NIEPOLECAM „BARDO” AGNIESZKI SZPILI.

Czytam nie tylko kryminały, zatem dziś chcę opowiedzieć o książce, którą autorka tejże nazywa satyrą.

Jest to książka, którą bardzo chciałam przeczytać (głównie z tej prostej przyczyny, że jest o pielgrzymce do Barda, które mam o rzut kamieniem) i którą udało mi się wygrać w konkursie na lubimyczytac.pl.
I zawiodłam się. Nie podobała mi się. Zdanie na okładce głosi, że jest to „powieść-lustro, w którym przejrzy się cała Polska”. Ja się tam nie przejrzałam. Ni cholery, ani kawałeczka.

O czym jest „Bardo”? Jej pierwsza część jest poświęcona „pielgrzymom” do sanktuarium maryjnego w Bardzie (Bardo – Miasto Cudów). Każdy rozdział, to krótka opowiastka o każdym z bohaterów i ich pobudkach czy zdarzeniach, które ich do wzięcia udziału w pielgrzymce skłoniły. Druga zaś już nie na rozdziały jest podzielona, ale na rundy, kiedy to owi pielgrzymi tłuką się do celu autokarem i prawie też między sobą. Każdy z bohaterów jest ucieleśnieniem rozdmuchanych do granic możliwości wad i przywar, uchodzących za typowo polskie. Mamy więc żydofobię, gejofobię, arabofobię, rydzykowne babcie, piwniczaka, tipsiarę z chłopakiem – kibolem, wódę, białe skarpety w klapkach, przepatriotyzm, nieświętego biskupa i nawiedzoną zakonnicę z widzeniami.
Taka menażeria zmierza sobie do Barda. Tyle o fabule.

Tytuł ma dwojakie znaczenie. Rzecz jasna dotyczy miejsca, ale też jest tu nawiązanie do terminu pochodzącego z buddyzmu, oznaczającego stan przejściowy, którym jest medytacja, śmierć, sen.
Nie przejrzałam się w lustrze, jakim ma być ta książka, ale nie wykluczam, że są ludzie, którzy, jakby umieli czytać, co nieco by w niej dostrzegli z siebie. Ja widziałam za to wstyd autorki za stereotypy, jakie sami sobie przypisujemy. Tak, jakbyśmy byli jedynym narodem, w którym jest obecna nietolerancja taka czy inna, jakby tylko w polskim kościele działy się rzeczy, których Borgia by się nie powstydził. Nie lubię tej narracji samoudręczania za to, czego się wstydzimy w naszych rodakach i co wyolbrzymiamy do miary jakiegoś upośledzenia narodowego. Dla mnie te wady to zwykłe cechy ludzkie i jeśli mamy tu, w naszym kraju, czubków różnego pokroju, to zakładam, że podobni znaleźliby się pod każdą szerokością geograficzną. I tyle.

Czytałam wywiad w Newsweeku z Agnieszką Szpilą dotyczący tej książki. Wspominała ona m.in. o tym, że wysłała egzemplarze swojej powieści do ultraprawicowych polityków w celu zebrania opinii. Myślę, że powinna też wysłać na drugą stronę barykady, jeśli naprawdę chciała w ten sposób skłonić do „narodowej debaty”, a nie tylko powkurzać pisowców. I nie, nie obstaję za żadną ze stron, jestem apolityczna.

Czy poleciłabym tą książkę? Może żeby wyrobić sobie zdanie, bo raczej nie dla rozrywki. Jednak zachęcałabym też do przeczytania właśnie wspomnianego przeze mnie wywiadu. Trochę łatwiej wtedy zrozumieć, „co autor(ka) miała na myśli”. Nosi on tytuł „Bardo” czyli psychoterapia dla polaków. Rozmowa z Agnieszka Szpilą (opublikowany 26.04.2018.)

Powyższą recenzje publikowałam w nieco innej formie na moim profilu na lc
http://lubimyczytac.pl/ksiazka/4846111/bardo/opinia/47652932#opinia47652932 .