German Death Camps w wirtualnej rzeczywistości

Ostatnie miesiące w Fundacji Tradycji Miast i Wsi to intensywne zgłębianie wirtualnej rzeczywistości. Wszystko pod kątem wykorzystania VR-u w budowaniu polskiej narracji historycznej. Nie tylko o obozach śmierci, ale w ogóle o całej historii II wojny światowej.

Paradoksalnie najlepszy materiał w 360 stopniach o niemieckich obozach został stworzony przez samych Niemców. To film "Inside Auschwitz". Jego producentem jest telewizja WDR. Film zabiera widza do KL Auschwitz. Pozwala zobaczyć go z różnych perspektyw (największe wrażenie robią moim zdaniem ujęcia z drona). I tylko czasem opuszczamy obóz by znaleźć się w mieszkaniach byłych więźniów - Anity Lasker-Wallfisch i Philomeny Franz. W filmie możemy usłyszeć również świadectwo Polki - Walentyny Nikodem. Jako jedyna opowiada o swoich przeżyciach stojąc na terenie byłego obozu.

Od ponad miesiąca pokazuję ten film bywalcom rzeszowskiego Królestwa Bez Kresu. Oczywiście na goglach VR a nie na ekranie komputera. Użycie Oculus GO radykalnie zmienia odbiór filmu. Można autentycznie poczuć, że jest się "inside Auschwitz". I nie było jeszcze nikogo, kto nie byłby pod wrażeniem tego obrazu.

"Inside Auschwitz" to najlepszy film poświęcony obozom, jaki można obejrzeć na YouTube. Ale nie tylko Niemcy zajęli się tym tematem. Postanowiłem więc przeszukać Internet...

W pierwszej kolejności trafiłem na projekt rekonstrukcji obozu Bergen-Belsen. Nie wykorzystuje on co prawda gogli VR, ale warto się mu przyjrzeć. Szczególnie interesująca jest aplikacja na tablet, która pozwala zobaczyć zrekonstruowany obóz. Jest to jednak stosunkowo stary projekt.

Kolejny projekt to "Journey through the Camps" stworzony przez amerykański startup StitchbridgeVR oraz Carnegie Mellon University. W ramach tego przedsięwzięcia powstała fotorealistyczna animacja komputerowa, dzięki której można było przenieść się do obozu. Wiosną 2018 roku można było oglądać ją na kampusie CMU w Pittsburghu. Niestety nie znalazłem informacji, czy dalej jest taka możliwość.

Na koniec "The Last Goodbye" czyli 16-minutowe doświadczenie wirtualnej rzeczywistości będące efektem współpracy Gabo Arory i Ari Palitza, przy wsparciu Shoah Foundation, Here Be Dragons, MPC VR i OTOY. Narratorem jest były więzień Majdanka Pinchas Gutter. Film jest zapisem jego ostatniej podróży do byłego obozu zagłady.

Co łączy trzy powyższe projekty? (oprócz tematyki oczywiście) Otóż żaden z nich nie jest dostępny w Internecie. Ani wspomniana aplikacja na tablety, ani filmy. Można je zobaczyć tylko na specjalnych wystawach.

Wirtualne Muzeum II Wojny Światowej nie powinno iść w tym kierunku. Owszem, wystawy w muzeach na Zachodzie są ważne. Bardziej istotne jest jednak, by wszystkie efekty pracy były dostępne również w Internecie. Tylko wtedy można dotrzeć z przekazem do szerokiego grona odbiorców, zwłaszcza gdy VR trafi pod strzechy. A prędzej czy później trafi...