Dlaczego Królestwo nie upadło?

Ostatnio jeden z bywalców Królestwa Bez Kresu wyjawił, że 4 lata temu był święcie przekonany, że "herberciarnia" nie przetrwa dłużej niż rok. Ku jego zdziwieniu przetrwała, więc zaczął do niej zaglądać. Mnie zaś nie dziwią ani jego wątpliwości, ani trwanie KBK. Wiem bowiem doskonale, że utrzymanie lokalu non-profit graniczy z cudem a upadek Królestwa po roku działania mógł być całkiem realnym scenariuszem... gdyby nie Fundacja Tradycji Miast i Wsi.

Mało osób wie, ale pierwsza umowa najmu KBK wcale nie została zawarta przez FTMiW. Od stycznia 2015 do stycznia 2016 roku lokal był formalnie wynajęty przez Instytut Tradycji. Stan ten zmienił się po roku, kiedy okazało się, że na koncie Instytutu nie ma już środków (mimo iż @fundacja partycypowała w połowie kosztów). Wtedy to zapadła decyzja, że FTMiW podpisze nową umowę i weźmie na siebie cały ciężar utrzymania KBK. A był on niemały, bo w zasadzie nie było miesiąca, aby darowizny pozyskane w wyniku działania lokalu pokryły wszystkie koszty. Trzeba było więc ciągle dopłacać. To zaś było możliwe tylko dzięki dwóm czynnikom - darczyńcom spoza Rzeszowa (chwała im za to!) oraz dywersyfikacji źródeł finansowania (od koszulek z CupSell, przez moją muzykę po Funditiona). Tylko dzięki temu KBK nie upadło. Trwanie odbywało się jednak ogromnym kosztem.

Ostatnio z mapy Rzeszowa zniknął lokal przy Grunwaldzkiej 24. Atelier Aparat Caffe. Gdy powiedziałem o tym małżonce, od razu zajrzała na Facebooka i nie kryła zdziwienia, że nie ma żadnej informacji. Ostatni post z lutego. Mnie to jednak w ogóle nie zaskoczyło. Rzekłem wówczas, że zapewne mieli już dość i rzeczywistość zdemotywowała ich nie tylko do dalszego utrzymywania lokalu non-profit, ale również do informowania o ewakuacji. Cała sytuacja trochę przypominała mi cichą "śmierć" Art Squatu w Tarnowie na początku 2018 roku.

Co do Aparat Caffe, to 21 maja pojawiło się oświadczenie, które tylko potwierdziło moje przypuszczenia.

Z przykrością informujemy, że działalność Atelier Aparat Caffe, które prowadziliśmy w lokalu przy ul. Grunwaldzkiej 24 w Rzeszowie została zakończona. Przerosły nas koszty utrzymania nieogrzewanego lokalu. Nie znaczy to, że Fundacja Aparat Caffe zawiesza swoją działalność. Kolekcja została zabezpieczona w naszych magazynach i będzie eksponowana poprzez czasowe wystawy u naszych partnerów.

Wczoraj miałem okazję porozmawiać z jedną z osób, które prowadziły ten lokal. Gdy jej napisałem ile płaciliśmy za czynsz, to otrzymałem odpowiedź: "I to wszystko działalność niekomercyjna? Jak tak, to podziwiam".

W sumie jest to dość smutne, że prowadzenie lokalu non-profit może być źródłem podziwu - że nie można tego robić bez wiszącego miecza nad głową, czyli bez widma zamknięcia. Rzecz jasna można się posiłkować grantami, ale z grantami jak z granatami - trzeba być ostrożnym. Dla wielu inicjatyw iluzja stabilności zbudowana na dotacjach stała się gwoździem do trumny. Moim zdaniem podstawą każdego projektu non-profit powinni być stali darczyńcy, tacy współcześni mecenasi. Tylko dzięki nim można planować i budować, coś co będzie trwało przez lata.