7 utworów na 450-lecie Unii Lubelskiej
Dziś mija 450. rocznica zawarcia Unii Lubelskiej. Akt ten, podpisany 1 lipca 1569 roku, wprowadzał unię realną miedzy Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim. Tak oto powstała Rzeczypospolita Obojga Narodów - jedno z najpotężniejszych państw ówczesnej Europy.
Poniżej kilka piosenek wybranych specjalnie na tę okazję.
1. Herby
Na początek klasyk - "Herby". XIX-wieczna o stosunkach polsko-litewskich z morałem:
Dość dość orle, pogoni!
Nie ostrz dzioba i broni
Na sąsiednich narodów dwóch mękę,
Bo po groźbach, po trwogach,
Wieloletnich pożogach,
Litwin Lachom braterską dał rękę.
Obaj w zgodzie, w pokoju,
Biegną razem do boju,
Niby jednych rodziców dwa syny.
Na puklerzu ich świecą,
Na chorągwi ich lecą
Pogoń z orłem po wspólne wawrzyny.
Piosenkę można wysłuchać również na Musicoinie, w dwóch wersjach: tradycyjnej i zremiksowanej.
2. Pieśń na uroczystości w Horodle
Kolejny utwór to "Pieśń na uroczystości w Horodle", z powtarzającymi się słowami:
Błogosław Rusi, Litwie i Koronie!
Utwór również można wysłuchać na Musicoinie.
3. Kondominium
"Abale Ndikum Gem", które nagrał Gasper Nali niewiele ma wspólnego z Rzeczypospolitą. Ale YouTube to inny świat, w którym wszystko jest możliwe, a dołączone "tłumaczenie" już na zawsze wpisało ten remiks w historię kondominium polsko-litewskiego pod kurlandzkim zarządem powierniczym.
Kawałek dostępny również na Musicoinie.
4. O jau mano mielas
Kolejny kawałek to litewska pieśń "O jau mano mielas" osadzona w polsko-litewskim kontekście. "Miłościwy Panie chcesz Polskę z Litwą poróżnić? To być nie może"...
Utwór pochodzi z płyty "Folkrap" i można odsłuchać na Musicoinie.
5. Legenda
Ale Litwinami i dziedzicami Wielkiego Księstwa Litewskiego są nie tylko Litwini-Bałtowie, ale również Litwini-Białorusini. Stąd następna w kolejności jest białoruska pieśń o Pogoni. A w zasadzie jej remiks.
Tolki (jak tylko) u sercy trywożnym paczuju
Za krainu radzimuju żach (strach o ojczyznę),
Uspomniu (wspomnę) Wostruju Bramu światuju
I wajakau (rycerzy) na hroznych (groźnych) kaniach.
U biełaj pienie pranosiacca (niosą się) koni,
Rwucca, mknucca i ciażka chryplać (chrypią),
Staradauniaj Litouskaj Pahoni
Nie raźbić, nie spynić, nie strymać (nie da się rozbić ani powstrzymać).
Ten kawałek na Musicoinie też jest.
6. Pieśń Legijonu Litewskiego
"Pieśń Legijonu Litewskiego" autorstwa Juliusza Słowackiego to kolejny utwór z płyty "Folkrap".
Nikt nas teraz nie obwini,
Nikt na świecie nie zapyta:
Czy jeszcze żyją Litwini?
Oto Pogoń nasza świta!
Lecz nie pytajcie, czemu tak mała
Garstka chorągwią mężnych powiewa?
Więcéj nas było – lecz z tego drzewa
Burza niejeden liść oberwała.
Zemsta na wrogi,
Pieśń to ponura
Te żmudzkie rogi.
Jezus Maryja! naprzód! hop, hop, urra!
Utworu można wysłuchać na Musicoinie.
7. Tsyt ne werk
Na koniec moja piosenka z 2009 roku, napisana na 440. rocznicę Unii Lubelskiej.
Otrzyjcie łzy bracia, wsłuchajcie się w noc
Wiatr niesie wieści z daleka
Tam w lasach litewskich ukryta jest moc
gotowa na sygnał czeka
Nie płaczcie grody i ruiny twierdz
za utraconą potęgą
Nad Niemnem tej nocy odbywa się wiec
Undiny płyną ku brzegom
Tsyt ne werk ne raudok
Jaunoi mergieli
Asz tawi parwesiu
Kita rudineli
Wychodzą z dna pieczar wierne zastępy
Synów litewskiej ziemi
Gotowe dawnego Imperium strzępy
Zebrać rękami swemi
Powiewa na wietrze stary proporzec
Symbol odwiecznej chwały
Pędzą w bój razem pogoń i orzeł
By zrzucić losu kajdany!
Tsyt ne werk ne raudok
Jaunoi mergieli
Asz tawi parwesiu
Kita rudineli
Tej akurat piosenki na Musicoinie nie ma.