Klaps w Fairfax i inne harce - John Singleton Mosby (cz. I) - Generałowie Wojny Secesyjnej vol. 31

Młodziutki Edwin M. Stoughton, generał Unii, spał smacznie w Fairfax Court House, kiedy ktoś ściągnął zeń przykrycie, obrócił go wrażliwszą częścią ciała tak, by była ogólnie dostępna i wymierzył w nią solidnego klapsa. Oburzony brygadier, wciąż nie otrząsnąwszy się z senności, spytał co to ma znaczyć, lecz miast odpowiedzi otrzymał pytanie: "Czy słyszałeś kiedyś o Mosbym?" "Tak, czy go złapaliście?" odpowiedział Stoughton. "Mosby właśnie złapał Ciebie, kawaleria Stuarta zajęła budynek, ubieraj się." odparł dosadnie oprawca upokorzonego oficera...

↑ John Singleton Mosby (1833 - 1916) (źródło: Wikipedia)

John Singleton Mosby urodził się w grudniu 1833 roku w Powhatan County w Wirginii, młode lata spędził na nauce, w której przejawiał raczej humanistyczne, niż ścisłe zdolności. Cierpiał w szkolnych latach z powodu niewielkiej postury i chorowitości, lecz gdy był zaczepiany przez łobuzów upatrujących weń łatwy cel, zawsze podejmował walkę. Wszystkie przegrywał, chyba że jakaś dorosła osoba przerywała "pojedynek". Ta zadziorność miała napytać Johnowi znaczącej biedy - na trzecim roku studiów klasycznych na Virignia University Mosby zasłyszał od swojego przyjaciela, że postawny i krzepki syn właściciela zajazdu, niejaki George Turpin, obraził go słownie. Otrzymawszy liścik z żądaniem wyjaśnień Turpin wpadł w szał i przekazał najbliższemu otoczeniu informacje, iż "zeżre [Mosby'ego] na surowo". 29 marca 1853 roku panowie spotkali się, Turpin nie zamierzał jednak rozmawiać i pochyliwszy się zaszarżował "bykiem" na mikrego młodzieńca, który przybył na spotkanie wyposażony w kieszonkowy pistolet wiązkowy. Efektem była rana szyi Turpina i rok więzienia razem z 500$ grzywną dla Mosby'ego za nieprawne użycie broni, co należy uważać za szczęście, ponieważ kwalifikacja czynu mogła być poważniejsza i grozić nawet dziesięcioletnią odsiadką za postrzał z rozmysłem. Pobyt w więzieniu był dla zadziornego młokosa traumatycznym przeżyciem, lecz niewiele wiadomo o jego przebiegu, wobec nieprzeniknionej zasłony milczenia spuszczonej na owy cykl wydarzeń przez ich głównego bohatera. Do czasu wybuchu wojny Mosby studiował prawo na własną rękę, głównie dzięki pomocy Williama J. Robertsona cenionego prawnika, a po zakończeniu nauki został przyjęty do palestry i otworzył własną praktykę w Howardsville, Wirginia.

↑ Pistolet wiązkowy, rodzaj broni którego użył Mosby w nierównym pojedynku z Turpinem (źródło: Wikipedia)

Kiedy wybuchła wojna secesyjna Mosby mimo unionistycznych przekonań dołączył do konfederackiej jednostki Williama "Grumble" Jonesa, która była mieszaną grupą w sile dwóch kompanii kawalerii i ośmiu kompanii piechoty zwaną Virginia Volunteers - rzecz jasna na tej decyzji zaważyła secesja rodzimego stanu zadziornego dwudziestosiedmiolatka. John Singleton nie czuł się dobrze wśród kompanów zarzucając im tworzenie nieprzyjaznej atmosfery w jednostce, co znalazło wyraz w liście napisanym do gubernatora Wirginii zawierającym prośbę o przeniesienie, która została odrzucona. Razem z komendą Jonesa brał udział w pierwszej bitwie pod Bull Run w lipcu 1861 roku, lecz nie odznaczył się niczym szczególnym.

W czasie kampanii półwyspowej latem 1862 roku Mosby dostał się do jankeskiej niewoli czekając na pociąg na dworcu Beaverdam w hrabstwie Hannover i został osadzony w waszyngtońskim Old Capitol Prison, z którego został wypuszczony dziesięć dni po przyjeździe na mocy pierwszej wymiany jeńców pomiędzy zaangażowanymi stronami w toku wojny. Pod koniec roku 1862 przy okazji bitwy pod Fredericksburgiem Mosby przeprowadził pod auspicjami J.E.B. Stuarta rajdy na linie komunikacyjne pomiędzy Waszyngtonem a Armią Potomaku Abrose'a Burnside'a, a także położył kamień węgielny pod jednostkę znaną później jako Rangerzy Mosby'ego zbierając wokół siebie konnych z Middleburga w Wirginii. W styczniu 1863 roku Mosby otrzymał swoją pierwszą komendę z pomocą Stuarta, który wstawił się za swoim zdolnym podopiecznym u Roberta E. Lee - był to 43 Batalion Kawalerii Wirginii, który podlegał uchwalonemu w 1862 roku przez Kongres CSA prawu o Rangerach-Partyzantach, które stanowiło m.in., że takie jednostki są równoprawne względem regularnej armii, nie mają obowiązków obozowych i pobierają taki sam żołd jak regularne wojsko.

↑ Rangerzy Mosby'ego (źródło: Wikipedia)

Tak dochodzimy do rajdu z marca 1863 roku, podczas którego rozegrała się scena ze wstępu do tego tekstu, który oprócz tej smakowitej opowieści przyniósł Południu jako jeńców, pomijając generała Stoughtona, dwóch kapitanów, trzydziestu żołnierzy oraz pięćdziesiąt osiem zdobycznych koni - wszystkiego dokonało niespełna trzydziestu Szarych jeźdźców bez oddania pojedynczego strzału w gniewie. Tak zaczęła się legenda Mosby'ego, tak zaczęła się legenda "Szarego Ducha"...