Kosmiczne skały: Planetoidy i meteoroidysteemCreated with Sketch.

in #polish5 years ago (edited)

W naszym Układzie Słonecznym krążą miliony skalistych ciał o różnej wielkości, począwszy od małego ziarenka pisaku aż do ogromnych obiektów o średnicy do 1000 kilometrów!


Planetoida Ida sfotografowana przez sondę kosmiczną Galileo

Autor: NASA/JPL link [Domena publiczna]


Największe z kosmicznych skał to planetoidy zwane też asteroidami. To pozbawione atmosfery obiekty o dosyć dużej średnicy, dochodzącej do rozmiaru księżyców niektórych planet. Planetoidy powstały w pasie między Marsem a Jowiszem. Prawdopodobnie oddziaływania grawitacyjne Jowisza sprawiały, że skalna materia tego pasa nigdy nie utworzyła jednego, większego ciała. Ocenia się, że jeśli z całej tej materii powstałaby jedna planeta, to jej średnica wynosiłaby 1500 kilometrów, czyli połowę naszego Księżyca. Może nie jest to dużo, jednak zróżnicowanie wielkości tych obiektów powoduje, że jest ich wiele. Dziś znamy ponad 790 tysięcy planetoid!

Planetoida Westa sfotografowana przez sondę Dawn

Autor: NASA/JPL-Caltech/UCAL/MPS/DLR/IDA link [Domena publiczna]


Już na początku XIX wieku odkryto pierwsze cztery największe planetoidy. Były to Ceres o średnicy 913 kilometrów, Pallas (523 km), Westa (520 km) i Juno (234 km). Dziś wiemy, że jest 16 planetoid o średnicy ponad 240 kilometrów. Większość z nich okrąża Słońce w pasie planetoid i zajmuje im to zależnie od położenia od 3 do 6 lat. Naukowcy dzielą planetoidy na grupy ze względu na ich skład chemiczny oraz ich zdolność do odbijania światła słonecznego. 3 główne typy tych obiektów to: Typ C, czyli ciemne węglowe asteroidy, które dominują. Ocenia się, że stanowią około 75% wszystkich planetoid. Typ S to krzemowo-metaliczne obiekty stanowiące 17% kosmicznych skał. Obserwowany jest także typ M, który zawiera 8% planetoid, zbudowanych głównie z metalu.

Obrazowe przedstawienie usytuowania planetoid trojańskich

Autor: John Belushi link [Domena publiczna]


Poza pasem planetoid asteroidy występują w innych miejscach Układu Słonecznego. Dwie grupy planetoid krążą razem z Jowiszem po jego własnej orbicie. Jedna grupa porusza się przed największą planeta, druga za nią. Planetoidy z tych grupy nazwano Trojańczykami i podzielono je na dwie części: Obóz Trojański i Obóz Grecki. Inne asteroidy poruszają się swoimi niezależnymi orbitami i często prowadzą one dosyć blisko Ziemi. Jeśli zbliżą się do Słońca na dystans mniejszy niż 200 milinów kilometrów, to wtedy nazywamy je planetoidami bliskimi Ziemi. Wiele z nich przecina swą orbitą naszą ziemską. Większość tych o średnicy ponad 100 metrów jest cały czas obserwowana, jednak wiele mniejszych może nas zaskoczyć w każdej chwili.

Bolid (jasny meteor) z roju Perseidów

Autor: Siarakduz link [Licencja CC BY-SA 4.0]


Poza skalnymi olbrzymami znacznie więcej jest drobnego kosmicznego gruzu. Naszą planetę nieustannie bombardują tysiące meteoroidów, czyli drobnych skał. Zawierają się w nich ziarenka piasku, jak i głazy wielkości samochodu. Gdy wchodzą one w ziemską atmosferę, to tworzą zjawisko meteoru, czyli świetlnego śladu na niebie. Potocznie zwane są one spadającymi gwiazdami. Tym obiektom, którym udało się dotrzeć na powierzchnię ziemi, nadano nazwę meteorytów. Taką kosmiczną skałę można przypadkowo znaleźć samemu lub zobaczyć na wystawach geologicznych. Obiekty te są zazwyczaj fragmentami większych planetoid, rzadziej pozostałościami komet przelatujących w pobliżu Ziemi.

Żelazny meteoryt

Autor: H. Raab link [Licencja CC BY-SA 3.0]


Najczęściej spotykane są meteoryty kamienne zbudowane głównie z krzemianów. Rzadziej występują meteoryty żelazne zbudowane z żelaza i niklu. Najrzadziej spotykane są meteoryty mieszane, zawierające skały i żelazo. Meteory na nocnym niebie powstają około 100 kilometrów nad powierzchnią Ziemi. Ich prędkość jest ogromna i zazwyczaj wynosi od 10 do nawet 70 kilometrów na sekundę! Te większe pod wpływem temperatury tarcia z reguły eksplodują na dużej wysokości. Dzielą się wtedy na drobne fragmenty i pozostawiają duże ilości dymu. Było to dobrze widoczne podczas eksplozji meteoru czelabińskiego.

Fotografia roju Leonidów w 1998 roku

Autor: Juraj Tóth link [Licencja CC BY-SA 3.0]


Zwykle w czasie pogodnej nocy można w ciągu godziny dostrzec około 5 meteorów. Kilka razy do roku pojawiają się tzw. roje meteorów. Powstają one, gdy kometa zbliża się do Słońca, co powoduje jej ogrzewanie i tworzenie coraz dłuższego warkocza. Gdy trafi on w okolice naszej planety, skutkuje to pojawieniem się pięknych zjawisk na niebie. Nazwy rojów meteorów pochodzą od gwiazdozbioru, na którego tle zazwyczaj się pojawiają. Wiele z meteorów w takim roju to bardzo słabe obiekty wymagające ciemnego nieba. Najbardziej spektakularne roje meteorów to Perseidy (gwiazdozbiór Perseusza), Leonidy (gwiazdozbiór Lwa) i Geminidy (gwiazdozbiór Bliźniąt).

Pozdrawiam miłośników Kosmosu!


Źródła:

Planetoida
Typy spektralne planetoid
Trojańczycy
Meteoroid
Meteor
Rój meteorów
Meteoryt
i własna wiedza

logo steemstem.jpg

Sort:  

Congratulations @astromaniak! You have completed the following achievement on the Steem blockchain and have been rewarded with new badge(s) :

You made more than 1000 comments. Your next target is to reach 1500 comments.

Click here to view your Board
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word STOP

To support your work, I also upvoted your post!

Vote for @Steemitboard as a witness and get one more award and increased upvotes!

To może w następnym takim przeglądzie o planetoidach z Pasa Kuipera? :)

Jak czas pozwoli, to może się za to zabiorę :) Pozdarwiam

Coin Marketplace

STEEM 0.19
TRX 0.12
JST 0.028
BTC 64060.29
ETH 3471.63
USDT 1.00
SBD 2.52