Każdy przynajmniej raz widział jakiś skok ze spadochronem. Czy to w realnym życiu, w grze komputerowej lub chociażby w telewizji. Każdy skok jest inny i niepowtarzalny. Dodatkowo występują różne typy spadochronów i różne systemy otwarcia. Ale co to jest spadochron? Definicja mówi, iż jest to statek powietrzny wykorzystujący opór powietrza do zmniejszenia prędkości opadania w atmosferze. Dzięki swojej budowie pozwala na bezpieczne wylądowanie podwieszonego skoczka, sprzętu lub ładunku. Dzielą się na: ratownicze, desantowe, zapasowe, wyczynowe, treningowe, towarowe i specjalne (np. spadochrony hamujące używane w niektórych samolotach bojowych). Ale kto w ogóle wpadł pierwszy na pomysł budowy spadochronu? Oczywiście najbardziej znany człowiek renesansu – Leonardo da Vinci. Stworzył on pierwszy realny projekt budowy spadochronu, który pomyślnie przetestowano w XX wieku. Wraz z rozwojem lotnictwa, zapotrzebowanie na spadochrony rosło, więc konstrukcje ich ciągle udoskonalano. Dziś wykorzystuje się je na rynku cywilnym jak i wojskowym, gdzie początkowo były głównie wykorzystywane.

Już podczas I Wojny Światowej przerzucano malutkie grupki dywersyjne na tyły wroga. W okresie międzywojennym na tym polu przodowali Sowieci, jednak czystka Stalina spowolniła rozwój tego rodzaju wojsk. Natomiast masowe wykorzystanie wojsk spadochronowych miało swoje miejsce podczas II Wojny Światowej. Pierwsze masowe bojowe użycie wojsk powietrznodesantowych wykonali Niemcy przeprowadzając udany desant na grecką Kretę. Operacja Market Garden, którą przedstawia między innymi film „O jeden most za daleko” była z kolei pierwszym desantem z udziałem naszej 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej generała Sosabowskiego. Mimo upływu lat, do dziś wiele państw posiada swoje jednostki powietrzno-desantowe. Dziś tradycje spadochroniarzy generała Sosabowskiego, kultywują żołnierze 6 Brygady Powietrznodesantowej. Natomiast drugą w całości spadochronową jednostką jest 25 Brygada Kawalerii Powietrznej.

Skaczący żołnierze wykonują różne skoki i używają różnych spadochronów. Ogólnie rzecz ujmując, to skoki w naszej armii dzieli się na grupę A, B, C, D. W typowych jednostkach desantowych, główne siły skaczą na spadochronach należących do grupy A. Czym się różnią te grupy? Już przedstawiam.

• Grupa A – Jest to grupa spadochronów o małej sterowności (w praktyce znikomej). W Polsce jest to spadochron AD-95. Powierzchnia czaszy tego spadochronu wynosi 83 m2 a prędkość pionowa opadania skoczka wynosi do 5 m/s. Występuje możliwość wykonywania skoku z natychmiastowym otwarciem - „na linę” lub ze stabilizacją (tzn. po skoku otwiera nam się spadochron stabilizujący i spadamy "prawie" jak przy skoku „na wolne” lecz otwieramy czaszę główną poprzez wyrwanie uchwytu). Spadochron AD-95 jest kompletny wraz ze spadochronem zapasowym AZ-95, który przypinamy na piersi do specjalnych klamer. Co ciekawe, oba spadochrony mogą być w pracy jednocześnie, nie przeszkadzając sobie (różne długości linek i powierzchni czaszy). Skoki „na linę” na tego typu spadochronie należą do najniższych wykonywanych skoków w armii – ok. 400m.

• Grupa B – Jest to grupa spadochronów sterowanych i szybujących o systemie otwarcia samoczynnym („na linę”) lub kombinowanym (ze stabilizacją). W Polsce jest to spadochron AD-2000. Posiada dwie czasze tunelowe o powierzchni ok. 28m2 w układzie plecy-plecy. W przypadku ratowania się w spadochronach szybujących pozbywamy się czaszy głównej (wypinamy ją) i otwieramy zapasowy. W odróżnieniu do AD-95, umożliwia wykonywanie przelotów na odległość do 30 km (przy skoku z aparatura tlenową z ok. 8000m). Jest bardzo sterowny i pozwala na swobodny wybór miejsca do lądowania z dużym obciążeniem, nawet powyżej 3500m n.p.m. Natomiast teoretyczny jego udźwig wynosi do 140kg.

• Grupa C – Jest to grupa spadochronów sterowanych i szybujących przeznaczonych dla skoczków, którzy oddzielają się od statku powietrznego bez podpięcia liny lub osłony stabilizatora do liny desantowej. Po oddzieleniu się od pokładu swobodnie spadają aż do momentu, w którym wyciągają tzw. pilocik, który wyciąga czaszę główną. Istnieje wiele typów spadochronów należących do tej grupy. Różnią się przede wszystkim powierzchnią czaszy, ilością komór, czy rodzajem tkaniny z jakiej wykonano czaszę (np. nisko przewiewna lub nieprzewiewna tkanina). Trochę wyższym poziomem wtajemniczenia są tutaj skoki HALO (High Altitude-Low Opening) i HAHO (High Altitude-High Opening), wykonywane z aparaturą tlenową z znacznych wysokości (ok 8000m). Pierwszy z nich oznacza skok z bardzo wysoka, lecz z niskim otwarciem spadochronu a drugi z wysokim otwarciem spadochronu. Wykonywane są w sportach ekstremalnych lub w wojsku w zależności od zadania taktycznego.

• Grupa D – Jest to grupa spadochronów sterowanych i szybujących przeznaczonych do skoków w tandemie. Tandem w cywilu jest przeznaczony głównie do skoków zapoznawczych. Jednak w wojsku może zajść potrzeba dostarczenia np. nieprzeszkolonej spadochroniarsko osoby w rejon działań i właśnie tu przydaje się skok tandemowy. W skoku tym, w cywilu, instruktor jest połączony specjalną uprzężą z drugą osobą. Skok oddaje się z wysokości ok. 4000 – 3500m i przez ok 35-45 sekund swobodnie się spada. Po czym instruktor otwiera spadochron i nim steruje, a na końcu łagodnie ląduje na ziemi. Co ciekawe skok ten nie wymaga od nowicjusza żadnego kursu teoretycznego ani badania lekarskiego, więc jest wspaniałym pomysłem na prezent lub sprawienie sobie porządnej dawki adrenaliny.

Podsumowanie