Poznaj żołnierza po nakryciu głowy – co się nosi w Wojsku Polskim.
Wojsko wśród ludzi
Zdarza się, bardziej lub mniej przypadkowo, że raz na jakiś czas natkniemy się na żołnierzy naszej armii. Czy to gdzieś przejazdem na trasie, czy podczas uroczystości patriotycznych z udziałem naszych wojaków. Często zastanawiamy się: skąd i kim oni są? Najłatwiej byłoby rozpoznać ich po emblemacie jednostki wojskowej noszonym na prawym ramieniu. Ale emblematów jest dużo, a i łatwo zielonemu w temacie się pomylić. Natomiast można zawęzić swoje podejrzenia, co do rodzajów wojsk do jakich żołnierz należy, po jego nakryciu głowy. Dlatego dziś przedstawię wam nakrycia głowy obowiązujące w wojsku polskim.
Rogatywka garnizonowa
Rogatywka garnizonowa jest to rodzaj nakrycia głowy z kwadratowym, usztywnionym denkiem. Obecnie rogatywki noszone są przez Wojska Lądowe (ale nie wszystkie). Dodatkowo rogatywki posiadają barwne otoki oznaczające rodzaje wojsk (np. granatowy – głównie jednostki zmechanizowane i zmotoryzowane czy amarantowy - żołnierze Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego. Noszony wyłącznie przez mężczyzn do munduru wyjściowego i galowego.
Furażerka
Furażerka jest to miękka czapka bez daszka o podłużnym kształcie. Nosi się ją lekko przechyloną w stronę prawego ucha. W wojsku polskim występuje w kilku odmianach.
- Furażerka wojsk lądowych jest przeznaczona dla kobiet występujących w mundurze wyjściowym lub galowym. Wykonana jest z tkaniny w kolorze khaki. Ponadto posiada znak orła Wojsk Lądowych.
- Furażerka sił powietrznych jest przeznaczona dla mężczyzn i kobiet do umundurowania wyjściowego, galowego (tylko kobiety) i kombinezonu pilota. Wykonana jest z tkaniny w kolorze stalowym. Posiada znak orła Sił Powietrznych.
- Furażerka marynarki wojennej jest przeznaczona do umundurowania wyjściowego i kombinezonu pilota w lotnictwie Marynarki Wojennej. Wykonana jest z tkaniny w kolorze granatowym. Posiada znak orła Marynarki Wojennej i co ciekawe stopnie według wzoru dla wojsk lądowych i sił powietrznych (gwiazdki) a nie marynarki (oko Nelsona).
- Furażerka polowa wz. 93 jest noszona do umundurowania polowego w siłach powietrznych a w lotnictwie wojsk lądowych do kombinezonu pilota. Wykonana jest z tkaniny w kamuflażu „Pantera”.
Kapelusz podhalański
Kapelusz podhalański jest tradycyjnym nakryciem głowy stosowanym do munduru galowego żołnierzy 21 Brygady Strzelców Podhalańskich. Ma kształt kulisty i jest wykonany z jednego kawałka filcu w kolorze barwy ochronnej. Zakończony u dołu rondem, posiada pasek pod brodę i orzełka wojsk lądowych wykonanego z oksydowanego metalu. Noszony zarówno przez kobiety jak i mężczyzn.
Beret wojskowy
Beret wojskowy jest najbardziej rozpoznawalnym nakryciem głowy żołnierza. Beret nosi się lekko przechylony na prawe ucho (z wyjątkiem Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych). Noszony jest do munduru polowego a także przez niektóre rodzaje wojsk do munduru wyjściowego i galowego (orzeł obszyty tzw. bajorkiem). Co ciekawe na beretach marynarskich czy Wojsk Specjalnych nie znajdziemy oznak stopni wojskowych. W Polsce spotkamy beret:
- Bordowy – W jednostkach desantowo-szturmowych i jednostkach kawalerii powietrznej.
- Czarny – W Marynarce Wojennej, jednostce FORMOZA, w jednostkach pancernych, pododdziałach czołgów i jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej.
- Błękitny – W jednostkach obrony wybrzeża i Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych.
- Szkarłatny – W jednostkach Żandarmerii Wojskowej (Military Police).
- Ciemnozielony - W Wojskach Specjalnych (NIL, AGAT, JWK, DWS, 7 Eskadra Działań Specjalnych).
- Szary - W Jednostce Wojskowej GROM.
- Oliwkowy – W jednostkach nowo powstałej obrony terytorialnej.
- Zielony – Najbardziej popularny beret wojskowy w Polsce noszony przez pozostałe jednostki wojskowe Wojsk Lądowych.
Czapka garnizonowa sił powietrznych i marynarki wojennej
Czapka garnizonowa jest nakryciem głowy noszonym do munduru galowego przez mężczyzn. W siłach powietrznych posiada sztywny daszek, okrągłe usztywnione denko, orzełka wojsk sił powietrznych a cały jest w kolorze granatowym.
Natomiast w marynarce wojennej posiada sztywny czarny daszek, okrągłe usztywnione denko w białym kolorze i orzełka marynarki wojennej otoczonego wieńcem.
Kapelusz damski marynarki wojennej
Dla kobiet do munduru galowego przewidziany jest kapelusz. Wykonany jest z tkaniny w kolorze białym z czarnym otokiem. Posiada taki sam znak orła Marynarki Wojennej jak na męskich czapkach garnizonowych MW.
Podsumowanie
Poznaliśmy właśnie wszystkie nakrycia głowy należące do umundurowania naszych polskich wojsk. Czy ta wiedza się nam przyda? Nigdy nie wiadomo. Jednak, całkiem możliwe, że gdy kolejny raz spotkamy żołnierzy na naszej drodze, to rozpoznamy ich właśnie po nakryciu głowy. A nawet gdybyśmy się pomylili, to świat się przecież nie zawali.
Na podstawie:
http://www.wojsko-polskie.pl/pl/pages/umundurowanie-f/
Wiedza i doświadczenie własne
Źródła grafik:
https://pl.wikipedia.org/
https://www.zielonysklep.pl
http://sklepwph.pl/pl/p/KAPELUSZ-PODHALANSKI-OFICERA-STARSZEGO-57/7973
https://kalkuluj.pl/euslugi/odziez_i_uroda/odziez_mundurowa_harcerska_i_liturgiczna/odziez_mundurowa_i_oznakowania/czapki_berety_i_helmy/czapki_dla_sluzb_mundurowych/furazerka_wojsk_ladowych_-_polowa.html
http://www.sklep.mitchell.com.pl
http://forum.ioh.pl/viewtopic.php?p=508425
Wyczerpujące opracowanie, jednak conajmniej dwóch nakryć głowy brakuje.
Pierwszy to czapka zimowa tzw. bob noszona zarówno do umundurowania wyjściowego i cwiczebnego, drugim jest czapka z daszkiem do ubioru cwiczebnego MW.
Ponadto są jeszcze kapelusze z kamuflażem zarówno w kolorze khaki i pustynnym, oraz czapki czarne do umundurowania cwiczebnego.
Tych ostatnich raczej na ulicy nie spotkamy, ale warto wspomnieć, że takie występują.
Faktycznie zapomniałem o czapce z daszkiem używanej do ubioru ćwiczebnego lub specjalnego, ale o czapce futrzance celowo nie wspomniałem, gdyż nowe zasady umundurowania nie przewidują używania jej. A kapelusze z kamuflażem, to z kolei typowo misyjne sorty, a po nich nie rozpoznamy rodzaju wojsk.
Czapka futrzana służyła mi przez lata służby, niestety od chwili odejścia że służby 5 lat temu to nie śledzę wojskowego prêt-à-porter ;), więc nie wiedziałem, że ją wycofano. Natomiast tu gdzie jestem to na codzień mam styczność z "misjonarzami", którzy paradują w tych kapeluszach :), pomimo, że do najbliższej misji tysiące kilometrów.