Góry są ciągle na topie w turystyce i to niezależnie od pory roku. Są świetnym miejscem na prowadzenie pieszych wycieczek. Dają możliwość spędzenia miło czasu i zobaczenia pięknych miejsc stworzonych przez naturę. Ponadto zimą jest to raj dla narciarzy i pasjonatów białych gór. Ale skąd się wzięły góry? Jakie formy terenu możemy dostrzec w górach? Postaram się krótko przybliżyć temat.

Nie chciałbym was zanudzać książkowymi definicjami, więc postaram się przedstawić temat w pigułce i w jak najbardziej przystępny sposób. A więc za powstawanie gór odpowiedzialne są ruchy górotwórcze zwane OROGENEZĄ. Orogenezą nazywamy intensywne, krótkotrwałe (w stosunku do wieku Ziemi), nieodwracalne ruchy skorupy ziemskiej na danym obszarze. Dziś uważa się, że powstawanie gór ma miejsce na granicach płyt tektonicznych. W tych rejonach w wyniku naprężeń dochodzi do wyniesienia jednych bloków skalnych ponad inne (fałdy, uskoki). W tych rejonach również zachodzą intensywne procesy wulkaniczne. W tym przypadku mamy do czynienia z górami o charakterze wulkanicznym. Jeśli chodzi o polskie góry tworzyły się w różnych okresach i różny jest także ich sposób powstania. Oczywiście można by się tu rozpisywać, lecz moim celem nie jest zanudzenie was na śmierć a przedstawienie wam form rzeźby terenu jakie napotkany w górach, więc pozwólcie ze będę zmierzał do meritum.

W górach mamy różne formy rzeźby terenu. Warto zapoznać się z nimi, gdyż będąc w górach może nam się to przydać. Pozwoli nam to lepiej planować górską wędrówkę, a w sytuacji awaryjnej dzwoniąc np. po pomoc lepiej określimy swoje położenie.

W górach wyróżniamy m.in. takie formy rzeźby terenu:

• Siodło, przełęcz – Jest to widoczne poprzeczne obniżenie w przebiegu grzbietu górskiego lub grani (między szczytami lub turniami). Powstaje w wyniku niszczenia skał (tych mniej odpornych na erozje). Są dobrym miejscem na przejście z doliny do doliny oddzielonej grzbietem.

• Kotlina – Jest to wklęsła, rozległa forma terenu, która jest z każdej strony otoczona wzniesieniami. Istnieją w formie zamkniętej (bezodpływowej) lub otwartej. Powstają w wyniku ruchów górotwórczych lub erozji.

• Stok – Jest to nachylona powierzchnia ziemi, na której rozwijają się procesy rzeźbotwórcze (procesy stokowe). Wyróżniamy stoki: równe, wypukłe, wklęsłe, strome, z terasami.

• Grzbiet – Jest to obszar łączący szczyty i przełęcze danego pasma górskiego. Może byś łagodny lub stromy, skalisty (grań) lub pokryty glebą i zwietrzeliną.

• Dolina – Jest to wklęsły, wydłużony obszar z wyraźnym dnem, otoczony z każdej strony wzniesieniami. Powstaje w wyniku działalności rzek lub lodowców.

• Żleb (kuluar) – Jest to występujące w stoku czy ścianie szerokie i korytowate wcięcie o różnej głębokości. Powstaje na wskutek erozji wodnej lub wietrzenia mechanicznego materiału skalnego i mają nierówne dno (przypominające literę V). Żlebami spływają górskie potoki a występujący śnieg zalega w nich najdłużej. Wyróżniamy formy trawiaste, piarżyste, kamieniste.

• Upłaz, terasa – Jest to lekko nachylone lub poziome wypłaszczenie na stoku lub w obrębie ściany skalnej. Terasa rozgranicza części stoku o większym nachyleniu. Ponadto jest często porośnięta roślinnością.

• Wąwóz – Jest to rodzaj suchej, głębokiej dolin (okresowo odwadnianej). Cechuje się płaskim dnem oraz stromymi zboczami. Powstaje na wskutek erozji dennej w średnio spoistych skałach (gliny, lessy, iły). Osiąga głębokość od kilku do nawet stu metrów, natomiast długość aż do kilkunastu kilometrów.

Wszystkie wyżej wymienione formy rzeźby terenu możemy zaobserwować na mapie która posiada układ warstwic (poziomic). Jednak należy wcześniej nauczyć się rozpoznawać te formy. Posiadanie wyobraźni przestrzennej ułatwi nam pracę na tego rodzaju mapie. Jeśli by jednak ktoś miał z tym problem, to poniżej prezentuję zdjęcie, która nam nieco pomoże.

Dziękuje za dotrwanie ze mną do końca. Ponadto zapraszam do zapoznania się z poprzednimi wpisami. Jeśli się podobało, to głosy są mile widziane. Pozdrawiam.