Czerwona księga gatunków zagrożonych

wolontariusz (60)in #pl-zwierzeta • 7 years ago (edited)

W 1963 roku IUCN - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody z siedzibą w Gland w Szwajcarii po raz pierwszy opublikowała tzw. Czerwoną księgę gatunków zagrożonych. Księga zwiera informacje dotyczące klasyfikacji znanych gatunków zwierząt, roślin i grzybów, według określonej wewnętrznymi normami IUCN skali zagrożenia ich wyginięciem.

Klasyfikacja gatunków wg. IUCN
EX – wymarłe
EW – wymarłe na wolności
CR – krytycznie zagrożone
EN – zagrożone
VU – narażone
NT – bliskie zagrożenia
LC – najmniejszej troski
DD – gatunki o nieokreślonym jeszcze stopniu zagrożenia
NER – gatunki nie poddane ocenie zagrożenia przez IUCN

Na wzór Czerwonej księgi wydanej przez IUCN. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie opracował i opublikował w 1992 roku Polską czerwoną księgę.

Pojawiły się uzupełnione wznowienia.

Tom I - Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce, red. Zbigniew Głowaciński, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2001

Tom II - Polska czerwona księga zwierząt. Bezkręgowce, red. Zbigniew Głowaciński & Janusz Nowacki, Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie & Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu, 2004

Z biegiem czasu forma klasyfikacji gatunków zagrożonych wyginięciem w Polsce została rozszerzona i w oparciu o nią w 2002 roku powstała uproszczona forma Czerwonej księgi – tzw. Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce.

Klasyfikacja wg. Instytut Ochrony Przyrody PAN

EX – gatunki wymarłe
EXP – gatunki zanikłe
CR – gatunki skrajnie zagrożone
EN – gatunki bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożone
VU – gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie
NT – gatunki niższego ryzyka, ale bliskie zagrożenia
LC – gatunki na razie niezagrożone

Gatunki ujęte w Czerwonej księdze IUCN.

Przykładem zwierzęcia sklasyfikowanego w Czerwonej księdze IUCN kodem LC – najmniejszej troski jest Lis rudy zamieszkujący obszary Ameryki Północnej, Europy, Azje i Australię.

Dużo poważniej sprawa wygląda już w przypadku zwierzęcia klasyfikowanego kodem VU – narażone. Irbis śnieżny, nazywany również śnieżną panterą, śnieżnym leopardem, zamieszkujący tereny środkowej Azji, Wyżyny Tybetańskiej oraz Himalajów.

Goryl nizinny to już gatunek oznaczony kodem CR – krytycznie zagrożony. Zamieszkuje tereny na południu Nigerii i Kongo zachodniego.

Narastająca świadomość społeczna spowodowała, że powstały międzynarodowe, krajowe i regionalne czerwone listy gatunków zagrożonych wyginięciem. Tu możemy prześledzić ten proces na przykładzie wykazu czerwonych list dotyczących Polski.

https://www.iucn.org.pl/pl/documenty/polskie-czerwone-listy

Warto również zobaczyć:

Czerwona lista zwierząt - Instytut Ochrony Przyrody PAN
http://www.iop.krakow.pl/pobierz-publikacje,478
Historia wydawnicza list Czerwonej księgi IUCN
http://www.bdnj.org/pdf/IUCNRedListHistory.pdf

Na chwilę obecną społeczności międzynarodowa prowadzi dziesiątki projektów mających na celu ochronę zagrożonych gatunków. Szczególny nacisk kładziony jest na ochronę pozostałych osobników, odnowę populacji, wydzielania nowych rezerwatów oraz terenów chronionych i zasiedlanie ich nowymi osobnikami.

Źródło