Jaź łac. Leuciscus idus

Jaź zamieszkuje rzeki i jeziora. Lubi przebywać w przejrzystej, czystej wodzie. Grzbiet ma szarozielony lub ciemnoniebieski, boki i brzuch poniżej linii nabocznej biało-żółte, wszystkie płetwy czerwonawe. Przeciętna długość jazia wynosi 50 cm, a ciężar 2 kg.

Okres łowienia jazi rozpoczyna się na wiosnę i trwa aż do mrozów. Obciążenie dajemy ruchome (nie zaciśnięte na wędce), aby przybraniu żyłka swobodnie przechodziła przez otwory ciężarków nie stawiając rybie żadnego oporu. Ponadto ciężarek powinien być tej wielkości, aby prąd nie znosił wędki przynęta leżała na jednym miejscu.Po spłynięciu lodów i po odpływie wód do koryta rzeki jazie trzymają się wód głębokich, przybrzeżnych o słabym prądzie, po^ śród korzeni i krzewów drzew, w zatokach oraz wyrwach nadbrzeżnych. W drugiej połowie maja jazie odpływają na przykosy średnim prądzie, położone powyżej wykrotów, zwalonych drzew i miejsc, zapewniających schronienie przed siecią rybaka. Jesienią jazie zatrzymują się na wodach głębokich o słabym prądzie.

W mniejszych rzekach spotkać można jazie poniżej zastaw młyńskich, jazów i w głębokich odmętach. W wodach stojących jaź trzyma się tych samych miejsc co i karp. W czasie przyboru wody jazie zmieniają miejsce pobytu wędrując w górę rzeki i dopiero po opadnięciu wód wracają na dawne stanowiska.

Jazie najlepiej chwytają przynętę (prawie przez cały dzień) w okresie wiosennym i jesiennym. Latem żerują krótko, sporadycznie, w godzinach rannych i przed zapadnięciem zmroku. Istnieją następujące metody łowienia tej ryby: 1) na gruntówkę ze spławikiem, 2) na gruntówkę bez spławika, 3) na wędkę „prze-pływankową”, 4) na wędkę bez obciążenia (na spławik), 5) na wędzisko muchowe.

Łowienie „na przepływankę”, zwane także „na pobieg”, bierze swą nazwę od tego, że daje się stosować tylko na wodach bieżących i jest mało znane,naszym wędkarzom: tą metodą posługują się głównie na Bugu i Narwi. Sposób ten jest nadzwyczaj emocjonujący i bardzo skuteczny, wymaga błyskawicznego reagowania.

Przy zastosowaniu takiego łowienia używa się lekkiego wędzi-ska bez kołowrotka, o długości około 3,5 m, żyłki o grubości 0,40 — 8,50 mm, przyponu o grubości 0,20—0,30 mm, a długości 25 cm, korkowego spławika o wielkości uzależnionej od prądu, haczyków nr 3—4 i ciężarków śrucinowych, które zamocowuje się parę centymetrów powyżej wiązania przyponu. Łowienie to praktykuje się przeważnie z czółna, które zakotwicza się lub wiąże do wbitych uprzednio palików poniżej przykos i główek lub powyżej-głębokich wyrw, dających pewne schronienie rybom. Jako przynętę stosuje się czerwone robaczki (wiosną i jesienią), larwy muchy plujki i chruścika, groch, pęczak oraz ziemniaki krajane na małe kostki.

Przed rozpoczęciem łowienia wrzucamy powyżej łowiska kule z gliny wymieszanej z otrębami pszennymi i grochem, a następnie wiążemy powyżej ciężarków śrucinowych sondę i z nią opuszczamy wędkę w to miejsce, gdzie zamierzamy łowić. Powtarzamy^ czynność tę kilkakrotnie, dopóki spławik nie znajdzie się w odległości 30—40 cm od szczytówki wędziska, a długość żyłki pomiędzy spławikiem i sondą nie będzie całkowicie odpowiadała głębokości! wody łowiska. Inaczej mówiąc, tylko wówczas będzie dobrze zmontowania nasza wędka, gdy po opuszczeniu sondy i wyprężeniu żyłki spławik będzie wystawał, ponad zwierciadło wody najwyżej do połowy swojej długości.

Po dokonaniu tych wszystkich czynności (siedząc na ławeczce łodzi} i po założeniu przynęty na haczyk wrzucamy ją jak najdalej pod prąd.* Po opadnięciu haczyka na wodę powoli zniżamy szczytówkę wędziska do tego momentu, gdy spławik dotknie powierzchni wody. Następnie przenosimy szczytówkę wędziska powyżej spławika, trzymając je nad samą wodą, tak. aby żyłka była naprężona, i dopiero wówczas ruchem dostosowanym ściśle do szybkości unoszonego przez prąd korka prowadzimy wędzisko z biegiem wody. Po osiągnięciu granicy łowiska (którego rozmiary uzależnione są od długości stosowanego wędziska), wyciągamy-energicznie wędkę z wody i* zarzucamy ponownie w górę rzeki..

Zacięcie przy tej metodzie łowienia powinno nastąpić po dostrzeżeniu najmniejszego nawet ruchu spławika. Od szybkości reakcji wędkarza uzależniony jest całkowicie wynik wędkowania. Na tymi polega właśnie cały trud przepływania,

• Łowić można w ten sposób również klenie, leszcze, brzany, krą-pie, świnki, płocie.

Wędkę bez obciążenia stosujemy na rzekach w okresie ukazania, się różnych chrabąszczów i „gryczaków,,, gdy łowimy powyżej brzegów w miejscach porośniętych krzewami i drzewami. Jako* przynętę stosuje się chrabąszczy ki, które opuszczamy w wodę, aby prąd uniósł je y kierunku brzegu, pod zwisające gałęzie i konary,, gdzie należy spodziewać się żerujących ryb. Metoda ta wymaga ożycia kołowrotka, który ułatwia wysnuwanie i nawijanie z powrotem żyłki,

• Jaź jest bardzo ostrożną rybą. Przynętę bierze delikatnie, wodno

i jedynie na szybkim prądzie chwyta ją gwałtownie.

Należy zacinać natychmiast po zatopieniu się spławika lub przy łowieniu bez niego — przy lekkim nawet drgnięciu szczytówki.

Najlepszą przynętą na jazia wiosną i jesienią są czerwone robaczki, a od połowy maja białe robaczki, groch,

Dość częste są wypadki złowienia jazia na błystkę, na którą chwyta się przeważnie duże sztuki.