Pożar w szpitalu psychiatrycznym w Górnej Grupie 55 chorych spłoneło
Informacje o tej strasznej tragedii napotkałam przypadkiem, nie znałam wcześniej tej historii, mimo że wydarzyła się w Polsce .
Dziś słuchałam w necie piosenek, jedną z nich znam bardzo dobrze, bo była śpiewana w rewelacyjnym filmie „ Ostatni dzwonek”. Piosenka „ A my nie chcemy, uciekać stąd”, zawsze kojarzyła mi się z tym filmem aż do dziś. Postanowiłam sprawdzić w necie kto ją napisał, byłam święcie przekonana że piosenka jest przeciw komunie. Tekst Jacek Kaczmarski, muzyka Przemysław Gintrowski. Zdziwienie moje było gdy przeczytałam, że ta piosenka powstała po pożarze szpitala psychiatrycznego w Górnej Grupie. Zaczęłam szukać artykułów o tej tragedii i naprawdę to co przeczytałam, ciężko uwierzyć że wydarzyła się naprawdę.
15 lipca 52 r został zlikwidowany zakon w Górnej Grupie, na wsi położonej na drodze z Torunia do Gdańska. Na jego miejscu powstał w szybkim tempie szpital psychiatryczny.
Szpital przyjmował bardzo dużo pacjentów, był przepełniony, łóżka stały jedno, przy drugim. 400 miejsc (320 w pawilonie XVIII, a 80 - w pawilonie XIX) Sale bez szafek z braku miejsca, ubrania leżały przy łózkach. Parter i pierwsze piętro zarezerwowane dla administracji. W bocznym skrzydle mieszkał personel ogrodzony murem. Oszczędzano na lekach na bezsenność i urojenia, chorych podłączano do elektrowstrząsów o 110 voltów, po których występowała padaczka.
Dzień tragedii
31października 1980r dzień zapowiadał się jak co dzień.
Ranek
Na śniadanie zacierka na mleku z chlebem, bez limitu marmolada. Po śniadaniu w zależności od stanu zdrowia jedni szli do pracy do gospodarstw rolnych, pracowali nie raz tylko za paczę papierosów. Gorzej chorzy udawali się na świetlice gdzie spędzali czas przy rożnych grach.
Popołudnie i wieczór
Obiad chorzy zostali podzieleni na grupy, sprawni udali się na stołówkę, mniej sprawnym przyniesiono do łózek. Prawdopodobnie zaserwowano w tym dniu pomidorówkę. Z powodu mrozu po obiedzie nikt nie udał się na spacer tylko na świetlicę. Cztery pielęgniarki dwie Grażyny, Bożena i Teresa zaczynają dyżur. Maja pod opieka 125 najciężej chorych na trzecim piętrze. Wieczór spokojny
Późny wieczór
Większość pacjentów śpi i nikt nie spodziewa się że za niedługo rozegra się dramat. Pacjent na którego mówili Ali był miłośnikiem ognia, w pewnym momencie zaczął krzyczeć że się pali. Nikt jednak nie wziął jego słów poważnie. Do pielęgniarki Gertrudy, która mieszkała w części mieszkalnej, przybiegła pielęgniarka Okonowa która pracowała na drugim piętrze mówiąc że wszędzie jest dym.
Palacz Rutkowski który mieszkał strefie mieszkalnej i graniczył ścianę ze salą chorych pobiegł po kilof aby, rozwalić ścianę gdyż słyszał głośne jęki. Pielęgniarka Bożena zauważyła dym pobiegła do sali chorych, ale z powodu że klamka była zbyt gorąca nie otworzyła ich, słyszała krzyki i jęki palących się ludzi.
Po jakimś czasie dym i ogień był widoczny na zewnątrz, najpierw przyjechała ochotnicza straż pożarna , ludzie ze wsi zaczęli przybiegać na ratunek, a później służby państwowe. Ogień opanował strych w części chorych i trzecie piętro. Kilkudziesięciu chorych z trzeciego piętra wydostaje się na korytarz biegną w stronę dziedzińca panuje chaos.
Pielęgniarka Ewa która miała dyżur na pierwszym piętrze, słyszała krzyki, pierwsza myśl jaka jej przyszła do głowy że chorzy zaatakowali personel. Gdy otworzyła drzwi zauważyła ogień i palącego się mężczyznę.
Straż pożarna czerpie wodę ze stawu z parku przy szpitalu, jednak szybko się kończy, czekają na beczkowozy. Z wypowiedzi świadka, wynika że strażacy większości byli pijani, nie którzy nie mogli utrzymać się na nogach.
Północ
Brak wody. Ogień ogarnia dach w środku pacjenci odcięci od drogi ucieczki. Łuna od pożaru przyciąga gapiów. Wśród nich chorzy którym udało się uratować. Krzyki dobiegają z budynku, pacjenci którzy byli przywiązani na noc do łóżek, lub ogień odciął im drogę ucieczki płonęli żywcem.
W pewnym momencie zawala się strop z dachem.
W końcu gdy woda dociera i strażacy przygaszają ogień, mogą wejść do środka budynku. W pierwszej sali zastają widok 26 zwęglonych ciał , były pod drzwiami, na łózkach. Wszyscy w pozycjach wygiętych, łózka powyginały się od gorąca.
Ale bilans zwłok był przerażający.
Pożar zabił 55 chorych.
Zdjęcie kilka dni po pożarze.
Podejrzany o podpalenie był pacjent Ali, z braku dowodu został uniewinniony.
Zastępcy dyrektora szpitala do spraw ekonomiczno-finansowych i kierownik działu administracyjno- gospodarczego zostali oskarżeni o zaniedbanie ochrony przeciwpożarowej.
Na mocy amnestii 84r obaj zostali uniewinnieni.
Przyczynę pożaru uznano nieszczelność przewodu kominowego.
Akt już nie ma sprawa zamknięta. Winnych brak.
Czterdziestu sześciu pochowano w zbiorowej mogile na cmentarzu szpitala w Świeciu. Początkowo bez nazwisk, pięć lat później nazwiska dopisano.
Teraz już wiem że piosenka Jacka Kaczmarskiego i Przemysława Gintrowskiego- A my nie chcemy uciekać stąd, została napisana dla 55 ofiar i rannych w tej największej katastrofy szpitalnej.
Stanął w ogniu nasz wielki dom
Dym w korytarzach kręci sznury
Jest głęboka, naprawdę czarna noc
Z piwnic płonące uciekają szczury
Nie wiem czemu, nie powstał film o tym wydarzeniu. Mimo że tyle lat minęło...
Czy powód jest taki, że osoby z dramatu z zakładu psychiatrycznego nie byli ważnymi osobami i nie zasłużyli.
Przykre :(
Dziękuję za przeczytanie za błędy Przepraszam :)
Pozdrawiam !!! :)
Pomoc do artykułu
https://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%BCar_w_szpitalu_psychiatrycznym_w_G%C3%B3rnej_Grupie
http://www.kaczmarski.art.pl/tworczosc/wiersze/a-my-nie-chcemy-uciekac-stad/na-rusztach-lozek/
http://wmrokuhistorii.blogspot.com/2016/01/pacjenci-w-plomieniach.html
Mocny i poruszający artykuł, jak widać nie tylko USA ma swoje nawiedzone miejsca ale i też Polska