Od Statycznego Klasycyzmu do Hellenistycznego Dynamizmu VIII Winogrona versus Kurtyna- Malarstwo.
Sprawozdania Pliniusza określają Polignota jako ojca sztuki malarskiej. Po raz pierwszy portretował on postaci z otwartymi ustami, z grymasem, nadając im w ten sposób ekspresyjności. Według Arystotelesa, Polignot „doskonale przedstawiał etos” (Boardman,1964: 192). Z jego postacią wiąże się odkrycie perspektywy. W okresie Partenonu wynalazek ten wykorzystał Malarz Achillesa przedstawiając na wazach drzwi i budynki w skrócie perspektywicznym, tym samym nadając malunkowi przestrzeni trójwymiarowej. Jego wiodącym dziełem było „Nekya - Zejście Odyseusza do Hadesu”, które było wystawione pierwotnie w Atenach, a następnie wywiezione do Rzymu.
Terakota; waza czerwonofigurowa: Perseusz ścina glowe śpiącej Meduzie, Król Polypeithes między dwiema kobietami, Autor:Pharos License:Public Domain
Rekonstrukcja starożytnego obrazu "Nekyia" autorstwa Polygnota, Autor:Carl Robert License:Public Domain
Syn Nikomedesa z Aten, Nikiasz, był przedstawicielem szkoły ateńskiej, a uznanie zdobył już u współczesnych sobie. (Piszczek, 1990). Uprawiający technikę enkaustyczną, zasłynął jako twórca pięknych postaci kobiecych, animalista, mistrz koloru i światłocienia- *chiaroscuro* (Becatti, Nikias).
Na naśladujących słynne dzieła Nikiasza „Perseusz i Andromeda” oraz „Io i Argus” malowidłach na ścianach domów rzymskich można dostrzec próby oddania psychiki bohaterów. (Nowicka,1985: 107). Przykładem niech będzie przedstawiony przez niego mit o Andromedzie, gdzie Nikiasz koncentruje się na intymnym aspekcie legendy i przedstawia mityczną księżniczkę w chwili uwolnienia jej z więzów. Obraz eksploruje stan psychiczny uwolnionej bohaterki, który jakby zaskoczona i nieśmiała, robi pierwszy krok do wolności.
Poza malarstwem sztalugowym Nikiasz zajmował się polichromią posągów i w tej dziedzinie ściśle współpracował z Praksytelesem.
Perseusz i Andromeda, fresk 62-79 AD, z Domu Dioskurów w Pompejach, Autor: John R. Clarke License:Public Domain
Po okresie Wojen Peloponeskich rozkwitły nowe szkoły malarstwa w regionach innych, niż Ateny. Wspomnieć należy szkołę jońską (istniejącą już wcześniej od VI w. p.n.e.). Była ona sceną intelektualnych rozważań na temat znaczenia i roli sztuki. Zauksis z Heraklei, V-wieczny malarz, który w okresie Wojen był u szczytu sławy, stworzył technikę polegającą na wolumetrycznej manipulacji światłem, sprawiającej wrażenie głębi. Malarz uważał sztukę za przedmiot iluzji (co krytykował Platon jako pogląd szkodliwy społecznie), a Pliniusz Starszy (Naturalia Historia) przytacza historię pojedynku, który tę iluzję wyniósł do rangi problemu psychologicznego. Starcie Zauksisa i Parrasjosa doprowadziło do tego, że ten pierwszy musiał uznać wyższość przeciwnika. Opowieść mówi o malowidle Zeuksisa przedstawiającą kiść winogron w tak realistyczny sposób, że ptaki jęły je dziobać. Czy więc motywacją malarza była ułuda? Doskonała gra światła i cienia pozwoliła natomiast Parrasjosowi zwieść nie tyle ptaki, co swojego rywala. Namalował on kurtynę do tego stopnia realistyczną, że Zauksis poprosił go o odsłonięcie obrazu. Historia Pliniusza stanowi interesującą refleksję na temat ludzkiego poznania: o ile zwierzęta lgną do powierzchowności, wyglądu, ludzi inspirują głębsze idee zawarte w sztuce.
Zeuxis i Parrhasius. 19 wiek. Georg Hiltensperger. Niemiecki 1806-1890. Panel z Muralu w Galerii Historii Sztuki Starożytnej, Muzeum Ermitażu St.Petersburg Rosja, technika enkaustyczna, Autor: siddhesh joshi License:CC BY-SA 3.0
Szerokie zmiany, jakie zaszły w sztuce Grecji i Bliskiego Wschodu, były przyczyną zmian politycznych zarówno w centrum, Atenach, w szczególności jednak rządy władców macedońskich. Rzeźba figuratywna i portretowa, architektura i planowanie, malarstwo to pola aktywności artystycznej i społecznej, na których owe zmiany dostrzegamy najwyraźniej. Za nimi podążyła filozofia i duchowość. Relacja ludzi z bóstwami przeszła ewolucję i ta nowa perspektywa znalazła odbicie w sztuce IV i późniejszych wieków.
Hades uprowadza Persefonę, fresk w małym królewskim grobowcu w Verginie Macedonia, Autor: Le Musée absolu License:Public Domain
Przypisy
Obrazy: Źródła podane ponizej fotografii
Photo: @highonthehog
Boardman, J.,Sztuka Grecka, Wydawnictwo VIA, Toruń, 1964
Nowicka, M., From the history of Greek and Roman painting, PIW, Warszawa, 1988
Nowicka, M.,Malarstwo antyczne, PAN, Warszawa, 1985
Piszczek, Z. (red.), Mała encyklopedia kultury antycznej, PWN, Warszawa, 1990
Becatti, G., Nikias, in Enciclopedia dell'arte antica classica e orientale, vol. 5, Roma, Istituto della enciclopedia italiana, 1963.
Hey Saw ur Alexander Post on ADSactly ! Congrats ! BTW what is ADSactly ?
Hey , cool, yes hit me up on the discord chat and I will send you more info. :)
username - same ? also which server.... adscatly server ?