CZĘŚĆ 2 ! SZCZĘKI ! Żarłacz Biały u Wybrzeży Afryki Południowej i nie tylko...

Dla rekina musi być trudno odrożnić, gdzie zatrzymuje się ocean i zaczyna się rekin. Woda przepływa stale przez jego ciało - woda i rekin poruszają się nawzajem. Wszystkie zapachy, widoki, dźwięki, smaki i bodźce dotykowe, docierają do rekina bezpośrednio przez jego wodny dom, bez zakłóceń. Rekiny żyją w świecie elektromagnetycznym, którego nie możemy sobie wyobrazić. Daleko im do bezrozumnych bestii, niezdolnych do odczuwania na przyklad gdy nóż ślizga się po ich płetwach, rekiny i manty są prawdopodobnie najbardziej wrażliwymi stworzeniami na ziemi. Nie tylko odczuwają, czują w sposób, którego nigdy nie doświadczymy.

Te dziwne organy zostały odkryte w XVI wieku, ich funkcja nie została do końca zrozumiana, do niedawna. Teraz wiemy, że te ampułki mogą wykrywać pole elektromagnetyczne generowane przez żywe stworzenia, co ułatwia rekinom wykrywanie drapieżników i ofiar. Te ampułki są wypełnione elektrycznie przewodzącą galaretką. Na dole znajdują się specjalne komórki rzęsate, które reagują na lokalne odwrócenie polaryzacji elektrycznej. Ładunek ujemny wewnątrz narządu powoduje zmianę elektryczną w każdym rzędzie, uwalniając neuroprzekaźniki do pobliskich nerwów czuciowych. Te nerwy powiadamiają mózg, który interpretuje sygnał. Rekiny wyczuwają także pole magnetyczne Ziemi i mogą je wykorzystać jako pomoc nawigacyjną, dając im niesamowite poczucie kierunku.

Ampułki Lorenziniego są zadziwiająco wrażliwe. Rekin (mustellus canis) może wykrywać pola elektryczne o niskiej częstotliwości, tak małe jak 5 miliardowych części wolta na centymetr kwadratowy. Nowonarodzone rekiny młoty mogą wykryć mniej niż jeden nano-volt na centymetr kwadratowy. To jest jak wyczuwanie pola elektrycznego generowanego przez zwykłą baterię latarki na obszarze o szerokości 16 000 km. Narządy jamowe składają się ze ślepych kieszeni w skórze, zawierających maleńkie, niezwykle wrażliwe włosy, zdolne do wykrycia drobnych zmian w przepływie otaczającej i w temperaturze wody. Organy te są rozproszone po całej powierzchni ciała rekinów i podobnie jak linia boczna przekazują rekinom niesamowitą różnorodność i ilość informacji.

Rekiny i inne ryby polegają w dużym stopniu na organach linii bocznej, aby nawigować w ich otoczeniu. te znakomicie wrażliwe organy, biegnące wzdłuż ciała rekinów po obu stronach, nie mają odpowiednika u ludzi. Uważa się, że linia boczna dostarcza rekinowi szczegółowych informacji o kierunkach ruchu wody, ciśnieniu, temperaturze i gęstości.

Skóra rekina jest cudem inżynierii. Nie tylko chroni organy wewnętrzne rekinów przed infekcjami i uszkodzeniami, mocuje mięśnie, zapewnia kamuflaż i identyfikuje rekina innym, lecz została zaprojektowana, aby uczynić go wyjątkowo hydrodynamicznym i szybkim w wodzie. Grubość skóry rekina waha się od około grubości papieru u gatunków głębinowych, takich jak Gulper i Lanternshark do ponad 2,5-centymetrowej grubości u zwierząt, takich jak Długoszpar. Grubość skóry może również różnić się u samców i samic tego samego gatunku. Ta odmiana wynika z męskiego zwyczaju gryzienia samicy podczas krycia. W ten sposób samice niektórych gatunków rozwinęły grubszą skórę na plecach i szyjach, aby chronić je przed "ukąszeniami miłości".

Skóra rekina jest twarda. Niemniej jednak mogą one odczuwać dotyk i ból we wszystkich częściach ciała. Rekiny mają również receptory rozciągliwe, które pozwalają im odczuwać rozciąganie i ruchy skóry i mięśni. Narządy te, nazywane proprioreceptorami, mogą pomóc im dostroić ruchy ich płetw i szczęk podczas pływania lub karmienia. Najbardziej wrażliwy na dotyk jest jednak obszar głowy, zwłaszcza pysk i paszcza. W rzeczywistości, wielu pływaków unikneło uwagi rekina, uderzając go w nos.

Skóra rekina zawiera miliony maleńkich wypustek zwanych skórnymi ząbkami. Te maleńkie zęby są tak ukształtowane, aby wytworzyć najmniejszy opór, gdy rekin porusza się w wodzie. Specjalne kanayły przelewaja przepływającą wodę płynnie po ząbkach, redukując turbulencje. Mniej turbulencji oznacza szybsze, płynniejsze pływanie. Mikrografia elektronowa skóry rekinów pokazuje, że setki tysięcy skórnych ząbków jest ściśle spasowane na powierzchni skóry rekina, tworząc bardzo hydrodynamiczną powierzchnię - ale tylko wtedy, gdy rekin porusza się naprzód! Ponieważ rekiny nie mogą w żadnym wypadku pływać w tył, nie stanowi to problemu.

Jeśli kierunek ząbków jest odwrócony, skóra rekina ze snu gładkiej żeglugi staje się koszmarem chropowatości. Ludzie, którzy otarli się o rekina, często zaczeli krwawic z niczego poza przypadkowym kontaktem ze jego skórą. Ze względu na wytrzymałość i ostrość tych skórnych ząbkow skóra rekina bywała używana jako papier ścierny oraz do polerowania materiałów takich jak drewno, a nawet marmur.

Każda współczesna kultura, która opiera się na morzu dla żywności i handlu, ma tradycje i legendy o rekinach. Rekiny zainspirowały nas - czasem z respektem, ale zwykle ze strachem. Nisza, którą rekiny zajmują w mitach i legendach jakiejkolwiek kultury, zmienia się w czasie. W obecnych czasach pojęcia o rekinach jako okrutnych ludojadach zaczynają ustępować większemu szacunku dla tych ważnych i fascynujących zwierząt.