Nieszpory Sycylijskie - spontaniczne powstanie ludowe czy spisek polityczny i konspiracja? [TemaTYgodnia - RIposta]

Postać i działalność Jana z Procidy owiana jest wieloma legendami. Nie jest łatwo przedrzeć się przez gąszcz ustnych sycylijskich historii o jego bohaterstwie i dotrzeć do rzetelnych informacji. Wiadomo jednak, że podróżował z misją dyplomatyczną między dworami Hiszpanii, gibelińskimi miastami Italii, Rzymem a Konstantynopolem, spiskując i budując sojusze przeciwko Karolowi. W 1279r. był w Konstantynopolu gdzie próbował przekonać cesarza Michała do koalicji. Jednak ten, dopiero po zgodzie papieża Mikołaja III, który z podejrzeniem odnosił się do ambicji Karola, zgodził się na udział w sojuszu. Z początkiem 1281r. przygotowania do konfliktu ruszyły pełną parą; Konstantynopol dostarczył niezbędnych finansów, przekazując Piotrowi w Barcelonie 30.000 uncji złota, Aragończycy odpowiadali za wojska, Genua za okręty, a Sycylia za wsparcie w postaci ludowej rebelii przeciwko Karolowi (Dummett, 2015, str. 76). Niestety bardzo mało wiemy o przebiegu misji Jana z Procidy na samej Sycylii. Według XIII-wiecznego florentyńskiego kronikarza i polityka – Brunetto Latini – Jan spotkał się z lokalnymi baronami – prawdopodobnie między innymi z Walterem z Caltagirone, Alaimo z Lentini oraz Palmieri Abbate – w celu ustalenia logistyki oraz warunków politycznych rebelii (Runciman, 1958, str. 212). Aragoński wysłannik przekonywał, że król Piotr „przygotował wielką flotę z najlepszymi żeglarzami” dowodzoną przez Rogera Lauria, który jest „najlepszym admirałem na całym świecie, lojalnym królowi Aragonii, i prawdziwym wojownikiem, który szczerze nienawidzi Francuzów”, w związku z czym „nie będzie lepszego okazji” do obalenia rządów Andegawenów na Sycylii (cyt. za Dummett, 2015, str. 77).

Moranu li Francisi! – śmierć Francuzom!

Baronowie i mieszkańcy Sycylii długo nie czekali. 30 marca 1282r. kościelne dzwony wzywające do ludowego powstania rozbrzmiały w całym Palermo. Domy wielu Francuzów zostały wcześnie oznaczone, dzięki czemu powstańcy błyskawicznie przejęli dominację na wyspie (Dummett, 2015, str. 77). Kilka tysięcy Francuzów zginęło w krwawiej vendetcie – wojskowi, urzędnicy, mnisi, kobiety, a nawet dzieci. Najwyższy andegaweński urzędnik Sycylii – Jan z Saint-Remy – schronił się przed rebelią na zamku Palazzo dei Normanni, skąd następnie zbiegł do znajdującej się 35 kilometrów od Palermo Vicarii. Jednak następnego dnia w czasie oblężenia fortecy zginął od strzały łucznika. Stolica znalazła się w rękach powstańców, a tymczasową władze przejęła rada baronów z Rogerem Mastrangelo na czele. Andegaweńska flagi zostały zerwane i zastąpione imperialnym orłem Fryderyka II. Po wyspie rozesłani zostali posłańcy z informacją o powstaniu, do którego zaczęły przyłączać się kolejne miasta; jako pierwsze Corleone i Calatafimi. W połowie kwietnia prawie cała wyspa była już w sycylijskich rękach. Messyna – bastion Andegawenów gdzie stacjonowała flota Karola – formalnie przyłączyła się do powstania 30 kwietnia (najprawdopodobniej po otrzymaniu z Konstantynopola znacznej sumy pieniężnej). Część okrętów przygotowywana do podboju Cesarstwa Bizantyńskiego została zniszczona. Karol musiał więc zmienić pierwotny plany wojenne przeciwko Konstantynopolowi i uporządkować sprawy na Sycylii, na co on i jego następcy potrzebowali aż 20 lat. Wojna zakończyła się w 1302r. Ostatecznie, zgodnie z traktatem w Caltabellotta Andegawenowie utracili Sycylię na rzecz syna Piotra Andegaweńskiego i Konstancji – Fryderyka III. Pokój został ratyfikowany przez papieża i przypieczętowany związkiem małżeńskim Fryderyka III z córką Karola Andegaweńskiego – Eleonorą.

Fotografia po lewej: Palazzo dei Normanni - zamek normański w który Jan z Saint-Remy schronił się przed sycylijskimi powstańcami. Fotografia po prawej: bizantyńska mozaika z Kościóła Santa Maria dell'Ammiraglio, przedstawiająca Rogera II Hauteville, odbierającego koronę Królestwa Sycylii z rąk samego Chrystusa. Źródło: fotografia własna.



@cezarys

Powyższy artykuł powstał w ramach #tematygodnia i jest ripostą do wpisu @lesiopm pod tytułem Zdarzyło to się... 736 lata temu. Nieszpory Sycylijskie.