ایران‌شناسی قسمت دوم : تخت جمشید (پارسه)

قبل از هرچیز دوست دارم بدونید که اسم این صفحه از همین بنای بی نظیر گرفته شده

تخت جمشید یکی از باشکوه ترین و زیباترین بنایی است که توسط بشر ساخته شده است و پایتخت یکی از بزرگترین و قدرتمندترین امپراتوری جهان، هخامنشیان بود.یونانیان به آن پرسپولیس می گفتند که به معنی مرکزتمدن پارس است. هم چنین به نام های دیگر، پارسه- هزارستون- چهل منار نیز معروف است.
کاخ آپادانا- کاخ هدیش- کاخ تچر- کاخ ملکه- کاخ صدستون- کاخ شورا- ساختمان خزانه شاهنشاهی و… ازجمله بخش های مجموعه جهانی تخت جمشید می باشند.

تخت جمشید ، پارسه، پرسپولیس، پرسه پلیس، هزار ستون و یا چهل منار، پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده و حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آئینی و جشن‌ها به ویژه نوروز بود.


یکی از هنرهای معماری در تخت جمشید این است که نسبت ارتفاع سر درها به عرض آنها و همین طور نسبت ارتفاع ستون ها به فاصلهء بین دو ستون نسبت طلایی است. نسبت طلایی نسبت مهمی در هندسه است که در طبیعت وجود دارد. این نشانگر هنر ابرانیان باستان در معماری است.

تخت جمشید مملو از شگفتی و فرهنگ درخشان مردمانی است که حتی ویرانه های آن امروز پس از گذشت 2500 سال مورد تحسین هر بیننده ایرانی و غیر ایرانی قرار می گیرد.
بر اساس متون تاریخی و کتیبه های موجود، در پیرامون تخت جمشید شهری به نام پارسه وجود داشته که هزاران نفر در آن زندگی می کردند. امروز نشانه های کمی از شهر پارسه بر سطح دشت باقی مانده است ولی کاوش گران به دنبال آن هستند تا این شهر را از زیر خاک های کشاورزی بیرون آورند.
صدها سال پس از حمله اسکندر و اعراب و در زمانی که یاد و خاطره پادشاهان هخامنشی فراموش شده بود، مردمی که از نزدیکی خرابه‌های پارسه عبور می‌کردند، تصاویر حکاکی شدهٔ تخت شاهی را می‌دیدند که روی دست مردم بلند شده‌است و از آنجا که نمی‌توانستند خط میخی کتیبه‌های حک شده روی سنگ‌ها را بخوانند، می‌پنداشتند که این همان اورنگ جمشید است که فردوسی در شاهنامه خود از آن یاد کرده‌است. به همین خاطر نام این مکان را تخت جمشید نهادند. بعدها که باستان‌شناسان توانستند خط میخی کتیبه را ترجمه کنند، متوجه شدند که نام اصلی آن پارسه بوده‌است.
نام مشهور غربی این محل یعنی پِرسِه پلیس ریشه غریبی دارد. در زبان یونانی، پِرسِه پلیس و یا به صورت شاعرانه آن پِرسِپ تولیس (Perseptolis) لقبی است برای آتنه الهه خرد، صنعت و جنگ که ویران‌کنندهٔ شهرها معنی می‌دهد. این لقب را آشیل، شاعر یونانی سده پنجم پیش از زادروز، به حالت تجنیس و بازی با لغات، در مورد شهر پارسیان به کار برده‌است.