WHAT IS CANCER?

myintoo (39)in #myanmar • 7 years ago (edited)

ကင္ဆာအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
CANCER

          ကင္ဆာဆိုတာဘာလဲ။ (what is cancer?) ဘယ္အဂၤါစိတ္ပိုင္းေတြမွာျဖစ္တာလဲ။

ကင္ဆာ(Cancer) ဆိုတာ လက္တင္ ဘာသာစကား ကလာတာျဖစ္ၿပီး ဂဏန္းလို႕အဓိၶပါယ္ရ ပါတယ္။
ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့
ကင္ဆာအႀကိတ္ေတြဟာ သူ႔ေဘးနားမွာရွိတဲ့အဂၤါ အစိတ္ပိုင္းေတြကိုဂဏန္းလက္တံေတြလိုထိုးေဖာက္
၀င္ေရာက္တဲ့သဘာ၀ကိုအဆြဲျပဳၿပီးေခၚေ၀ၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တခိ်ဳ႕ေတြက ျမစ္ပြားနာလို႔ေခၚၾကပါတယ္။ဒီေနရာမွာ သူတို႔ေတြက ျမစ္ပြားနာဆိုတာ အႏၲရာယ္မေပးႏိုင္တဲ့အႀကိတ္ (Benign Tour)ေရာေဘးအႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့အႀကိတ္(Malignant Tumour)
ပါေရာၿပီးေခၚၾကတာပါ။
အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အႀကိတ္(Malignant Tumour)ကိုမွကင္ဆာလို႔ေခၚပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႔လဲနာလည္ေအာင္
ေျပာျပရရင္-ကၽြန္ေတာ္တို႔ခႏၡာကိုယ္ႀကီးဟာ တကယ္ဆို ဆဲလ္(Cell)ဆိုတဲ့ေသးငယ္်တဲ့အစတ္ပိုင္းေလးေတြနဲ႔ဖြဲ႔
စည္းထားတာပါ။အဲ့တည့္ဆဲလ္ေလးေတြဟာလူခႏၶာကိုယ္မွာဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာရွိပါတယ္။
အဲ့သလိုပဲ ကင္ဆာအႀကိတ္ေတြမွာလည္း ေသးငယ္တဲ့ဆဲလ္ေတြနဲ႔ဖြဲ႔စည္းထားတာပါ။မတူတာကေတာ့ သူတို႔
ရဲ႔သဘာ၀ေတြပါ။

                             ![slide19.jpg](https://steemitimages.com/DQmc6ef7YfbSQZiJ7esNjfmZJgoGN57QJLDCfMrDLHGx8Gx/slide19.jpg)

ဥပမာ ပုန္မွန္ဆဲလ္ေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္ကလိုအပ္ခိ်န္မွာသတ္မွတ္ပမာဏတိုင္း အၿမဲပြားၿပီးရင္
ခႏၲာကိုယ္က သတ္မွတ္ခ်ိန္မွာျပန္ၿပီးေသဆံုးပ်က္စီးရပါတယ္။ပြားမ်ားမႈ၊ ေသဆံုးမႈေတြဟာ ခႏၲာကိုယ္ရဲ. ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရွိပါတယ္
ဒါေပမဲ. ကင္ဆာဆဲလ္ရဲ. သဘာ၀မွာ-
- ဆဲလ္ေတြဟာ ပြါးမ်ားလြန္းလို. ခႏၲာကိုယ္က မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သလို ေတာ္ေတာ္နဲ.လည္းမေသႏိုင္ဘူး
- ေဘးနားမွာရွိတဲ. အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကို ဂဏာန္းလက္တံေတြလို ထိုးေဖာက္ႏိုင္တယ္။
- တကိုယ္လံုးမွာရွိတဲ.အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြကို ေသြးေၾကာေတြကတဆင့္ ျပန္ရည္ေသြးေၾကာကတဆင့္ျပန္.ႏွံ့ႏိုင္တယ္။
-ေနာက္ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကထြက္ေတာ့ဓာတ္ပစၥည္းေတြေၾကာင့္ လူနာမွာကိုယ္ခံအားနည္းမယ္။
မစားခ်င္မေသာက္ခ်င္ျဖစ္မယ္။သိသိသာသာပိန္လာၿပီးကိုယ္အေလးခ်ိန္က်မယ္။
ဒါကေတာ့ကင္ဆာဆိုတဲ့အေၾကာကင္းကိုအၾကမ္းဖ်င္းေျပာျပတာပါ။ေနာက္ကင္ဆာေရာဂါဆိုင္ရာေဆးပာညာ
ONCOLOGY လို႔ျခံဳၿပီးေခၚပါတယ္။ကင္ဆာေရာဂါကုသတဲ့ဆရာ၀န္ေတြက ONCOLOGISလို႔ေခၚပါတယ္။
ဘယ္အဂါၤအစိတ္ပိုင္းေတြမွာကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္လဲဆိုရင္ ဆံပင္၊သြား၊ေျခသည္းလက္သည္းကလြဲလို႔
တကိုယ္လံုး ဘယ္အဂါၤ အစိတ္ပိုင္းမဆိုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
(၁)ပံုမွန္စစ္ေဆးခ်က္ရယူပါ
ကိုယ္တိုင္စမ္းသက္ျခင္းနဲ႔ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခ်က္မ်ားသည္ အေရျပားကင္ဆာ၊အူကင္ဆာ၊ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာႏွင့္
ရင္သားကင္ဆာကဲ့သို႔ေသာကင္ဆာေရာဂါဆိုးမ်ားကိုေစာစီးစြာ ေတြ႕ရွိ၊သိရွိပါကကုသေပ်ာက္ကင္းႏိုင္မည္
ျဖစ္သည္။မိမိခံစားရေသာကင္ဆာႏွင့္သဟဇာတၾကေသာ ေဆးစစ္ခ်က္မ်ားကိုျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ကၽြမ္းက်င္
ဆရာ၀န္ႏွင့္တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးပါ။
(၂)ကာကြယ္ေဆးထိုးထားပါ
ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ေရာဂါကူးစက္ ျဖစ္ပြားျခင္းကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထားမူသည္ကင္ဆာေရာဂါကိုတားဆီးျခင္း
အတြက္ အက်ဳံး၀င္ေစမည္။ဥပမာ အသည္းေရာင္ အသားဝါ ဘီပိုးသည္ အသည္းကင္ဆာျဖစ္တည္ႏိုင္မူကို
တြန္းအားေပးေသာေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆးႀကိဳတင္ထိုးထားသင့္သည္။
(၃)ေနေရာင္ျခည္ဒဏ္မွကာကြယ္ပါ
အေရျပားကင္ဆာသည္ အျဖစ္မ်ားေသာ ကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ႀကိဳတင္ကာကြယ္သင့္သည္။၏
အလြန္ပူျပင္းေသာေနေရာင္ျခည္ဒဏ္မွကာကြယ္ပါ။နံနက္(၁၀)နာရီမွညေန(၄)နာရီအခ်ိန္ၾကားရွိေနေရာင္ျခည္မွာလူကိုအႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ထို႔ေၾကာင့္ ၎အခ်ိန္မ်ားတြင္အရိပ္သာေနထိုင္သင့္သည္။မျဖစ္မေန ေနပူထဲထြက္ရလွ်င္ဦးထုပ္၊ေနကာမ်က္မွန္အ၀တ္ရွည္ႏွင့္ေနရာင္ျခည္ ခရင္မ္လိမ္းကာထြက္သင့္သည္။
(၄)ေဆးရြက္ႀကီးႏွင့္ အယ္လ္ကိုေဟာ အႏၲရာယ္
ေဆးရြက္ႀကီးသည္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရပ္တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ေဆးရြက္ႀကီးျဖင့္ စီမံထားေသာ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုး ျခင္းသည္ အဆုတ္၊သားအိမ္ေခါင္းႏွင့္ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာမ်ားျဖစ္ေစႏိုင္သည္။
(၅)Cellဖုန္း အႏၲရာယ္ မွကာကြယ္ပါ
ဦးေနာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာမ်ားကိုတနည္းနည္းျဖင့္ ႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ေသာဆဲလ္ဖုန္း အလြန္အမင္းျပာဆိုသံုးစြဲျခင္း
သည္ ဦးေႏွာက္ အႏၲရာယ္ကို ပိုမို ျဖစ္ပြားေစသည္။
(၆)ရင္သားသိပ္သည္းဆ
လတ္တေလာ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ MAMOGRAMS ေခၚရင္သား သိပ္သည္းဆကိုတိုင္တာျခင္းျဖင့္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမူအား ႀကိဳတင္သိျမင္ႏိုင္သည္ ။ က်ပ္ခဲေနေသာ ရင္သားသညဘ္ အက္စႀတိဳဂ်င္မ်ားကို ပိုမိုထုတ္ေပးသည္။ ကိုယ္တင္းအဆီပိုးမ်ား ဖယ္ရွားေလ်ာ့နည္းေစရန္ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ဖို႔ႏွင့္ရင္သားတြင္အက်ိတ္အလံုးမ်ားရွိမရွိစမ္းသတ္ႏိုင္ရန္ အလြန္အေရႀကီးသည္။
(၇)ကိုယ္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ
မိမိနင့္သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား(ဥပမာ အပတ္စဥ္တိုင္း ၂နာရီခန္႕ လမ္းသြက္သြက္ေ်လွာက္ေပးျခင္း) သည္ရင္သားကင္ဆာဖျစဖစ္နႏိုင္ေခ်ကို အႏၲရာယ္ကို ၁၈% ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္သည္။
(၈)ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ
ေရသန္႕ေသာက္သံုးျခင္းႏွင့္ အျခားအေရရႊမ္းေသာသစ္သီးမ်ားစားသံုးျခင္းျဖင့္ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်နည္းပါးေစသည္။ ကၿင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အရာမ်ားစုပံုလာျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းေစကာ လည္းေကာင္းတို႔ကိုအဆီအိပ္ဆိသို႔ လ်င္ျမန္စြ ာ စီးဆင္းသြားေစရန္ ကူညီေပးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ေရကို တစ္ေန႔လွ်င္အနည္းဆံုး ဖန္ခြက္(၈)ခြက္ျပည့္ေအာင္ ေသာက္သင့္သည္။
(၉)မွန္ကန္စြာ စားသံုးပါ
ပုျပင္းေသာ အပူခ်ိန္တြင္က်က္ေအာင္ ကင္ထားေသာ သာ းငါးမ်ားႏွင္မီးေသြးျဖင့္ကင္ေသာအသားမ်ားတြင္ ကသ္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ heterocyclic amines မ်ားထြက္ေပးေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္သို႔ေသာ အစားစာမ်ားဒကိုေရွာင္ရွားသင့္သည္။
(၁၀)ေရစစ္သံုးပါ
စတီးလ္ ၊ဖန္ခြက္မ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳျခင္းက ပိုသင့္ေတာ္သည္။
အထက္ပါနည္းလမ္းမ်ားျဖင္. ႀကိဳတင္ ကာကြယ္လိုကါနာသင့္ေပသည္။