စိတ္​၏​ေစစားရာ

လူတို႔ဌာ​ေနဤ​ေလာက၌ လူ႔သ​ေဘာသဘာဝမ်ားကား အင္​မတန္​ပင္​ဆန္​းၾကယ္​လြန္​းလွပါသည္​။ပုထုဇဥ္​လူသားမ်ား အားလံုးသည္​​ အမ်ိဳးမ်ိဳး​ေသာစိတ္​​ေနစိတ္​ထားမ်ားရိွၾကပါသည္​။
စိတ္​သည္​အလြန္​ဆန္​းၾကယ္​လွသည္​။အရာရာတိုင္​းကို စိတ္​ကဦး​ေဆာင္​နိုင္​စြမ္​းရိွၾကသည္​။လက္​တဖ်စ္​အတြင္​း၌စိတ္​ကု​ေဋ​ေပါင္​းမ်ားစြာျဖစ္​သည္​ဟုျမတ္​စြာဘုရားက​ေဟၾကားထားခဲ့ပါသည္​္​။
စိတ္​အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာအက်ဥ္​းအားျဖင္​့(၈၉)ပါးရိွၿပီး
အက်ယ္​အားျဖင္​့(၁၂၁)ပါးရိွသည္​ဟုျမတ္​စြာဘုရားက
အဘိဓမၼာတရား​ေတာ္​၌​ေဟာၾကား​ေတာ္​မူခဲ့ပါသည္​။
အကုသိုလ္​စိတ္​၊ကုသိုလ္​စိတ္​စသည္​ျဖင္​့စိတ္​ကိုတိတိ
က်က်​ေဟာ​ေျပာနိုင္​သည္​မွာ​ေလာက၌ျမတ္​ဗုဒၶတစ္​ဦးတည္းသာရိွပါသည္​။
ထို႔​ေၾကာင္​့လည္​းအလံုးစံုကိုသိျမင္​နိုင္​​ေသာျမတ္​စြာဘုရားအား စၾကာဝဠာတိုက္​တ​​ေသာင္​းရိွလူနတ္​ျဗဟၼာမ်ားက ပူ​ေဇာ္​ဦးခိုက္​ရွိခိုးရသည္​ မဟုတ္​​ေပ​ေလာ။
စိတ္​သည္​ ရုပ္​ကိုအရာအရာတ​ြင္​ဦး​ေဆာင္​​ေနသည္​။ "စိတ္​ပ်ိဳကိုယ္​ႏု"ဟူ​ေသာစကားနွင္​့အညီ စိတ္​​ေၾကာင္​့ရုပ္​သည္​ႏုပ်ိဳလန္​းဆန္​း​ေနသည္​ဟုထင္​ရ​ေပမည္​။စိတ္​က်န္​းမာႀကံ့ခိုင္​​ေနပါလ်ွင္​လူသည္​မည္​သည္​့အခက္​အခဲကိုမ
ဆိုရင္​ဆိုင္​​ေက်ာ္​လႊားနိုင္​သည္​။
စိတ္​သည္​အရာရာကို​ေစစားနိုင္​သည္​့ အရွင္​သခင္​ျဖစ္​သည္​။လူသည္​မည္​သည္​့အရာကို မဆိုလိုခ်င္​တပ္​မက္​မူွစိတ္​ျပင္​းထန္​လာ​ပါက ရ​ေအာင္​ယူသည္​့အ​ေၾကာင္​းတရားမ်ားအားဖန္​တီးျခင္​း၊ ထိုအ​ေၾကာင္​းတရား​ေပၚတြင္​လံု႔လဝီရိယျဖင္​့ ႀကိဳးစားအားထုတ္​ျခင္​းမ်ားျဖင္​့
မိမိလိုခ်င္​သည္​့အရာအားရ​ေအာင္​ယူ​ေလ​ေတာ့သည္​။
ထို႔​ေၾကာင္​့ မိမိလိုခ်င္​သည္​့ပန္​းတိုင္​သို႔​ေရာက္​ရိွရန္​အတြက္​ လူသားတို႔သည္​အဓိပတိ​ေလးပါးျပည္​့စံုရ​ေပ
မည္​။ထိုအဓိပတိ​ေလးပါးဟူသည္​မွာ ဆႏၵဓိပတိ၊ စိတၲဓိပတိ၊ ဝီရိယဓိပတိနွင္​့ဝီမံသ ဓိပတိတို႔ျဖစ္​​ေပသည္​။
က်ြန္​မသည္​ မည္​သည္​့အရာကိုျဖစ္​​ေျမာက္​​ေအာင္​ ႀကိဳးပမ္​းဖို႔အတြက္​ ပထမဆံုးျဖစ္​​ေပၚ​ေစသည္​မွာ ထိုအရာကိုလိုခ်င္​သည္​့ ဆႏၵတစ္​ခုျဖစ္​​ေပၚလာပါသည္​။ ထိုအခါတြင္​ ၎အရာအားလိုခ်င္​ျပင္​းျပသည္​့စိတ္​က​ေလးျဖစ္​​ေပၚလာသည္​။
၎​ေနာက္​တြင္​ ထိုလိုခ်င္​ျပင္​းျပသည္​့ စိတ္​က​ေလးသည္​
လက္​​ေတြ႕အ​ေကာင္​အထည္​ဖို႔အတြက္​ လံု႔လဝီရိယျဖင္​့ စတင္​လုပ္​​ေဆာင္​​ေလ​ေတာ့သည္​။ထိုသို႔ လုပ္​​ေဆာင္​ရာ၌ ဤအရာသည္​မွန္​ကန္​​ေသာ လမ္​းစဥ္​ျဖစ္​သည္​။မွန္​ကန္​​ေသာအ​ေတြးအ​ေခၚျဖစ္​သည္​စသည္​ျဖင္​့ နည္​းလမ္​းမ်ားကို ဆန္​းစစ္​သည္​့ပညာဟူ​ေသာဝီမံဟူ​ေသာ ပညာ
ျဖင္​့ျဖစ္​​ေျမာက္​​ေအာင္​ျမင္​​ေစရန္​အတြက္​ လုပ္​​ေဆာင္​​
လာ​ေပသည္​။ထိုသို႔ပင္​ မည္​သည္​့အရာကိုမဆို အဓိပတိ
တပ္​၍ ႀကိဳးစားပါက​​ေလာကီ​ေလာကုတၱရာနွစ္​ျဖာ​ေသာ အမူွကိစၥတို႔၌​ေအာင္​ျမင္​ၿပီး​ေျမာက္​နိုင္​သည္​ဟု
ပဠာန္​း​ေဒသနာ​ေတာ္​ႀကီး၌ ျမတ္​စြာဘုရားက​ေဟာၾကား
ဆံုးမ​ေတာ္​မူခဲ့ပါသည္​။
ထို႔​ေၾကာင္​့စိတ္​သည္​​ေလာကလူသားတို႔၌ အရာရာတိုင္​း
အတြက္​ႀကီးျမတ္​​ေသာဦး​ေဆာင္​မူွအား​ေပး​ေန​ေပသည္​။
ဤ​ေလာက၌လူသားတို႔၏အက်ိဳးအတြက္​ ပစၥည္​း​ေပါင္​းမ်ားစြာအား တီထြင္​ခဲ့​ေသာအက္​ဒီဆင္​သည္​လည္​း စိတ္​၏ဦး​ေဆာင္​မူွ​ေၾကာင္​့သာ​ေအာင္​ျမင္​​ေသာ စြန္​႔ဦးတီထြင္​သူတစ္​​ေယာက္​ျဖစ္​လာျခင္​းျဖစ္​သည္​။
သူသည္​ငယ္​စဥ္​ကအတန္​းထဲတြင္​စာအညံ့ဆံုး​ေက်ာင္​းသားဟု ဆရာဆရာမမ်ား၏သတ္​မွတ္​မူွကိုခံခဲ့ရသည္​။
သို႔​ေသာ္​လည္​းအက္​ဒီဆင္​၏ဆရာဆရာမမ်ားသည္​ အက္​ဒီဆင္​၏​ေမးခြန္​းမ်ားအား​ေျဖဆိုနိုင္​ျခင္​းမရိွခဲ့​ေပ။အက္​ဒီဆင္​သည္​​ေက်ာင္​းမွႏုတ္​ထြက္​သူ၏မိခင္​​ေက်ာင္​းဆရာမမွ​ေရးတတ္​ဖတ္​တတ္​​ေစရန္​စာသင္​​ေပးခဲ့ရသည္​။သူသည္​​ေက်ာင္​းမွထြက္​ၿပီး​ေနာက္​ သိပၸံပညာရပ္​ဆိုင္​ရာ စာအုပ္​မ်ားအားဖတ္​ရူွ​ေလ့လာခဲ့သည္​။သူသည္သတင္​းစာပို႔သည္​့အလုပ္​ကို လုပ္​ကိုင္​ရင္​းျဖင္​့ တဖက္​မွသူ၏ တီထြင္​မူွမ်ား​ေအာင္​ ႀကိဳးစားစမ္​းသပ္​လုပ္​ကိုင္​ခဲ့သည္​။
အႀကိမ္​ႀကိမ္​ရံူးွနိမ္​့ခဲ့​ေသာ္​လည္​း သူသည္​စိတ္​ပ်က္​
အား​ေလ်ာ့ျခင္​းမရိွခဲ့​ေပ။
သူ၏​ေအာင္​ျမင္​မူွသည္​ ဆႏၵ၊စိတၱ၊ဝီရိယ၊ဝီမံသဟူသည္​့ အဓိပတိ​ေလးပါးျပည္​့စံု​ေသာအားထုတ္​မူွ​ေၾကာင္​့ ဤကမၻာ၌ လ်ွပ္​စစ္​မီးအစရိွသည္​့အမ်ိဳးမ်ိဳး​ေသာပစၥည္​း မ်ားအားသံုးစြဲ​ေနနိုင္​ျခင္​းျဖစ္​​ေပသည္​။
မဂၤလသုတ္​​ေတာ္​၌ျမတ္​စြာဘုရားက လူသားတို႔​ေရွာင္​လြဲဒ မရႀကံဳ​ေတြ႕ရမည္​့ယ​ေသာ(အ​ေႁခြအရံမ်ားျပားျခင္​း)၊အယ​ေသာ(အ​ေႁခြအရံနည္​းပါးျခင္​း)၊ လာ​ေဘာ(လာဒ္​လာဘ​ေပါမ်ားျခင္​း)၊အလာ​ေဘာ(လာဒ္​လာဘနည္​းပါးျခင္​း)၊နိႏၵာ(ကဲ့ရဲ႕ျခင္​း)၊ပႆ ံသာ(ခ်ီးမြမ္​းခံရျခင္​း)၊သုခံ(သုခခံစားရျခင္​း)၊ဒုကၡံ(ဒုကၡဆင္​းရဲခံစားရျခင္​း)စသည္​့ ​ေလာကဒဏ္​၈ပါးအား
"ဖုတႆ ​ေလာကဓ​ေမၼဟိစိတၱံယႆ ံနကမၸတိ"မတုန္​မလူွပ္​​ေသာစိတ္​ျဖင္​့ ႀကံႀကံခံနိုင္​ရမည္​ဟု ျမတ္​စြာဘုရားက​ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္​။
ထို႔​ေၾကာင္​့အရာရာတိုင္​း စိတ္​သည္​သာပဓာနက်လွ​ေပ
သည္​။စစ္​တပ္​ႀကီးတစ္​တပ္​တြင္​ စစ္​ဦးစီးခ်ဳပ္​သည္​ အဓိကျဖစ္​သကဲ့သို႔ ၃၁ဘံု​ေသာ သံသရာ၌ က်င္​လည္​ၾကကုန္​​ေသာ က်ြန္​မတို႔လူသားတို႔၏ဤခႏၶာဝန္​ႀကီးအား စိတ္​ကဦးစီးဦး​ေဆာင္​ျပဳ၍ ပဓာနက်လွပါသည္​။
ကုသိုလ္​ကံ၊ အကုသိုလ္​ကံမ်ား၏ဖန္​တီးမူွ​ေၾကာင္​့က်ြန္​မတို႔သည္​ ​သံသရာတြင္​ ဘဝအမ်ိဳးမ်ိဳး၌က်င္​လည္​​ေနၾက
ရပါသည္​။ဤကုသိုလ္​ကံ၊အကုသိုလ္​ကံတို႔သည္​ လူသားတို႔၏ ကုသိုလ္​စိတ္​၊ အကုသိုလ္​စိတ္​မ်ား​ေၾကာင္​့ ျဖစ္​​ေပၚလာရ​ေပသည္​။မ​ေနာကံဟူ​ေသာစိတ္​​ေၾကာင္​့သာ ကာယကံအမူွမ်ားအား ျပဳမူ​ေဆာင္​႐ြက္​​ေနၾကျခင္​းျဖစ္​သည္​။
ထို​ေၾကာင္​့သည္​စိတ္​သည္​​ေလာကလူသားတို႔အား ၃၁ဘံု၌​ေကာင္​း​ေသာဘံုဌာနမ​ေကာင္​း​ေသာဘံုဌာန တို႔အား​ေရာက္​ရိွ​ေအာင္​ပို႔​ေဆာင္​​ေပး​ေန​ေပသည္​။
ထို႔​ေလာကီလူသားမ်ားျဖစ္​ၾကသည္​့က်ြန္​မတို႔သည္​ အကုသိုလ္​စိတ္​မ်ားအား​ေရွာင္​ၾကဥ္​၍ ကုသိုလ္​စိတ္​မ်ား ပြားမ်ား​ေအာင္​ႀကိဳစားရပါမည္​။ဘဝ​ေနာက္​ဆ​ံုးပန္​းတိုင္​ျဖစ္​သည္​့ ဝိပႆ ကုသိုလ္​စိတ္​အထိျဖစ္​​ေပၚ​ေစရန္​ ႀကိဳးစားအားထုတ္​ရ​ေပမည္​။
ထို႔​ေၾကာင္​့၃၁ဘံု၏လမ္​းဆံုျဖစ္​​ေသာလူ႔ဘံုဘဝ၌​ေရာက္​ရိွ​ေန​ေသာက်ြန္​မတို႔လူသားမ်ားသည္​ မိမိတို႔၏စိတ္​၌
ျဖစ္​​ေပၚလာ​ေသာ ကုသိုလ္​မ်ားအ​ေပၚမူတည္​၍
လူခ်မ္​းသာ၊ နတ္​ခ်မ္​းသာ၊ျဗဟၼာခ်မ္​းသာမွသည္​နိဗၺာန္​ခ်မ္​းသာထိရရိွနိုင္​သကဲ့သို႔ မ​ေကာင္​းမူွအကုသိုလ္​စိတ္​မ်ား​သည္​လည္​းငရဲ၊တိရိစၦာန္​၊ၿပိတၱာ၊အသူရကာယ္​စ​ေသာ ဒုဂၢတိဘံုမ်ားသို႔​ေရာက္​ရိွနိုင္​မည္​ျဖစ္​​ေပသည္​။
ထို႔​ေၾကာင္​့​ေလာကီလူသားမိမိတို႔သည္​ စိတ္​၏​ေစစားရာ
အတိုင္​း၃၁ဘံု၌ဘဝမ်ားစြာကို ဖန္​တီး​ေပး​ေနသည္​ကို သတိျပဳဆင္​ျခင္​၍​ေကာင္​း​ေသာအမူွ၌မိမိတို႔၏စိတ္​မ်ားကို​ေစစားရန္​ႀကိဳးပမ္​းသင္​့ပါ​ေၾကာင္​းတင္​ျပလိုက္​ရပါသည္​။
@eieikhing
MSC No.173

Credited from google images.

​

ၺီႈ