[旧译稿]《论俗语》第一书1-9节汉语初稿steemCreated with Sketch.

in #litterature6 years ago (edited)

《论俗语》(De Vulgari Eloquentia)在汉语中多有谈论,但实则没有任何译本。之前尝试从原文翻译但丁,但半途仍觉心力不足。把草稿放在steem第一个帖子,一来做激励把此书翻完翻好,二来也做备份。因为我看到了太多被政治搅得荡然无存的书稿无处寻踪。以下译文的前大半部分是在2016年后半于深圳完成,拉丁语文本来自普林斯顿但丁计划

Liber I
第一卷
Caput I
第一章
Quid sit vulgaris locutio, et quo differat a grammatica.
什么是通俗的语言[1],及语法方面有哪些差异[2]

Cum neminem ante nos de vulgaris eloquentiae doctrina quicquam inveniamus tractasse, atque talem scilicet eloquentiam penitus omnibus necessariam videamus, cum ad eam non tantum viri sed etiam mulieres et parvuli nitantur, in quantum natura permittit, volentes discretionem aliqualiter lucidare illorum qui tamquam caeci ambulant per plateas, plerumque anteriora posteriora putantes, - verbo aspirante de caelis - locutioni vulgarium gentium prodesse temptabimus, non solum aquam nostri ingenii ad tantum poculum haurientes, sed, accipiendo vel compilando ab aliis, potiora miscentes, ut exinde potionare possimus dulcissimum hydromellum.
在我[3]之前,从没有人讨论过对通俗言语的理解。然而此类言语显然又是所有人身内必定具有的。其不仅能让男人,甚至也能让女人和孩子凭语言天份以靠她[4]过活。[5]当发现了这些情况后,我靠着上天话语[6]的启示,在此试着抛砖引玉,来谈谈俗人们的语言。还望此举能稍许启蒙一些人的辨别力,让其不至盲目到平常走在街上时都不分前后。我不仅把自己的思绪注入此杯中,还兼收并蓄从别处引入湍湍活水。因此,大家才得以品到至美蜜饮(思想)。

Sed quia unamquamque doctrinam oportet non probare, sed suum aperire subiectum, ut sciatur quid sit, super quod illa versatur, dicimus, celeriter actendentes, quod vulgarem locutionem appellamus eam qua infantes assuefiunt ab assistentibus cum primitus distinguere voces incipiunt; vel, quod brevius dici potest, vulgarem locutionem asserimus, quam sine omni regola, nutricem imitantes accipimus.
不过,由于各种见解都不应回避检验,该将其论证对外敞开,这样人们才会明白其要处理的问题。对此,我积极作出回应:我说的“通俗语言”是婴儿从最早开始区分声音时起,通过周围人习得[7]的那种语言。或可简单来说,我定义通俗语言为:未知任何规则,而模仿乳母学来的语言。

Est et inde alia locutio secundaria nobis, quam Romani grammaticam vocaverunt. hanc quidem secundariam Graeci habent et alii, sed non omnes: ad habitum vero huius pauci perveniunt, quia non nisi per spatium temporis et studii assiduitatem regulamur, et doctrinamur in illa.
而我们还有门较生疏的第二语言,罗马人[8]称其为“语法”[9]。除希腊和一些别的地方的人外,并非所有人都有这门第二语言,且很少有人做到对其了如指掌。因为若想把自己塞入其条条框框,非得通过长期努力和坚持学习不可。

Harum quoque duarum nobilior est vulgaris, tum quia prima fuit humano generi usitata, tum quia totus orbis ipsa perfruitur, licet in diversas prolationes et vocabula sit divisa; tum quia naturalis est nobis, cum illa potius artificialis existat.
这二者中,俗语更高贵。一来,因为她是人类最先使用的语言。再者,虽然发音和词汇时有出入,全世界却都受着她的浸润。再者,和人造[10]的语言相比我们对她更为熟悉。

Et de hac nobiliori nostra est intentio pertractare.
而我愿谈的,就是这类更为高贵的语言。

[1] 即 “俗语”。其本身在但丁的论述中并没有贬义,和正式语言拉丁语相对。见本章。
[2] 此句为“incipit”(启题)。在印刷术和正式标题普及前,书籍通常有取开头几个词或总结性短句作为标题的传统。如头句为“学而时习之”,篇名即《学而》。
[3] 原文通篇使用“我们”满足格式要求,未译。参考“academic we”。
[4] 许多语言区分“语法阴性”和“语法阳性”,具体划分因语言而异。拉丁语中“eloquentia”和“locutio”均为阴性,用“她”指代。作者对两个词在本书中没有作区分。
[5] (简述“生成语法”)
[6] 基督教《圣经》和合本译作“道”,用来翻译希腊语“logos”(greek)。其可理解作神本身。(M11)
[7] aqcuire()。
[8] 时间概念。作者是意大利佛罗伦萨人,此处应指西罗马帝国以拉丁语为母语的人。
[9] 按作者理解,“语法”本身是一门“语言”。
[10] 作者对“语法”这种“人造语言”持否定态度。

De Vulgari Eloquentia (I, ii, 1-8)
论俗语
Caput II
第二章

Hec est nostra vera prima locutio. Non dico autem 'nostra', ut et aliam sit esse locutionem quam hominis; nam eorum que sunt omnium soli homini datum est loqui, cum solum sibi necessarium fuerit.
这便是我们真正的第一语言[1]。不过,我不只是在说“我们的语言”[2]。因为人类还有其他语言。大千世界,唯人被赐予说话的能力,是由于唯人才有此需要。[3]

Non angelis, non inferioribus animalibus necessarium fuit loqui: sed nequicquam datum fuisset eis; quod nempe facere natura abhorret.
天使[4]或者低等动物[5]就不需要说话。且若真给他们了,那也是浪费。大自然肯定是厌恶这么做的。

Si etenim perspicaciter consideramus quid cum loquimur intendamus, patet quod nichil aliud, quam nostre mentis enucleare aliis conceptum. Cum igitur angeli ad pandendas gloriosas eorum conceptiones habeant promptissimam atque ineffabilem sufficientiam intellectus, qua vel alter alteri totaliter innotescit per se, vel saltim per illud fulgentissimum speculum in quo cuncti representantur pulcerrimi atque avidissimi speculantur, nullo signo locutionis indiguisse videntur.
然若仔细思考便会明白,除了把心中的概念向他人阐明,人们说话时并不会有其他意图。天使却有着高超玄妙的造诣去展开他们堂皇的概念。[6]因此,他们要么能完全理解对方,要么至少也能用那无比璀璨、临视万物的天镜[7],照耀迷人、恳切的自我。所以,他们似乎不需要任何语言符号。

Et si obiciatur de hiis qui corruerunt spiritibus, dupliciter responderi potest. Primo, quod cum de hiis que necessaria sunt ad bene esse tractamus, eos preterire debemus, cum divinam curam perversi expectare noluerunt. Vel secundo et melius, quod ipsi demones ad manifestandam inter se perfidiam suam non indigent nisi ut sciant quilibet de quolibet quia est et quantus est: quod quidem sciunt; cognoverunt enim se invicem ante ruinam suam.
若有人举那些心灵堕落的天使[8]当例子,我可以两重地回复:首先,我们想讨论的是向善所需要的,所以该排除堕落的天使。因为他们心中逆反,不愿盼着神的看护;其次,更有力的论点是:这些魔鬼为了相互表现自身的堕落,除去了解有谁堕落、有多堕落和有多少人堕落之外,什么也不在乎。但这些东西他们早已经清楚。大家在堕落前就认识了。[9]

Inferioribus quoque animalibus, cum solo nature instinctu ducantur, de locutione non oportuit provideri. Nam omnibus eiusdem speciei sunt iidem actus et passiones; et sic possunt per proprios alienos cognoscere. Inter ea vero que diversarum sunt specierum, non solum non necessaria fuit locutio, sed prorsus dampnosa fuisset, cum nullum amicabile commertium fuisset in illis.
而对于只受自然直觉[10]支配的低级动物来说,拥有语言并无必要。因其物种内的所有个体就行为和情感而言是同质的,如此便可通过自身的特点了解同类。但不同物种之间却不必有语言,有了反倒会直接造成伤害。因为它们间不会存在友好往来。

Et si obiciatur de serpente loquente ad primam mulierem, vel de asina Balaam, quod locuti sint, ad hoc respondemus quod angelus in illa et diabolus in illo taliter operati sunt quod ipsa animalia moverunt organa sua, sic ut vox inde resultavit distincta tanquam vera locutio: non quod aliud esset asine illud quam rudere, nec quam sibilare serpenti.
有人会用“蛇对第一位女性说的话”[11],或“驴子对巴兰做的事”[12]都是语言来反对。就此,我回复说,后例中的天使和前例中的魔鬼是这么做的:这些动物让器官运动,导致从内部发出的声音像是真正的语言。对于母驴,那不过是嘶叫;对于蛇,那只不过是吐信。

Si vero contra argumentetur quis de eo quod Ovidius dicit in quinto Metamorfoseos de picis loquentibus, dicimus quod hoc figurate dicit, aliud intelligens. Et si dicatur quod pice adhuc et alie aves locuntur, dicimus quod falsum est; quia talis actus locutio non est, sed quedam imitatio soni nostre vocis; vel quod nituntur imitari nos in quantum sonamus, sed non in quantum loquimur. Unde si expresse dicenti 'Pica' resonaret etiam 'Pica', non esset hoc nisi representatio vel imitatio soni illius qui prius dixisset.
另有人根据奥维德《变形记》第五卷记载的“会说话的八哥”[13]相反地来立论。我会回答说那只是比喻的说法,没什么深意。有人声称八哥和其他鸟类至今还会说话。我认为这点不对。因为这种行为不是说话,而是对我们人声的模仿,或将其理解为在发声层面模仿我们,而非说话层面。若人大声说“八哥”,它也会回一声“八哥”。这无非是对人先说出的话音的一种重现或说模仿。

Et sic patet soli homini datum fuisse loqui. Sed quare necessarium sibi foret, breviter pertractare conemur.
所以显然:唯有人类被赐予了说话的能力。但为何非得如此呢?那我就试着简单讲讲。

​ ​
​ 序号 注释
[1] 即母语。
[2] 指作者的母语佛罗伦萨方言,即意大利语前身。
[3] “Locutio exterior quae fit per vocem, est nobis necessaria propter obstaculum corporis” 《神学大全》I.107.1 托马斯·阿奎那
[4] “Angeli proprie non loquuntur per corpora assumpta, sed est aliquid simile locutioni, inquantum formant sonos in aere similes vocibus humanis” ibid. I.51.3
[5] 哲学概念,即世界是由“scala naturae(自然梯级)”划分的,内部还可细分。其属性由低到高累加,死物最低,上帝最高。各级交流能力和方式也因此有区别。参见《神曲》。另外,此概念之后指导了林耐的分类理论。
[6] 所谓“读心(telepathy)”。
[7] 但丁常用镜子比喻,此处具体指上帝。参见《哥林多前书 13:12》“我们如今仿佛对着镜子观看…到那时就全知道…”;又或许来自关于祭司王约翰(Presbyter Johannes)的传说。祭司王约翰或称“长老约翰”,是十字军时期开始在欧洲流行的传说人物,或系国王或罗马教会伪造以便战争动员。其被描述为东方三博士之子,统治东方某富强基督教国家。其珍宝中包括一块被三千军士守护,能看到全国每个行省的镜子。“镜子(speculum)”有“全知”的寓意。
[8] 即魔鬼。
[9] 词源:“scio”和“cognosco”的区别对比法语“savoir”和“connaitre”。
[10] 对比平克(Steven Pinker)《语言直觉(Language Instinct)》。 -note
[11] 参见《创世纪 3:1-7》。另,蛇在“自然梯级”中,属于动物的最低级。 [12] 参见《民数记 22:22-35》。
[13] 《变形记 V.662-678》。 ​

​​

De vulgari eloquentia (I, iii, 1-3)
《论俗语》
Caput III
第三章

Cum igitur homo, non nature instinctu, sed ratione moveatur, et ipsa ratio vel circa discretionem vel circa iudicium vel circa electionem diversificetur in singulis, adeo ut fere quilibet sua propria specie videatur gaudere, per proprios actus vel passiones, ut brutum animal, neminem alium intelligere oppinamur; nec per spiritualem speculationem, ut angelum, alterum alterum introire contingit, cum grossitie atque opacitate mortalis corporis humanus spiritus sit obtentus.
但人并非受自然直觉,而是受理性驱动。且由于理性修养会根据各人心思、智性和喜好大有不同,到了几乎人人都只在同类[1]间自得其乐的地步。窃以为,没人能像低智[2]的动物那样,从自身去理解他人的行为或情绪。也没人能够得着天使,通过心灵镜像[3]走进他人内心。只因人类的心灵被那沉重而阴郁的肉身所羁绊。[4]

Oportuit ergo genus humanum ad comunicandum inter se conceptiones suas aliquod rationale signum et sensuale habere; quia, cum de ratione accipere habeat et in rationem portare, rationale esse oportuit; cumque de una ratione in aliam nichil deferri possit nisi per medium sensuale, sensuale esse oportuit; quare, si tantum rationale esset, pertransire non posset; si tantum sensuale, nec a ratione accipere, nec in rationem deponere potuisset.
为了互相交流各自的想法,人类必须存有另外的理性或经验[5]符号集[6]。符号集既从理性接收,也向理性发送信息[7],所以它必是理性的。但除非通过经验性媒介,否则一个理性个体无法向另一个理性个体传达任何信息。因而,符号集也必是经验性的。若其完全理性,则不可能传送信息;若其完全经验性,则既不能接受来自理性的信息,也不能向理性释放信息。

Hoc equidem signum est ipsum subiectum nobile de quo loquimur: nam sensuale quid est, in quantum sonus est; rationale vero, in quantum aliquid significare videtur ad placitum.
这类符号[8]即是我要谈的重大主题:其在声音[9]层面是经验性的;而若按通行理论[10],在表意方面似乎却又是理性的。

​ 序号 注释
[1] 与“物种(species)”为同一词。
[2] “brutus”强调没有理性,与有理性的人相对。作者观点与后世笛卡尔(dualism)对动物的认知相同。
[3] 即通过上帝。参见第二章注释[7]。
[4] 来自阿奎那的理论。参见第二章注释[3]。
[5] 或译为“感性”。此处选择延续二元区分“理性”和“经验”的传统。
[6] “signum(符号)”为单数,用作抽象意表类别。
[7] “信息”为译者补全的宾语。
[8] 即“符号集”。
[9] 似乎没有涉及其他类型语言符号,如手语、文书、盲文等。
[10] 理性修养与语言能力正相关,且为充分必要条件。。。。参见《神学大全》。

De vulgari eloquentia (I, iv, 1-7)
《论俗语》
Caput IV
第四章

Soli homini datum fuit ut loqueretur, ut ex premissis manifestum est. Nunc quoque investigandum esse existimo, cui hominum primum locutio data sit, et quid primitus locutus fuerit, et ad quem, et ubi, et quando; nec non et sub quo ydiomate primiloquium emanavit.
就像前例证明的那样,此说话能力只有人领受了。所以我觉得现在该继续探究以下问题:谁是第一个被授予语言的人?最早说出的话是什么?话是对谁说的、在哪里说的和什么时候说的?更有首段话是用哪种语言的问题。

Secundum quidem quod in principio legitur Genesis, ubi de primordio mundi sacratissima scriptura pertractat, mulierem invenitur ante omnes fuisse locutam, scilicet presumptuosissimam Evam, cum diabolo sciscitanti respondit: De fructu lignorum que sunt in paradiso vescimur; de fructu vero ligni quod est in medio paradisi precepit nobis Deus ne comederemus nec tangeremus, ne forte moriamur.
根据在《创世纪》开头[1]读到的圣典叙述原初世界的地方,人们会发现是个女人(在所有人之前)[2]讲话。可知,那万分放肆的【女人】夏娃,回应魔鬼询问时说[3]:园中树上的果子,我们可以吃,惟有园当中那棵树上的果子,神曾说,你们不可吃,也不可摸,免得你们死。

Sed quanquam mulier in scriptis prius inveniatur locuta, rationabile tamen est ut hominem prius locutum fuisse credamus; et inconvenienter putatur tam egregium humani generis actum prius a femina quam a viro profluisse. Rationabiliter ergo credimus ipsi Ade prius datum fuisse loqui ab eo qui statim ipsum plasmaverat.
虽然,人们能在典籍[4]中发现是女人最先说了话,然而我还是相信“男人先说了话”才符合理性。[5]我认为,把人类卓尔不群的举动让女人取代男人先来执行是不合适的。所以我理性地相信[6],神在造出亚当后就立即给了他说话的能力。

Quid autem prius vox primi loquentis sonaverit, viro sane mentis in promptu esse non titubo ipsum fuisse quod Deus est, scilicet El, vel per modum interrogationis, vel per modum responsionis. Absurdum atque rationi videtur horrificum ante Deum ab homine quicquam nominatum fuisse, cum ab ipso et in ipsum factus fuisset homo! Nam, sicut post prevaricationem humani generis quilibet exordium sue locutionis incipit ab 'heu', rationabile est quod ante qui fuit inciperet a gaudio; et cum nullum gaudium sit extra Deum sed totum in Deo, et ipse Deus totus sit gaudium, consequens est quod primus loquens primo et ante omnia dixisset 'Deus'.
至于最先说出语音的人发了什么声,心智健全的人马上会猜到。我毫不怀疑那是以疑问抑或回答的方式说出的“神”[7],或称“艾”[8]。在神前,人称任何名都显然是荒谬且对理性的冒犯。因为人是由他造的,也是为他造的!假如在人类的过犯后,每个人语言的巨网都始于一声“呜”,那么合理的推测是:在那之前,人的语言始于欢乐[9]。而在神之外别无欢乐,欢乐又在完整的[10]神中。完整的神自己便是欢乐。于是,人在最初先于一切说出的是“神”。

Oritur et hinc ista questio, cum dicimus superius per viam responsionis hominem primum fuisse locutum, si responsio fuit ad Deum; nam, si ad Deum fuit, iam videretur quod Deus locutus extitisset; quod contra superius prelibata videtur insurgere.
由此产生了这个问题:如上所述,若第一个人以回答的方式说了话,那是对神的回答吗?若是对神的回答,这似乎显示神已说了话,因而背离以上的论点。

Ad quod quidem dicimus quod bene potuit respondisse Deo interrogante, nec propter hoc Deus locutus est ipsam quam dicimus locutionem. Quis enim dubitat, quicquid est ad Dei nutum esse flexibile? quo quidem facta, quo conservata, quo etiam gubernata sunt omnia. Igitur, cum ad tantas alterationes moveatur aer imperio nature inferioris, que ministra et factura Dei est, ut tonitrua personet, ignem fulgoret, aquam gemat, spargat nivem, grandinea lancinet, nonne imperio Dei movebitur ad quedam sonare verba, ipso distinguente qui maiora distinxit? Quid ni?
对此我回复:他确给神的问题作出了答复,但神说过的话不因此等于我们所说的“语言”。谁会怀疑万物都屈服于神的指引?那创造了、保有了、也掌管了一切的神?所以,若神创造的低级自然,作为仆臣能以其力量让风[11]无常变幻,让雷响彻云端,让火划亮穹苍,让水呼啸岸旁,让雪漫天飘散,让冰肆意毁乱;依神的力量又何尝不能调动风让词语发出声音?造分天地[12]的神又何尝不能这么做呢?

Quare ad hoc et ad quedam alia hec sufficere credimus.
以上,我认为足以回应人们提出的各类问题。

序号 注释
[1] 恰好和《创世纪》篇头的两个拉丁语词“起初”相同。
[2] “J(雅威)E(神“艾”)D(申命)P(祭司)”多底本说或对顺序许有不同解释。
[3] 《创世纪 3:2-3》。文字与后世定本有微小差异。
[4] 即《圣经》
[5] 此处作者受经院哲学(台译“士林哲学”)影响,认为理性和信仰是统一的。 ()
[6] 见注[5]。
[7] “Deus(神)”,Steven Botterill英译本译作“name of God(神的名)”。但这其实并不符合最初的犹太传统。犹太传统认为不可妄称神的名,否则即是渎神。
[8] 即“艾洛信(希伯来语:“אֱלֹהִים”;拉丁转写:Elohiym或Elohim)”。希伯来语中,“אֵל(艾)”和“אֱלֹהִים(艾洛信)”,在《旧约》(原称“《塔纳赫》”)成书以后不作区分地表“神”,“安拉()”为其阿拉伯语同源词。艾洛信的阳性复数后缀“-im”可能和苏美尔或亚述多神教有关,但构成的Elohim和前者没有语义区分。犹太人通常不称神的名“YHVH(可读作:雅威)”或“耶和华”,而是用“Elohiym”或者“אֲדֹנָי(拉丁转写:Adonai,汉译:我的神,音:阿多耐)”取代。
[9] 或译“喜乐”。
[10] 完整的(wholly)即是神圣的(holy)。
[11] 或译“空气”。言语的本质是空气振动。
[12] 参见《罗马书 3:22,10:12》,《哥林多前书 14:7》


De vulgari eloquentia (I, v, 1-3)
《论俗语》
但丁 Dante
Caput V
第五章

Opinantes autem, non sine ratione tam ex superioribus quam inferioribus sumpta, ad ipsum Deum primitus primum hominem direxisse locutionem, rationabiliter dicimus ipsum loquentem primum, mox, postquam afflatus est ab animante virtute, incunctanter fuisse locutum. Nam in homine sentiri humanius credimus quam sentire, dummodo sentiatur et sentiat tanquam homo. Si ergo faber ille atque perfectionis principium et amator, afflando, primum nostrum omni perfectione complevit, rationabile nobis apparet nobilissimum animal non ante sentire quam sentiri cepisse.
有了上下文中取得的理由,又想到第一个人把其话语指向了神本身,我理性地认为:第一个说话的人在被吹入了生命的活力[1]后不久便说了话。若能用为人的方式互为体察,那么相对于被体察,体察外物更使之为人。作为完美源头的工匠[2]也喜欢精益求精。若他通过把一切完美吹入,完成了我们的源祖,那么认为此高贵的动物先受人所察而后察人便是理性的。

Si quis vero fatetur contra obiciens quod non oportebat illum loqui, cum solus adhuc homo existeret et Deus omnia sine verbis archana nostra discernat etiam ante quam nos, cum illa reverentia dicimus qua uti oportet cum de eterna voluntate aliquid iudicamus, quod licet Deus sciret, ymo presciret, quod idem est quantum ad Deum, absque locutione conceptum primi loquentis, voluit tamen et ipsum loqui, ut in explicatione tante dotis gloriaretur ipse qui gratis dotaverat. Et ideo divinitus in nobis esse credendum est quod in actu nostrorum affectuum ordinato letamur.
如果有人反对,摆出论点说“他那时独自一人,不必说话。且神也不用词语,就能甚至比他自己还早知道他的秘密。”,对此我小心翼翼地回复:我们在解释神的旨意时必须体会到,即便神不用说话也能知晓(实际是“预先知晓”,不过这对神来说是一件事)第一位说话人的概念,但神还是愿其说话。这样的话,被大方给出的礼赠才会因如此使用而让神荣耀。同理,我们一定要相信人体里有神性。因在身体机能的有序活动中人们能找到欢乐。

Et hinc penitus elicere possumus locum illum ubi effutita est prima locutio: quoniam, si extra paradisum afflatus est homo, extra; si vero intra, intra fuisse locum prime locutionis convicimus.
据此,可以明确地推知第一段话散出的地方:因为若人是在天堂外被吹入的灵,答案就是天堂外;若是在天堂内,那第一段话就是在天堂内说出的。

序号注释
[1] “רוּחַ”。即“风”。?
[2] 即上帝。

De vulgari eloquentia (I, vi, 1-7)
论俗语 第一卷 第六章

Dante
但丁

Quoniam permultis ac diversis ydiomatibus negotium exercitatur humanum, ita quod multi multis non aliter intelligantur per verba quam sine verbis, de ydiomate illo venari nos decet, quo vir sine matre, vir sine lacte, qui neque pupillarem etatem nec vidit adultam, creditur usus.
因人类已在用南腔北调沟通,用词语来理解对方并不比不用强。人们理应探寻那门被认作是无母绝乳【lit.int.】、非长非幼之人【creatum, Adam=human】的语言。

In hoc, sicut etiam in multis aliis, Petramala civitas amplissima est, et patria maiori parti filiorum Adam. Nam, quicunque tam obscene rationis est ut locum sue nationis delitiosissimum credat esse sub sole, hic etiam pre cunctis proprium vulgare licetur, idest maternam locutionem, et per consequens credit ipsum fuisse illud quod fuit Ade.
这点上,和其他许多方面一样,Pietramala【】是座万般丰饶的城市,是亚当子孙中较高贵那类人的家乡。谁若无自知之明,坚信其出生之地属天下极乐,想必也会估计他自己的俗腔【俗语】——他的母语,是一枝独秀的。他继而还会相信,这语言便是亚当的语言。

(3)Nos autem, cui mundus est patria velut piscibus equor, quanquam Sarnum biberimus ante dentes et Florentiam adeo diligamus ut quia dileximus exilium patiamur iniuste, rationi magis quam sensui spatulas nostri iudicii podiamus. Et quamvis ad voluptatem nostram, sive nostre sensualitatis quietem, in terris amenior locus quam Florentia non existat, revolventes et poetarum et aliorum scriptorum volumina, quibus mundus universaliter et membratim describitur, ratiocinantesque in nobis situationes varias mundi locorum et eorum habitudinem ad utrunque polum et circulum equatorem, multas esse perpendimus firmiterque censemus et magis nobiles et magis delitiosas et regiones et urbes quam Tusciam et Florentiam, unde sumus oriundus et civis, et plerasque nationes et gentes delectabiliori atque utiliori sermone uti quam Latinos.
但对我而言,世界如祖国,好比沧海如群鱼,纵我齿幼常饮Arno河【】水,且深爱翡冷翠【】。然而正因如此,我才遭不公放逐。我掂量正义的天平时会更偏向用理性而非感性。虽按个人的喜好,或说是我欲望的归宿而言,地上再没什么地方比翡冷翠更可爱了。翻阅诗书数卷,本本写着世间零零总总;格想九州众邦,连其与南北二极和赤道圈之状貌,我实觉定有不少辖区和城市比托斯卡纳和翡冷翠高贵且多福。我虽在此生长且为公民,不过还有大量民族百姓用着比拉丁人【意大利本土人】更美妙并切实的话。

(4)Redeuntes igitur ad propositum, dicimus certam formam locutionis a Deo cum anima prima concreatam fuisse; dico autem 'formam', et quantum ad rerum vocabula, et quantum ad vocabulorum constructionem, et quantum ad constructionis prolationem: qua quidem forma omnis lingua loquentium uteretur, nisi culpa presumptionis humane dissipata fuisset, ut inferius ostendetur.
说回论题,我认为有一种语言形态是神随同“第一灵魂”【】一起造的。我说的“形态”不仅指万物的词汇,也指词汇的结构,还指结构的生成【The production or emission of the logos】:此种形态是万言之语【见下注XX】。如下文所显,若不是人类自负的罪过消灭了它的话【已不存-Chom】,所有人都会用它。

(5)Hac forma locutionis locutus est Adam; hac forma locutionis locuti sunt omnes posteri eius usque ad hedificationem turris Babel, que turris confusionis interpretatur; hanc formam locutionis hereditati sunt filii Heber, qui ab eo dicti sunt Hebrei.
亚当就用这种形态的语言说话;其所有后代用这种形态的语言说话,直到建巴别塔那时【Gen 11.1-9】,即乱语塔。这种语言形态由Heber的子孙继承,因此人们称其为希伯来人【ne pravda,从河那边来的人】。

(6) Hiis solis post confusionem remansit, ut Redemptor noster, qui ex illis oriturus erat secundum humanitatem, non lingua confusionis, sed gratie, frueretur.
只有这些人的语言【+】在混淆后没变,以便我们的救赎者【弥赛亚-涂油者Iesus】能,因其人性【trinitas】,从其中升出来,享的不是混淆的语言,而是那恩典的。

(7) Fuit ergo hebraicum ydioma illud quod primi loquentis labia fabricarunt.
所以,希伯来语是最先说话的那双唇发出的。

De vulgari eloquentia (I, vii, 1-8)
论俗语 第一卷 第七章

Dante
但丁

(1) Dispudet, heu, nunc humani generis ignominiam renovare! Sed quia preterire non possumus quin transeamus per illam, quanquam rubor in ora consurgat animusque refugiat, percurremus.
人类的放肆行径想起来都可耻啊!但若要继续讨论便非跨过它不可,即使脸颊泛起愧色、内心悔意翻涌也要一直向前。

(2) O semper natura nostra prona peccatis! o ab initio et nunquam desinens nequitatrix! Num fuerat satis ad tui correptionem quod per primam prevaricationem eliminata, delitiarum exulabas a patria? Num satis quod per universalem, familie tue luxuriem et trucitatem, unica reservata domo, quicquid tui iuris erat cataclismo perierat, et que commiseras tu, animalia celique terreque iam luerant? Quippe satis extiterat! Sed, sicut proverbialiter dici solet Non ante tertium equitabis, misera miserum venire maluisti ad equum.
呜呼!人的本性总是朝着罪的!由始至终邪恶不断!难道由原罪把你从家乡的安逸中驱逐出去还不足以纠正你吗?【cf.作者本人的流放】难道因你族类的普遍奢侈和残忍,独门之外【Noah】一切律法中归你之物将毁于末日,且天地众生还要为你犯之罪补赎还不够吗?当然是够了!正如谚云:“三跃乃骑”,万众苍生啊,要骑的还是匹烈马。

(3) Ecce, lector, quod, vel oblitus homo, vel vilipendens disciplinas priores et avertens oculos a vibicibus que remanserant, tertio insurrexit ad verbera per superbam stultitiam presumendo.
瞧吧!你这看官,你这要么忘却、要么无视先前教训的人!这就把目光从留下的伤痕上移开,仗着高傲的愚蠢准备第三回【】起来接受惩戒【鞭笞】了。

(4) Presumpsit ergo in corde suo incurabilis homo, sub persuasione gigantis, arte sua, non solum superare naturam, sed etiam ipsum naturantem, qui Deus est, et cepit hedificare turrim in Sennear, que postea dicta est Babel, hoc est confusio, per quam celum sperabat adscendere: intendens, inscius, non equare, sed suum superare Factorem.
因那人心中骄傲,无法医治,受巨人【Nimrod】的诱导,不止意在技艺层面竞超天工【自然/出生】,更意在竞超工天之工——神。人接着便开始在Sennear建造天塔。天塔后称“巴别塔”(意味混淆)。人望借此塔登天,不仅无知地盼着比肩神,还盼着赶超神。

(5) O sine mensura clementia celestis imperii! Quis patrum tot sustineret insultus a filio? Sed exurgens, non hostili scutica, sed paterna, et alias verberibus assueta, rebellantem filium pia correctione, nec non memorabili, castigavit.
煌煌天国仁爱无边!哪个父亲愿此般隐忍儿孙辱没?然而,他常举起的不是仇人的棍棒【敌人的鞭子】,而是慈父的戒杖【原文同。】。而今倦于惩戒【原文为鞭笞】,神就给逆反的子孙降了一次虔圣而难忘的纠罚。

(6) Siquidem pene totum humanum genus ad opus iniquitatis coierat. Pars imperabant, pars architectabantur, pars muros moliebantur, pars amysibus regulabant, pars trullis linebant, pars scindere rupes, pars mari, pars terra vehere intendebant, partesque diverse diversis aliis operibus indulgebant, cum celitus tanta confusione percussi sunt, ut qui omnes una eademque loquela deserviebant ad opus, ab opere, multis diversificati loquelis, desinerent, et nunquam ad idem commertium convenirent.
确是几乎全人类都参与了这场自傲的工作:有的发号施令,有的勾描企划,有的添砖加瓦,有的运采石料,各有各的奔忙。这一切当天上降下大灾祸时便了结了。因为所有人同心协力做工,说的是同一种话。从那事以后,人们被分成有不同话语的群体而开始自我瓦解,再也无法团结起来共创伟业了。

(7) Solis etenim in uno convenientibus actu eadem loquela remansit: puta cunctis architectoribus una, cunctis saxa volventibus una, cunctis ea parantibus una; et sic de singulis operantibus accidit. Quot quot autem exercitii varietates tendebant ad opus, tot tot ydiomatibus tunc genus humanum disiungitur; et quanto excellentius exercebant, tanto rudius nunc barbariusque locuntur.
而众协工里只有一个工种把同样的话保留了下来:想象建筑师一种话、运石工一种话、采石匠一种话等等,各居其位。有多少工种类别,就有后来人类分出的多少语言;且工作越精巧,其后人【+】说起话来就越粗俗野蛮。【语言贵贱】

(8) Quibus autem sacratum ydioma remansit, nec aderant, nec exercitium commendabant; sed graviter detestantes, stoliditatem operantium deridebant. Sed hec minima pars quantum ad numerum fuit de semine Sem, sicut conicio, qui fuit tertius filius Noe: de qua quidem ortus est populus Israel, qui antiquissima locutione sunt usi usque ad suam dispersionem.
而对没有参加也没有称道,反倒还弃绝它、嘲笑做工者愚蠢的人,神圣的语言就保留了下来。对这些只可在人数上称少的人,我推测是诺亚【】第三子“闪”【名字-亚非语系。“雅菲利加”province】的后裔以色列【与神摔跤,区分国/族】人即源于他。他们直到被流放前【Macab-Pomp-Arch Titi/70 C.E.,second temple】还使用着这最古老语言的。

De vulgari eloquentia (I, viii, 1-9)
论俗语 第一卷 第八章

Dante
但丁

(1) Ex precedenter memorata confusione linguarum non leviter oppinamur per universa mundi climata climatumque plagas incolendas et angulos tunc primum homines fuisse dispersos. Et cum radix humane propaginis principalis in oris orientalibus sit plantata, nec non ab inde ad utrunque latus per diffusos multipliciter palmites nostra sit extensa propago demumque ad fines occidentales protracta, forte primitus tunc vel totius Europe flumina, vel saltim quedam, rationalia guttura potaverunt.
前文中语言混淆的记载落实了我的想法:那个时侯是人们首次流散到天涯海角,住到世界上各个气候区去。但因人迁徙起源之地根植于东方日外,也是从那里给两边【以中心视角,泛指四面八方】都带去了众多属我族类的旁支,最终伸展到西面尽头【指大西洋】。大约那时起,理性动物【cf.animalia】的口舌【咽喉】既已饮了全欧洲【无地理基础,东上、三分地图,征俄】的河水了,或至少也有其中一部分。

(2) Sed, sive advene tunc primitus advenissent, sive ad Europam indigene repedissent, ydioma secum tripharium homines attulerunt; et afferentium hoc alii meridionalem, alii septentrionalem regionem in Europa sibi sortiti sunt; et tertii, quos nunc Grecos vocamus, partim Europe, partim Asie occuparunt.
可是,不论他们那时是先迁到了欧洲,还是先生在欧洲又迁回了,随这些人携带的语言都分为三类。带着源语【principis ydioma】的族群,有的由此去到南欧,有的则去到北欧地带。剩下的第三群,今称希腊人【ekato` - 100,katem语言~吐火罗语】,于亚洲和欧洲都有分布。

(3) Ab uno postea eodemque ydiomate in vindice confusione recepto, diversa vulgaria traxerunt originem, sicut inferius ostendemus.
尔后,由此种因报应所混淆的语言【源语】发展出了诸多俗语【Lingua Adam/希伯来语-源语/乱语-俗语,拉丁语地位】,正如下文所现。

(4) Nam totum quod ab hostiis Danubii sive Meotidis Paludibus usque ad fines occidentales Anglie, Ytalorum Francorumque finibus et Occeano limitatur, solum unum obtinuit ydioma, licet postea per Sclavones, Ungaros, Teotonicos, Saxones, Anglicos, et alias nationes quamplures fuerit per diversa vulgaria dirivatum, hoc solo fere omnibus in signum eiusdem principii remanente, quod quasi predicti omnes iò affirmando respondent.
从多瑙河口【罗马尼亚语历时分布】,或从Meotide沼泽【Azov】起到英格兰【岛?】西岸【+凯尔特】,再由意大利人和法兰西人的边界加上大洋【大西洋】限定的这一整片地方,唯有一种语言胜出了【假设的ProtoE,不指拉丁】,虽然日后斯拉夫人、匈牙利人【Ural】、条顿人【骑士团说什么语言?】、撒克逊【区别今日萨克森,saxon shores/shoals?】人、盎格鲁人【注意!日耳曼和斯拉夫+Ural被分为一支】和其他许多民族由此衍化出了多种方言。而这源语言的符号集中,只有一个符号在几乎所有上述民族的语言中保留了下来,那就是当其做肯定回答时说的“是(iò)”【对】。

(5) Ab isto incipiens ydiomate, videlicet a finibus Ungarorum versus orientem, aliud occupavit totum quod ab inde vocatur Europa, nec non ulterius est protractum.
从此语言【北欧语】的起界,即从匈牙利【包括】边界往东,某外族【例外的框子】占据了所谓“欧洲”余下的全部,甚至还扩出更远。

(6) Totum vero quod in Europa restat ab istis, tertium tenuit ydioma, licet nunc tripharium videatur; nam alii oc, alii oïl, alii sì affirmando locuntur; ut puta Yspani, Franci et Latini. Signum autem quod ab uno eodemque ydiomate istarum trium gentium progrediantur vulgaria, in promptu est, quia multa per eadem vocabula nominare videntur, ut Deum, celum, amorem, mare, terram, est, vivit, moritur, amat, alia fere omnia.
欧洲在这两种语言区以外【希腊语、北欧语】,还有第三种语言【南欧语】盘踞,不过今日其内部似也已是三足鼎立的状态。他们分别在肯定时说“奥克(oc)”【langue d’oc】、“奥依(oïl)”【】、“系(sì)”【】,这对应了西班牙人【si】【南法】、法兰西人【oui】和拉丁人【si】。虽然如此,这三个族群的俗语符号集显而易见还是接续了同一源语。因其有不少命名词汇【+语法、音系层面。无文字学】相同可知,如:“神(Deus)”、“天(celum)”【拉丁语分期,caelum】、“爱(amor)”、“海(mare)”、“大地(terra)”、“是(est)”【有/存在/他是,刘半农,ils/elles】、“活着(vivit)”【*aspect,后同】、“死去(moritur)”、“他爱(amat)”,和几乎其他全部词汇。

(7) Istorum vero proferentes oc meridionalis Europe tenent partem occidentalem, a Ianuensium finibus incipientes.
南欧的西端住着说“奥克”的人,从热那亚【】的边界算起。

(8) Qui autem sì dicunt a predictis finibus orientalem tenent, videlicet usque ad promuntorium illud Ytalie, qua sinus Adriatici maris incipit, et Siciliam.
而说“系”【系动词】的则在此边界东部,即以亚德里亚海边上的意大利海岬【jia2,深入海中的狭长高地】和西西里为界。

(9) Sed loquentes oïl quodam modo septentrionales sunt respectu istorum: nam ab oriente Alamanos habent; a septentrione et ab occidente Anglico mari vallati sunt et montibus Aragonie terminati; a meridie quoque Provincialibus et Apennini devexione clauduntur.
而说“奥依”的人,往往居于前者北边。因为其东边有阿勒曼[尼]人【Allemagne】,北边和西边被围圈在英吉利海和阿拉贡【Kingdom,雅奎丹Aquitani、波尔多,巴斯克语】群山之间,南面又受普罗旺斯人【行省,Provencal】人和亚平宁陡坡【山脉】的闭锁。

Giadonvs
2017/2/7 西安

Sort:  


Get your post resteemed over 90000+ followers and get upto $21+ SBD value Upvote.
Your post will skyrocket and give you maximum exposer.

<< Our Pakages >>

1. Send $1 SBD or STEEM to steempowerup - Also please put ur post url on the memo - Post will be resteemed to 30000+ Followers - Get 1 Upvotes With at-last $2.5+ SBD value.

2. Send $3 SBD or STEEM to steempowerup- Also please put ur post url on the memo - Post will be resteemed to 60000+ Followers - Get 1 Upvotes With at-last $6.5+ SBD value.

3. Send $6 SBD or STEEM to steempowerup - Also please put ur post url on the memo - Post will be resteemed to 90000+ Followers - Get 1 Upvotes With at-last $12.6+ SBD value.

4. Send $10 SBD or STEEM to steempowerup- Also please put ur post url on the memo - Post will be resteemed to 90000+ Followers - Get 1 Upvotes With at-last $21+ SBD value.

GET FREE 1000 FOLLOWERS AND 30 UPVOTES - Just To Test Our Service Quality

See our all pakages & get the free offer at: http://whaleboostup.cf/

Congratulations @giadonvs! You received a personal award!

Happy Birthday! - You are on the Steem blockchain for 1 year!

You can view your badges on your Steem Board and compare to others on the Steem Ranking

Vote for @Steemitboard as a witness to get one more award and increased upvotes!

Coin Marketplace

STEEM 0.20
TRX 0.13
JST 0.030
BTC 64761.00
ETH 3425.94
USDT 1.00
SBD 2.55