کمبود لاکتاز و علایم آن

‏لاکتوز آنزیمی است که در لایه‌ی پوششی روده‌ی کوچک وجود دارد و لاکتوز—یعنی قند شیر—را تجزیه می‌کند. بر این اساس، زمانی که بدن دچار کمبود لاکتاز باشد، وضعیتی به نام «عدم تحمل لاکتوز» بروز می‌کند. در این وضعیت، به علت آنکه بدن نمی‌تواند قند لاکتوز را تجزیه کند، لاکتوز در داخل روده به وسیله باکتری‌ها تجزیه می‌شود و منجر به اسهال و نفخ و درد شکم می‌شود. به عبارت دیگر، افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، در صورت خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی دچار ناراحتی گوارشی به‌صورت فوق‌الذکر می‌شوند. این وضعیت سوءجذب لاکتوز نیز نامیده می‌شود، زیرا بدن نمی‌تواند قند لاکتوز را تجزیه و جذب کند. معمولاً این وضعیت خطر زیادی ندارد، ولی علایم آن می‌تواند برای بیمار ناراحت کننده باشد.

در افراد زیادی از جمعیت عمومی، سطح لاکتاز پایین است، ولی خیلی از این افراد به هر حال می‌توانند محصولات شیر را بدون هر گونه مشکلی هضم و جذب کنند. اما در مواردی که عدم تحمل لاکتوز وجود دارد، می‌توان گفت که کمبود لاکتاز شدت بیشتری دارد، به‌طوری‌که بعد از خوردن غذاهای لبنی علایم و ناراحتی‌های گوارشی بروز می‌کند. در عین حال، بسیاری از این افراد می‌توانند با این مشکل مواجه شوند و نیازی نیست که تمام غذا‌ها و محصولات لبنیات را کنار بگذارند.

معمولاً در افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند، علایم و نشانه‌ها حدود ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت بعد از خوردن یا نوشیدن غذاهای حاوی لاکتوز بروز می‌کند. این علایم و نشانه‌ها شامل اسهال، تهوع و گاه استفراغ، کرامپ‌های شکمی، نفخ، و وجود گاز در دستگاه گوارش هستند.

به‌طوری‌که گفته شد، عدم تحمل لاکتوز بر اثر کمبود آنزیم لاکتاز ایجاد می‌شود. این آنزیم به‌طور معمول قند موجود در شیر، یعنی لاکتوز، را به دو نوع قند ساده، به نام گلوکز و گالاکتوز، تجزیه می‌کند و سپس این قندها در پوشش روده به‌راحتی جذب شده و وارد جریان خون می‌شوند.

در افرادی که دچار کمبود لاکتوز هستند، تجزیه‌ی فوق صورت نمی‌گیرد و قند لاکتوز به روده‌ی بزرگ می‌رسد، و در آنجا باکتری‌هایی که به‌طور طبیعی در داخل روده‌ی بزرگ وجود دارند، لاکتوزِ هضم نشده را تجزیه می‌کنند، و علایم و نشانه‌های مربوط به عدم تحمل لاکتوز را ایجاد می‌کنند.