ایران شناسی قسمت سوم : بیستون
از مهم ترین جاذبه های گردشگری استان کرمانشاه می باشد و همچنین بیستون کرمانشاه هفتمین صخره مرتفع جهان را در خود قرار داده است
ابتدا بیستون را بغستان می‌خواندند که ترکیب دو کلمه بغ به معنی خدایان و ستان پسوند مکان بود. این نام برای اولین بار در کتاب نویسنده یونانی دیودوروس سیکولوس برده شد و این شخص سنگ نبشته را کار الهه آشوری الهه سمیرامیس خوانده و بیان کرده که این نوشته هدیه‌ای به اهورا مزدای بزرگ بوده. بستان و بیستون نیز دیگر نام‌های این بنای تاریخی در بیستون کرمانشاه می‌باشند.
نقش و کتیبه داریوش هخامنشی، مجسمه هرکول، کتیبه و نقش گودرز، فرهاد تراش، بنای اشکانی، سرستون‌های دوره ساسانی، دیوار ساسانی، نقش به لاش اشکانی، بنای ساسانی، کاروانسرای ایلخانی، تپه نادری، پل خسرو، کاروانسرای شاه عباسی، وقف نامه شیخ علی خان زنگنه، نقش مهرداد دوم، کتیبه‌های اسلامی، غار شکارچی، صفه و دیوار مادی، پل صفوی، ساختمان ساسانی و غیره می‌باشد. که در میان این آثار نقش و کتیبه داریوش هخامنشی از جمله آثار مهمی که در این مجمووعه تاریخی قرار دارد .
همچنین در دامنه بیستون، یک اثر تاریخی قرار دارد . دیوار بزرگی در این منطقه وجود دارد، که به نام فرهاد تراش و تخت فرهاد در میان مردم شهرت دارد. روایت های بسیاری در باره علت پیدایش آن وجود دارد. برخی معتقدند که این مکان برای ثبت داستان های تاریخی خسرو پرویز بوده است و خیلی از ایرانی‌ها هم بر این باور هستند که اثری است از فرهاد کوه کن، قهرمان داستان نظامی که از عشق شیرین، کوه را تراشیده است و این نقش را پدید آورده است. شیرین همسر خسرو پرویز بوده است. روایت عشق فرهاد دست مایه شعر سرایندگان بسیاری بوده است. نظامی این گونه به این داستان پرداخته:
بیستون بر سر راه است مباد از شیرین خبری گفته و غمگین دل فرهاد کنید
و یا شعری از همای شیرازی:
بیستون کندن فرهاد نه کاری ست شگفت شور شیرین به سر هر که فتد، کوهکن است
