Uşaqlarda Qorxular

Qorxu normal inkişafın bir hissəsi olaraq insanları təhlükədən qoruyan müdafiə mexanizmidir. Uşaqlıq qorxularının tezliyi və müxtəlifliyi körpəlikdən yeniyetməliyə qədər dəyişir.

▪︎Körpəlik qorxularına ətrafdakı ani, yeni və naməlum vəziyyətlər, məsələn, yüksək səs, parlaq işıq, fiziki dəstəyin qəfil itirilməsi və yad insanlar daxildir.

▪︎Məktəbəqədər yaşlı uşağın qorxuları - qaranlıq, bədənə zərər gəlməsi, anadan, atadan ayrılmaq, tək qalmaq, cadugər, canavar kimi qorxularla yanaşı, heyvan, ildırım, oğru, dilənçilər, polis kimi daha konkret qorxular da var.

▪︎Məktəb yaşındakı uşaqlar ibtidai məktəbə başlayanda yeni bir mühitə girmək, məktəbdə tək qalmaq, heyvanlar və özlərinə zərər verəcək insanlar tərəfindən izlənilmək kimi məktəb qorxuları yaşayırlar.

▪︎Yeniyetmə qorxuları gələcəyi, dostlar tərəfindən ələ salınmaq, bəyənilməmək, ictimai yerlərdə danışa bilməməkdir.

(https://images.app.goo.gl/HjhQcy8BGGPR93oa7)

Qorxuların mənbəyi körpənin və ya uşağın ilk qorxu reaksiyasına ananın verdiyi reaksiya olduqca həlledicidir. Uşaq ilk addımlarını atmağa başlayanda ana həyəcanlı və əsəbi bir reaksiya göstərərsə, o, yerimə səyinin qarşısını ala və ondan qaçmasına səbəb ola bilər. Yaxud gecə yatarkən qəfil səs-küy onun qaranlıqdan qorxmasına səbəb ola bilər.

Başqa bir qorxu mənbəyi uşağın başqalarının qorxduğu vəziyyətləri izləməsi, yəni qorxunu öyrənməsidir. İtdən qorxan ananın qışqıraraq qaçdığını görən uşaq itdən qorxa bilər. Dənizdə çimərkən boğulma təhlükəsi onun sudan və dənizdən qorxmasına səbəb ola bilər.

Ayrılıq qorxusunda isə problem uşaqda deyil anadadır. Ananın ayrılıq problemidir. Uşağa məktəbə başlayanda onun üçün nə qədər darıxacağını və bütün günü onu gözləyəcəyini davamlı olaraq söyləsə, uşaqda məktəbə başlamağı anasına xəyanət kimi qəbul edərək məktəb fobiyası və ayrılıq narahatlığı yarana bilər.

👻Bütün qorxular normaldır, lakin qorxunun şiddəti və müddəti artarsa, uşağın və ailənin həyatına mənfi təsir göstərməyə başlaya bilər. Əgər uşağınızın qorxuları uşağınızın etmək istədiyi şeyi etməyə mane olursa, onu ruhdan salır, darıxdırır, etmək istədiyini əngəlləyirsə və ya onun akademik həyatına təsir edən çətinliklər yaradırsa, bu, problemi aradan qaldırmaq üçün bir mütəxəssisdən kömək istəmək faydalıdır.