دانستنی‌هایی درباره‌ی کم‌خونی

کم‌خونی یکی از مشکلات شایع بسیاری از بیماران می‌باشد. ممکن است فرد دچار درجات شدیدی از کم‌خونی باشد، ولی از آنجا که کم‌خونی ممکن است به‌صورت تدریجی ایجاد شده باشد، و بدن انسان قدرت سازگاری زیادی با شرایط جدید دارد، متوجه بیماری خود نبوده و به پزشک مراجعه ننماید. از طرف دیگر، گاهی اوقات، مثلاً در جریان خون‌ریزی‌ها، فرد ممکن است دچار کم‌خونی حاد و شدید شود، که در این حالت، نجات جان بیمار جز با مداخله‌ی پزشکی فوری و ترانسفوزیون خون امکان‌پذیر نیست.

به‌طور کلی، علایم کم‌خونی ناشی از کم بودن تعداد گلبول‌های قرمز خون و یا کم بودن ظرفیت خون برای انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن است. بر این اساس، در جریان کم‌خونی به علت اینکه اکسیژن کافی به بافت‌ها نمی‌رسد، فرد احساس خستگی و ضعف می‌کند. در جریان کم‌خونی همه‌ی سلول‌های بدن ممکن است به دلیل عدم اکسیژن‌رسانی کافی دچار آسیب شوند.

در حقیقت، کم‌خونی یک علامت از بیماری زمینه‌ای است و به عبارت دیگر، می‌تواند علل ایجاد کننده‌ی مختلفی داشته باشد. شدت آن نیز از خفیف تا شدید ممکن است متغیر باشد. بر همین اساس، بسته به نوع و شدت کم‌خونی، نوع درمانی که برای آن توصیه می‌شود نیز متفاوت است.

شایع‌ترین نوع کم‌خونی، کم‌خونی فقر آهن است، که عمدتاً به علت کافی نبودن آهن رژیم غذایی و یا از دست دادن ذخیره آهن بدن به علت خونریزی‌های مخفی و مزمن است.

علایم و نشانه‌های کم‌خونی

کم‌خونی بسته به شدت آن و نیز اینکه به‌صورت حاد یا مزمن بروز کرده باشد، با علایم متفاوتی خود را نشان می‌دهد. شایع‌ترین علامت کم‌خونی، رنگ‌پریدگی و احساس خستگی و ضعف است. بعضی از بیماران دچار مشکلات خواب می‌شوند که ممکن است از خواب‌آلودگی شدید تا اختلالات خواب به‌صورت بی‌خوابی متغیر باشد. در بسیاری از موارد عدم توانایی در تمرکز ممکن است به دلیل کم‌خونی باشد.

یکی از علایمی که به‌ویژه در کودکان کوچک در جریان کم‌خونی فقر آهن مشاهده می‌شود، عادت‌های غذایی غیرعادی است که پیکا نامیده می‌شود. مثلاً ممکن است کودک تمایل به خوردن خاک، یخ، و چیزهای غیرعادی دیگر داشته باشد.

درمان

درمان کم‌خونی بستگی به علت ایجاد کننده‌ی آن و نوع کم‌خونی دارد. به‌عنوان مثال، کم‌خونی فقر آهن معمولاً از طریق تجویز آهن به‌صورت خوراکی درمان می‌شود. از آنجا که اکثر موارد کم‌خونی به دلیل فقر آهن است، لذا اضافه کردن آهن به رژیم غذایی می‌تواند در پیش‌گیری از آن بسیار کمک کند باشد.

در موارد کم‌خونی‌های مزمن ناشی از اتلاف خون مخفی، باید بررسی کامل از نظر مسایل گوارشی انجام شود، زیرا در بسیاری از موارد منشأ خونریزی در داخل دستگاه گوارش به‌صورت خون مخفی است.