Tarçın: Hafızayı Güçlendiren ve Zayıflamaya Yardımcı Olan Aromatik Baharat

Bugüne kadar hiç bu güzel baharattan söz etmediğim halde tarçının faydaları başlıklı bir yazımın olduğu iddia edilmiş. Madem öyle ben de bu vesileyle bugünkü yazımda beyni çalıştıran, zihni açan, hafızayı güçlendiren ve sağlığımıza daha pek çok faydaları bulunan bir baharat olan tarçına yer vermek istiyorum. Tarçın mutfağımızda tatlılara, unlu mamullere, yemeklere, soslara, içeceklere kattığımız, yaygın olarak kullandığımız bir baharat olmakla birlikte çok etkili şifalı özelliklere de sahiptir. Ayrıca tarçın parfümeri sanayisinde de yaygın bir şekilde kullanılan ham maddedir; parfümlerin, sabunların, duş jellerinin ve diğer ürünlerin içeriğinde yer alır.

Tarçın cinnamon isimli sıcak memleketlerde yetişen ağacın kabuğundan elde edilen bir baharattır. Hindistan, Mısır gibi ülkelerde yetişen cinnamon ağacının iç kabukları kurutulduktan sonra rulo şeklinde sarılır ve bildiğimiz çubuk tarçın elde edilir. Aynı ağacın kabuklarının öğütülmüş hali de toz olarak kullanılır.

Tarçının tarihçesi bundan binlerce yıl öncesine dayanıyor. Eski Çin şifacılarının bu aromatik bitkiyi yaygın olarak kullandığı kaynaklarda yer alıyor. Tarçın hakkında en eski bilgilere m.ö. 2800 yıllarında yazılmış Çin kitaplarında rastlanmaktadır. M.ö. 1500 yılına ait olan bir Mısır papirusunda bulunan bir yemek tarifinde ise baharat olarak kakule ile tarçına yer veriliyor. Aynı dönemlerde Mısır Kraliçesi Hatshepsut'un Doğu Afrika seferinden altın, fildişi, değerli ahşap ürünleri ile birlikte tarçınla döndüğü bilgisi eski el yazılarında bulunmaktadır. Sonraki yıllarda tarçın Mısır'da mumyalamada ve baharat olarak yemeklerde yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Akdeniz kıyılarına ise tarçının ilk olarak Arap tüccarlar tarafından getirilip satıldığı biliniyor. Değerli baharatın ne olduğu o dönemde bu topraklardaki eski kavim olan Fenikelilerden özenle saklanıyor. Çok sonraları deniz ticaret yollarının açılmasıyla değerli baharatın kullanımı yaygınlaşıyor. Bir dönem tarçın mükemmel baharat adını alarak değeri açısından safranla eşit tutuluyor.

Tarçının Faydaları

Eski zamanlardan beri tarçın mucizevi özellikleriyle çeşitli hastalıkların iyileştirilmesinde kullanılmıştır. Modern tıp bu baharatın kullanımının birçok hastalığa karşı mücadelede yardımcı olduğunu, bağışıklık sistemini güçlendirip, vücuttaki tüm hayati sistemleri olumlu etkilediğini onaylamaktadır. Tarçın demir, magnezyum, potasyum, kalsiyum, fosfor, çinko gibi mineraller bakımından oldukça zengindir. B, C, A, PP vitaminlerini içerir. Ayrıca, içeriğinde tanen, uçucu yağlar, lif bulunur.

• Tıpta tarçın mantar hastalıklarına karşı mücadelede, sindirim sisteminin çalışma verimini arttırmak için, ayrıca bir antiseptik ve antibakteriyel madde olarak kullanılır. Sindirim sistemini ishal, kabızlık ve gaz durumlarında rahatlatır. İçeriğinde bulunan selüloz lifleri kolon kanseri riskini azaltır. Vücuttaki fazla sıvının dışarıya atılmasına yardımcı olan tarçın böbrek rahatsızlıklarına da iyi gelir. İdrar yolları enfeksiyonu sırasında tarçınlı içecekler olumlu etki göstermektedir.

• Son tıbbi çalışmalar diyabet tedavisinde tarçının etkinliğini kanıtlamıştır. Baharatın içeriğinde bulunan polifenol, vücudun insülini daha iyi kullanmasına yardımcı olur. Günde yarım çay kaşığı tarçın bile kandaki şekeri ve kolesterolü düşürür ve birçok iltihabi hastalıkların gelişimini önler. Bazı kaynaklara göre tarçın kullanarak kemik kanseri başta olmak üzere birçok kanserin gelişimini engellemek mümkündür. Yakın gelecekte tarçın esaslı anti-kanser ilaçları yapılabileceği tahmin ediliyor.

• Çocuklara özellikle de okul çağındaki çocuklara tarçın çok faydalıdır. Gün içinde iki ya da üç tutam tarçın kullanımı zihni geliştirir, konsantrasyonu olumlu etkiler. Tarçın hafıza üzerinde de olumlu bir etkiye sahiptir ve yorgunluğu önler. Viral ve bakteriyel hastalıklara karşı vücudun direncini önemli ölçüde artırır.

• Tarçın sinirliliği ortadan kaldırmaya, kadınlarda menstrüel ağrıları gidermeye yardımcı olabilir. Bu baharatın düzenli kullanımı ile cinsel sistemlerin sağlığını olumlu şekilde etkilemek mümkündür. Afrodizyak etkiye sahiptir.

• Atar ve toplardamarlarında yaşa bağlı farkedilir düzeyde değişiklikler olan yaşlı insanlara kalp krizini önlemeleri için tarçın kullanmak yararlıdır. Bu baharat kolesterolü düşürür, kan pıhtısı oluşumunu engeller. Ayrıca düzenli kullanıldığında kalp kasını güçlendirmek ve tansiyonu dengelemek mümkündür. Damar tıkanıklığının önlenmesi açısından faydalıdır. Çeşitli hafıza bozuklukları, ateroskleroz, uykusuzluk ve depresyona iyi gelir.

• Tarçın grip ve soğuk algınlığı rahatsızlıklarını hafifletmeye yardımcı olur. Tarçınlı sıcak içecekler solunumu kolaylaştırma, burun mukozasının şişmesini hafifletme, terletme, baş ağrısını giderme gibi özelliklere sahiptirler. Vücudun genel bağışıklığı tarçın sayesinde önemli bir ölçüde desteklendiğinden halsizlikler ve zayıflıklar ortadan kalkar. Bunlara ek olarak tarçın, kronik öksürük ve ciddi anjin rahatsızlıklarında etkilidir. Birçok kişi diş ağrısı sırasında tarçın kullanmaktadır.

---

Tarçının Yan Etkileri

Bu kadar çok faydası bulunan bir baharatın sağlığa nasıl zararları olabilir diye düşünülebilir. Her şeyden önce tüm şifalı bitkiler gibi tarçının da kullanım dozuna dikkat edilmesi gerektiği bilinmelidir. Aşırı kullanımdan kaçınılmalıdır. Bazı insan çok kullanıldığında etkisi de fazla olur şeklinde düşünerek kaşık kaşık tarçın tüketmek isteyebilirler. Maalesef bu durum tarçın için geçerli değildir. Makul dozlarda vücuda çok sayıda faydası bulunan tarçın aşırı kullanımda yan etki gösterebilir. Örneğin küçük bir tutam tarçın beyni uyarıp zihni açıcı etki gösterebilir ama aşırı miktarda tüketildiğinde yorgunluk, depresif bir ruh hali ve baş ağrısı ortaya çıkabilir.

Tarçının içeriğinde bulunan ve baharata doğal aroma katan kumarin isimli maddenin karaciğerlere zararlı olabileceği dikkate alınmalıdır. Bu madde özellikle kumarin duyarlılığı olan insanlar ve şiddetli karaciğer hastalığından muzdarip olanlar için zararlı olabilir. Bazı tarçın türlerinin (Çin ve Ceylon gibi) diğerlerine göre daha fazla kumarin içerdiği bilinmektedir. Rahatsızlığı olan kişilerin alırken mümkünse kumarin içeriği konusunda bilgi edinmeleri, ancak böyle bir imkan yoksa kullanım dozuna dikkat etmeleri önerilir.

Hamile kadınların tarçın tüketmeleri önerilmez, çünkü rahim kasılmalarından kaynaklanan sorunlara neden olabilir. Emziren annelere de genellikle önerilmez, çünkü tadı süte geçer ve genellikle bebekler tarafından sevilmez.

Kanı sulandırıcı etkisi bulunduğundan tarçın kan pıhtılaşması sorunu olan kişiler tarafından tüketilmemelidir.

Tarçın ayrıca mide asidinin fazlalığı ile seyreden ülser hastalıklarında kullanıldığında yan etki gösterebilir.

Yüksek ateşi olanların tarçın tüketmeleri önerilmez, hastanın durumu daha da kötüleşebilir.

Tarçın bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu alerji kendini cilt kızarıklıkları şeklinde belli eder.

---

Zayıflamak İçin Tarçın

Tarçının bir başka mucizevi özelliği hızlı ve sağlıklı kilo kaybına katkıda bulunmasıdır. Bu baharatın yardımıyla uzun süreli monoton diyet ve ağır egzersizlerle yorulmadan fazla kilolardan kurtulmak mümkündür.

Bu baharatın vücudun metabolizmasını hızlandırarak yağ yakma özelliğine sahip olduğu bilinmektedir. Yiyecek olarak tüketildiğinde yağlı dokularda yerleşmeden enerjiye dönüşür. Tarçın ayrıca kan şekeri düzeyini de dengeler. Buna ek olarak sindirim sistemin normal işleyişini geri getirir. Tarçının etkisi altında birikmiş toksinleri de vücuttan dışarı atmak kolaylaşır. Baharat iştahı azaltarak büyük porsiyonlardan uzak durmaya yardımcı olur.

Sonuç olarak tarçın yağ yakıcı etki göstermekle kalmayarak, vücudun birçok sisteminin çalışmasını düzenler ve sağlığımızı korur. Bunun için doğru oranlarda tarçın kullanmak gerekir.

Tarçınlı Kefir

Kefir ve tarçınla yapılan hem lezzetli hem düşük kalorili olan bu içecek kilo vermek isteyenler arasında çok popülerdir. Bu popülerliğinin arkasında sağlığa zararlı olmadığı, uzun süreli tok tutucu özelliği ve tabii ki hızlı sonuçlar vermesi yatıyor.

Tarçınlı kefir içeceğini hazırlayıp tüketmekle ilgili çeşitli seçenekler vardır:

En hızlı ve en kolayı 1.5 litre kefire bir tatlı kaşığı tarçın ekleyip buzdolabına koymaktır. Gün boyunca ihtiyaç duyduğunuzda bir bardak kadar içeceksiniz. Tarçın ilavesi kefiri daha sağlıklı ve besleyici hale getirir, vücuda birçok mineral ve vitamin sağlar.

Sadece kilo vermeye değil, aynı zamanda bağırsakların çalışmasını iyileştirmeye ise tarçın, elma ve kefir kokteyli yardımcı olur. Yeşil elma rendelenir, bir bardak kefir ve bir çay kaşığı tarçınla karıştırılır. Bu tür bir içecek bağırsakları temizleyip ve zararlı maddelerin atılımını kolaylaştıracaktır.

Kefire aynı amaçla kepek ve kara erik de ekleyebilirsiniz. Kokteyli hazırlamak için, bir fincan kefir, iki çorba kaşığı kepek, iki adet kara erik ve bir çay kaşığı tarçına ihtiyaç vardır. Tüm malzemeler bir karıştırıcıda karıştırılır, elde edilen karışım, 30 dakika boyunca buzdolabında tutulur. Bu tarif genellikle kabızlığın önlenmesi ve ortadan kaldırılması için kullanılır.

Karın ağrısı, mide rahatsızlığı, ishal durumlarında tarçınlı yoğurt içilmemelidir. Ayrıca mide ve bağırsak sisteminde kronik hastalıkları olan kişiler için böyle bir diyet önerilmez.

Zencefilli, Kırmızı Biberli ve Tarçınlı Kefir

Zencefil ve tarçının kombinasyonu her yönden harika bir karışımdır. Her şeyden önce bu iki madde birbirlerinin faydalı yönlerini tamamlıyorlar. Zencefil aktif yağ yakıcıdır, vücuttaki metabolizma süreçlerini hızlandırır. Kırmızı biber de zencefil gibi aktiv etki gösteren, metabolizmayı etkileyen ve sindirime yardımcı özelliği ile bilinir. Bu baharatlardan üçü de yağ yakıcı özelliğe sahiptir.

Kokteyli hazırlamak için bir bardak yağsız kefir, yarımşer tatlı kaşığı zencefil ve tarçın, 1 çay kaşığı kırmızı biber karıştırılır. Tok karına içilmelidir, akşam yemeği sonrası ideal zamandır. Mide problemi olanların içmemeleri gerekir.

---

Tarçınlı Çay

Tarçınlı çayın metabolizmayı hızlandırıcı, tok tutucu, iştahı kapatıcı özellikleri vardır. Ayrıca bu tür bir çay kan şekerini düşürür, kalp damar sistemine faydalıdır, iltihapları azaltır, morali iyileştirir, çalışma kapasitesini artırır, beynin çalışma faaliyetini iyileştirir, prostat riskini azaltır ve afrodizyak etki gösterir.

Bu özelliklerinden dolayı bazı Doğu ülkelerinde kahve ve çaya düzenli olarak tarçın eklemektedirler. Tarçın sıcak içeceklere farklı bir aroma ve tat katmaktadır. Tarçınlı çayı hazırlamak için çubuk tarçın alınıp öğütülür ve çay demlenirken demliğe ilave edilir.

---

Photo credit: Images by Pixabay.com

@damla