System, który jest rewolucją podobną do tej z końca XX wieku, kiedy pojawiła się sieć Internet. Blockchain rewolucjonizuje sposób zawierania, rozliczania i zapisywania transakcji. Eksperci uważają, że może zmienić oblicze wielu branż.

Co to jest blockchain?

Technologia blockchain, czyli łańcuch bloków służy do przechowywania i przesyłania informacji o transakcjach zawartych w internecie, które ułożone są w postaci następujących po sobie bloków danych. Każdy blok zawiera skrawek informacji z poprzedniego bloku, co czyni blockchain niepodrabialnym systemem. Jeden blok zawiera informacje o określonej liczbie transakcji, po jego nasyceniu informacjami, tworzy się kolejny blok danych, a za nim kolejny i następny, tworząc swojego rodzaju łańcuch. W łańcuchu średnio co 10 minut pojawia się nowy blok, w którym mogą być przesyłane informacje o różnych transakcjach, np. handlowych, stanów własności, udziałów, akcji, sprzedaży, kupna wytworzeniu energii elektrycznej, kupnie lub sprzedaży walut, w tym kryptowalut, czyli walut elektronicznych.

Jak działa blockchain?

Istotą blockchain jest utrzymanie wspólnej i zbiorowej księgi rachunkowej transakcji, w postaci cyfrowej, rozproszonej po całej sieci, w takich samych kopiach. Technologia ta opiera się na sieci peer-to-peer (takiej jak sieć torrentów) bez centralnych komputerów, systemów zarządzających i weryfikujących transakcje. Każdy komputer w sieci może brać udział w przesyłaniu i uwierzytelnianiu transakcji. W przypadku blockchain będą to bloki w ramach księgi transakcji. Księga jest otwarta dla wszystkich, ale w pełni zabezpieczona przed niepowołanym dostępem przez skomplikowane narzędzia kryptograficzne. Użytkownik ma wgląd tylko w swoje transakcje. Dzięki temu zapisowi, transakcje są publiczne, ale dostępne tylko w ramach praw dostępu dla danego użytkownika i całą ich historię, od samego początku istnienia blockchain aż po dziś dzień, można przejrzeć i zweryfikować.

Do czego służy blockchain?

Obecnie blockchain może być wykorzystywany do obsługi różnorakich transakcji (handel, waluty, akcji, udziały, rynek energii elektrycznej), ale trwają prace nad wykorzystaniem łańcucha bloków, jako księgi rachunkowej w bankowości, systemie uwierzytelniania dokumentów, podpisu cyfrowego w administracji państwowej i zapisu notarialnego. Wszystkie te transakcje mogą odbywać się poza funkcjonującym od wieków systemem – bez udziału instytucji zaufania publicznego, bezpośrednio pomiędzy stronami transakcji. W blokach danych w sieci blockchain można przechowywać dowolne typy transakcji. Jednym z zastosowań są kryptowluty np. bitcoin. O ile przyszłość samego bitcoina stoi pod znakiem zapytania, o tyle blockchain, jako technologia i platforma transakcyjna, znalazł uznanie w wielu branżach, m.in. finansowej, energetycznej czy handlu.

Czy ta technologia jest bezpieczna?

Łańcucha bloków jako księgi rachunkowej transakcji przy obecnej technologii i mocy obliczeniowej komputerów nie da się podrobić. Szacuje się, że do złamania sieci blockchain potrzebna jest moc obliczeniowa równa połowie internetu. Obecnie aby przejąć kontrolę nad siecią, potrzebujemy 51% jej mocy obliczeniowej. Niemniej wprowadzenie komputerów kwantowych będzie wymagało wdrożenia nowych zabezpieczeń kryptograficznych. Transakcje w blockchain zapisane w łańcuchu bloków są nieodwracalne. Próba zmiany jednego bloku pociąga za sobą zmianę całego następującego po nim łańcucha bloków. W przypadku, gdy ktoś będzie próbował oszukać, zmienić lub wprowadzić nieautoryzowaną transakcję, węzły blockchain w procesie weryfikacji i uzgadniania odkryją, że w jednej z kopii księgi występuje transakcja niezgodna z zapisami w sieci i odmówią uwzględnienia jej w łańcuchu bloków. Dane, transakcje i ich kolejność są odporne na podrobienie i wszelkiego rodzaju manipulacje. Sama filozofia blockchain, zaawansowane metody matematyczne i zabezpieczenia kryptograficzne pozwalają nam ufać danym zawartym w księgach rachunkowych transakcji.

Kto pierwszy komercyjne skorzysta na blockchain?

Branża finansowa jako pierwsza rozpoznała potencjał blockchain, ale również ryzyko dla swojego status quo, które ta technologia niesie. Od 2014 roku widzimy ogromny wysyp start-upów, które rozwijają technologie kryptowalut opartych na blockchain. Powstaje nowa branża, nazwana od finansów i technologii branżą FinTech, a w branży ubezpieczeniowej Insurance Tech (lub InsurTech). W tradycyjnej branży finansowej też się dużo dzieje. W 2015 powołano konsorcjum banków i firm FinTech, którego celem jest rozwijanie blockchain. W skład konsorcjum na wrzesień 2016 rok weszły m.in. Citi, Bank of America, Deutche Bank, HSBC, Barclays, Credit Suisse, Goldman Sachs, JP Morgan. FinTechowy start-up Chain.com, otrzymał w październiku 30 mln USD dofinansowania (od Nasdaq, Visa, CapitalOne, Orange i Citigroup) w celu zbudowania rozwiązania, które pozwoli na przesyłanie różnych wartościowych aktywów w sieci (punktów lojalnościowych, akcji, bonów i różnych instrumentów finansowych).

Następną branżą, która dostrzegła potencjał blockchain to energetyka. Blockchain świetnie nadaje się do rozliczania transakcji kupna-sprzedaży energii pomiędzy jej małymi producentami, np. gospodarstwami domowymi, a ich klientami, odbiorcami energii, również rozproszonymi np. samochodami elektrycznymi. Warto wspomnieć o Elonie Masku i SolarCity, które inwestuje już nie tylko w produkcję i magazynowanie energii elektrycznej, ale również w dystrybucję i rozliczanie transakcji, właśnie w oparciu o blockchain. To tylko przykładowe, najbardziej oczywiste zastosowania.

Podstawy technologii blockchain – źródło: PWC

Nowe startupy wykorzystujące blockchain