Katinig na Da o Ra

baybayin (40)in #baybayin • 6 years ago (edited)

Ang "DA" sa Baybayin na may sariling anyo ay nagbabago ang tunog sa paggamit at pagsulat ng mga Tagalog. Ang /Da/ ay nagiging "RA" sa ilang mga salita sa Tagalog ngunit hindi nagbabago ang anyo nito sa Baybayin.

Ang "DA" ay mukhang dalawang baliktad na tilde [~] na magkapatong. Tignan ang tsart sa ibaba:

PAGGAMIT NG "DA" o "RA" SA SALITA

Sa Tagalog, ang /Da/ ay nagiging /Ra/ kapag patinig ang nauuna sa salita ngunit depende sa gumagamit nito. Mga halimbawa: dunong = runong, maganda = magara, madami = marami, atbp. Pag-aralang mabuti ang anyo sa Baybayin ng mga salitang Tagalog na ito:

Magkaparehas ba ang pagkasulat sa Baybayin? Oo, dahil ang simbolo ng /Da/ sa Baybayin ay ginagamit din bilang /Ra/.

PAGPAPALIT NG "DA" TUNGO SA "RA"

Ang ilan sa mga salitang Tagalog na kapag ginagamit ay maaaring mapalitan ang /Da/ ng /Ra/:

daw = raw
din = rin
dito = rito
nandito = narito
doon = roon
nandoon = naroon
dinig = rinig
nadinig = narinig
nadidinig = naririnig
nadadama = nadarama
dami = rami
madami = marami
dumadami = dumarami
dunong = runong
madunong = marunong
kadagatan = karagatan
dumadagsa = dumaragsa
madadagdagan = madaragdagan
maganda = magara
dumi = rumi
madumi = marumi
tawidan = tawiran

SA "DAW/RAW" AT "DIN/RIN"

Sa mga pang-abay na "daw" o "raw" at "din" o "rin" ay may nakagawian ding paraan ng paggamit.

Ang mga pang-abay na "raw" at "rin" ay ginagamit kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa patinig.

Mga halimbawa:

Ako raw
Ako rin
Siya raw
Siya rin
Babae raw
Babae rin
Lalaki raw
Lalaki rin

Ang mga pang-abay na "daw" at "din" ay ginagamit kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa katinig.

Mga halimbawa:

Ikaw daw
Ikaw din
Doon daw
Doon din

Ang mga salitang may -ra o -ri sa hulihan nito ay hindi ginagamitan ng "rin" at "raw":

Halimbawa:

Magara daw
Magara din
Kadiri daw
Kadiri din

Sa pagsulat sa Baybayin, tandaan na ang /Da/ at /Ra/ ay may iisang simbolo para sa napapalitang mga salitang Tagalog. Sa modernisasyon naman ng Baybayin /Da/ ay may mga mapapansing kaunting pagkakaiba pero ang mga iyon ay mungkahi lamang.