[Zdarzyło to się...] 587 lat temu. Spalenie na stosie Joanny D'Arc

Zdarzyło się ... 587 lat temu, w dniu 30 maja 1431 roku Joanna d’Arc (Dziewica Orleańska została spalona na stosie. Miesiąc temu pisałem o jej cudownej odsieczy dla oblężonego przez Anglików – Orleanu. Jednak z racji, że jest to bardzo ważna postać dla katolickiej społeczności we Francji pozwolę sobie raz jeszcze ją wspomnieć przy okazji rocznicy jej tragicznej śmierci.

Spalenie na stosie Joanny D'Arc wg. Hermann Anton Stilke

Zgłosiła się na służbę do delfina Karola, późniejszego króla Francji – Karola VII, gdyż tak jej nakazywały anielskie głosy. Delfin Karol w desperacji chwytał się każdego możliwego sposobu, żeby przechylić szalę zwycięstwa na swoją stronę. Nakazał duchownym sprawdzenie Joanny d’Arc, czy nie kierują nią szatańskie moce, lub nie jest agentem wroga, gdy duchowni potwierdzili jej oddanie dla Francji, delfin przyjął ją na służbę. Joanna wierzyła, że sam Bóg wydawał jej polecenia przekazywane przez świętych Michała, Katarzynę i Malgorzatę, którzy komunikowali się z nią za pomocą głosów w jej głowie, których nikt inny nie słyszał. Brzmi to jak szaleństwo, ale efekty jej działania były doskonałe, to jej przypisuje się główne zasługi oswobodzenia Orlaeanu z angielskiego oblężenia w maju 1429 roku, co w konsekwencji doprowadziło między innymi do koronowania Karola na króla Francji.

Joanna d’Arc z powodzeniem kontynuowała ze swoją armią walkę z anglikami, niestety los się od niej odwrócił 3-go maja 1430 roku, po przegranej obronie Compiegne przed wojskami angielskimi i burgundzkimi, zarządziła odwrót, na siebie wzięła honorową odpowiedzialność za porażkę i chciała opuścić pole walki jako ostatnia. Burgundczycy otoczyli jej tylną straż, a Joannę dosięgła strzała łucznika, nie chciała się poddać, jednak po czasie oddzielona od własnych wojsk skapitulowała. Zwyczajem było wykupowanie jeńców wojennych przez rodzinę, jednakże rodzina Joanny nie dysponowała majątkiem, a król Karol VIII nie poczuł się w obowiązku ratowania jednego ze swoich dowódców. Chętnie 10000 franków zapłacili natomiast Anglicy, którzy zdecydowali się przeprowadzić proces sądowy pod nadzorem biskupa Beauvais – Pierre’a Cauchona oskarżając ją herezję. Proces był bardzo stronniczy, finansowany przez rząd angielski z pogwałceniem wielu standartów procesowych. Biskup uznał Joannę d’Arc winną zarzucanych jej czynów, została skazana na śmierć przez spalenie na stosie, które nastąpiło w dniu 30-go maja 1431 roku. Jej prochy zostały rozrzucone w Sekwanie. W momencie śmierci miała dziewiętnaście lat.

Po zakończeniu wojny stuletniej została podjęta pośmiertna rewizja jej procesu. W 1456 roku papież Kalikst III zarządził nowy proces, którego celem było zbadanie czy proces i wyrok potępiający Joannę d’Arc były sprawiedliwe i zgodne z prawem kanonicznym. Inkwizycja uznała Joannę d’Arc za niewinną wobec wszystkich zarzutów, za które została skazana przez biskupa Pierre'a Cauchona. Niestety wyrok ten jej życia nie wrócił, miał znaczenie tylko i wyłącznie administracyjne. W 1803 roku została ogłoszona przez Napoleona Bonaparte „narodowym symbolem Francji”, stała się symbolem jedności narodowej Francji i jej walki o niepodległość. W 1909 roku została beatyfikowana przez papieża Piusa X, natomiast papież Benedykt XV w 1920 roku ją kanonizował.

Pomnik Joanny D'Arc na placu Piramidy w Paryżu

Dziś Joanna d’Arc jest jedną z dziewięciu świętych patronów Francji, inni to święty Dionizy, święty Ludwik IX, Archanioł Michał, święty Remigiusz z Reims, święta Petronela, święta Radegunda z Turyngii i święta Teresa od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Oblicza.

Jak ważna jest Joanna d’Arc dla francuskich katolików nie świadczy rozmowa, którą odbyłem kilka lat temu z dobrym kolegą, francuskim oficerem, z którym pracowałem. W osobistej rozmowie powiedział mi kiedyś „Mam nadzieję, że nienawidzisz Anglików, bo oni przecież zabili Joannę d’Arc”. Jego stwierdzenie zaskoczyło mnie, gdyż nie spodziewałem się takiego stwierdzenia po czarnoskórym francuskim oficerze, którego rodzice pochodzą z Senegalu, nie spodziewałem się po nim tak patriotycznej postawy. Minęło od czasu tej rozmowy parę lat, ale tak mi utkwiła, że zawsze wspomnienie o Joannie d’Arc przywołuje również pamięć o tym niezwykłym człowieku.

Pomnik Joanny D'Arc w Reims

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.