İslam'ın entelektüel çöküşü
İzninizle biraz canınızı sıkmak istiyorum.
Daha önceki yazılarımda kelebek etkisinden bahsetmiştim. Zamanla kartopu etkisinin boyutları akıl sınırlarını zorluyor diye. Bugün hala ülkemizde ve İslam dünyasında çok sevilen birini eleştireceğim. Etkileri olmasa sadece İslam değil, dünya çok daha iyi bir yerde olabilirdi.
İslam dünyası bir dönem bilim ve felsefenin merkezi halindeydi. Yıldızların çoğunun isminin Arapça olması bu yüzdendir. Özellikle 800 - 1100 yılları arasında günümüz biliminin geldiği nokta için çok önemli adımlar atılmıştır. Hatta çağımızın temeli desek çok abartmış olmayız. O dönem insanlar bilgiye ulaşmaya çalışıyor ve inanışına bakmadan bilimi ayrı değerlendiriyorlardı. Herkesle bilgi alışverişi mümkündü. Tıp, matematik, mühendislik... Hatta "sıfır" rakamı Araplar tarafından ortaya atılmış ve köklü bir değişim başlatmıştır.
Teyide muhtaç bilgi : O dönemlerde Arapçaya tercüme edilen kitap sayısına günümüzde dahi ulaşılmamış.
İbn-i Sina ve Farabi
Çeşitli dillerden eserleri Arapçaya çevirmiş, düşünceleri ile dünyayı etkilemiş, yaklaşımları ile bilim dünyasında ilerlemenin önünü açmış filozoflardır. Hatta Farabi müzik konusunda da eser bırakmış ve sadelik içinde sürdürdüğü hayatında müziği bir ruh dinlendirmesi olarak görmüştür. İslam dünyasının altın çağı denilen döneme bu iki isim damgasını vurmuştur. İsmini geçirmediğim değerli insanlar var fakat anlatmaya çalıştığım şey İslam'ın altın çağı değil geldiği nokta. O nedenle bu iki ismin yaptıklarını da çok kısıtlı anlatıyorum.
Sonra İmam Gazali olarak bilinen Ebū Hāmid Muhammed bin Muhammed el-Gazali çıkıyor ve diyor ki;
Felsefeciler çok tutarsız.
"Günün tespiti olarak köşe yazılarında kullanılıp orada kalsaymış keşke"
Gazali, İbn-i Sina ve Farabi'yi kafir ilan ediyor. Bunu yaparken dayandırdığı iki gerekçe var.
- Evrenin varlığını sürdüreceği düşüncesi
- Haşr, cismani olmak zorunda değildir düşüncesi
Evreni yaratan Allah'ın olduğunu ve Allah tarafından yok edileceğini Kur-an'a dayandırarak söylemiş. Haşr'ın da (İslam'da dirilerek hesap vermek üzere mahşere gitme) bedenen olacağı belirtilmiştir diyerek bu filozofları kafir ilan etmiştir. Tabi bununla kalmayıp birçok bilim alanını hatta matematiği (farklı söylemler var ama kuvvetle muhtemel) "şeytan işi" ilan etmiştir.
Gazali determinizm anlayışını da eleştirmiş ve olayları art arda görmeye alışık olduğumuz için bu sonuca varıyoruz gibi bir yorum getirmiştir.
Bilim ve felsefe dinden ayrılamaz!
Eğer dinin söylediği şeyleri araştırmıyor olsaydık, yaptığımız araştırmalardan yola çıkarak farklı konulara da giremeyecektik. Aynı Dünya'nın yaşını hesaplamaya çalışırken atmosferde kurşun birikmesi olduğunun bulunması gibi. Dünya'nın yaşını araştırdığınızı duysa Gazali ne derdi?
Gazali'nin bilim anlayışından hayırlı bir şey gelmedi dostlar. 300 yıllık bir dönemde dünyaya ilham veren bilimsel çalışmalar, üretilen fikirler bu anlayış yüzünden zamanla yerini karanlığa bıraktı. Hem de Müslümanlığı zirveye taşıyan Müslümanlara karşı açtığı savaş sonucunda.
"Mahşer günü bedenen olmak zorunda değil ruhen olabilir" dediler diye hem de. Altında yatan düşünce ise Kur-an'ın basit bir dille anlatılmak zorunda olduğu ve insanlar tarafından temel noktaların anlaşılması için böyle yazıldığı. Fakat bu fikirlerin değerlendirilme şekli İslam dünyasını günümüze getirdi. Hala İbn-i Sina ve Farabi ile ilgili "kafir bunlar" videoları çekenler var.
Yine çek videonu kardeşim yine değerlendir. De ki; "bunlar bunları yapmış insanlar ve müslüman hayatı sürdürmüşler fakat şu konudaki görüşlerini dine aykırı buluyorum" Nasıl kamerayı bulan adamın dinini yaptığı işlerle kıyaslamıyorsan, o videoyu çekerken iki değerli filozofun tüm çalışmalarını nasıl bir hiçmiş gibi gösterebilirsin?
Embesillik aldı başını gidiyor mu dünya her zaman embesillerle mi doluydu bilmiyorum. Fakat bazen diyorum ki "Ulan senin de 46 kromozomun var. Nasıl böyle düşünebilirsin?"
Kelebek etkisine dönersek, geçmişe gidebilme fırsatım olsa ne yapacağımı az çok kestirmişsinizdir. Normalde fikirlere daha saygılı daha "şahsi" bakmaya çalışırım fakat şu an Suriye'de ölen çocuklardan dahi İmam Gazali'yi sorumlu tutuyorum. İslami teröristlerden de onu sorumlu tutuyorum. Belki ağır oluyordur bilmiyorum ama ilk kez bir içeriği sinirle hazırlıyorum.
Benim inancımın ne olduğu ya da ne kadar olduğu önemsiz. Sadece dışarıdan görebildiğimi yorumluyorum. Fakat siz de araştırırsanız İslam dünyasının potansiyel geleceğinin nasıl yavaşça yok olduğunu göreceğinizi düşünüyorum. Yanlışım varsa belirtin. Düzeltmekten, özür dilemekten çekinmem. Tarihsel bilgiler olduğu için kesinlik konusunda her zaman şüpheli yaklaşırım. Fakat bu bilgiler ışığında yaptığım yorumların arkasındayım.
Son olarak Cumali Efrah'dan bir alıntı ile bitireyim. Şahsı için söylediği bir cümle olsa da duruma epey uygun olduğuna inanıyorum.
Muazzam bir ülke vatandaşlığına sevk edilme bahanesiyle mahsüldar bir ütopyadan sınır dışı edildim.
Benim yine ufak bir itirazım olacak ama kendi cümlelerimi kullanmak yerine "Sadık Usta'nın" bir yazısını paylaşmak istiyorum. Şurdan ulaşabilirsiniz.
Benim de itirazınıza küçük bir itirazım var :) başlığa dikkat edersen uygarlıktan bahsetmiyorum ben. Gazali'nin fikirleri osmanlı padişahları tarafından da benimsendi. Entelektüel çöküş benim kastım
Tamam ya ne kızıyorsun :).
Aslında yazı senin yazını destekleyici nitelikte, sadece günah keçisi yapıp geri kalan kişi ve faktörleri ve hatta devamında gelenlerin suçunu hafifletmenin bir anlamı olmadığını söylüyor. Ben de bu nktaya itiraz etmiştim. Entellektüel çöküş zaten Uygarlığın bir parçası değil mi? :)
Ne kızması yahu sen hep itiraz et :) uygarlığın çöküşünün bir parçası olsa kızmam bu kadar. Tüm islam uygarlıklarının entelektüel çöküşü buradan geldi. Bence :)
Steemit'te en sevdiğim profilsin ondan musallat oluyorum bu kadar :) idare et.
Çok harika bir sıfat çok teşekkür ederim :) Ayrıca gerçekten eleştirilmek farklı fikirler duymak keyif veriyor :)
Güzel bir çalışma.
yukarıdaki yazıları mı okusam aşağıdakileri soru-cevap ilişkisi gibi konuşma metinlerini mi okusam bilemedim. ama eminim postdan çok muhabbetler daha çokilgimiçekti. çok sıcak ve içten görüşleriniz için ve emeklerinize teşekkür etmek isterim. konu hakkında görüşüm ne dersen İmam Gazali kendi doğru bildiği işleri yapmış sözleri söylemiş ya da bizlere böyle aktarılıyor bunun ne kadar doğru olduğu da belirsiz bence. şu an medya neyi söylersek ona inanıyoruz o doğru kabul ediyoruz. (Genel olarak) İmam Gazalinin İbni Sina ve Farabiye bu tarz kafir söylemlerine girdiğini şahsım adına söylediğini düşünmüyorum. İslama gelince yükselme dönemi gibi gerileme süreci de yine bizlerden kaynaklanıyor. Dediğiniz gibi kelebek etkisinin de bir başlangıç noktası var ve o yine toplumun ta kendisi. tekrar herkese teşekkür ederim.
Hocam güzel oldu posttan daha bilgilendirici oldu :) Zaten yaklaşımlar fikirler tartışılıyor bir yere varma kaygısı içerisinde de değildik. Yorumunuz için teşekkürler :)
This post has received a 0.45 % upvote from @drotto thanks to: @doctorbishop.
Elimize sağlık hocam güzel olmuş, düşüncelerinize katılıyorum.
Teşekkür ediyorum. Görebildiklerim bunlardı
Bu aynı zamanda bir ontoloji yazısı. Felsefe etiketini de kullanabilirsiniz. Hatta bana sorarsanız, bilim yerine felsefe kullanmak daha çok kişiye sirayet edebilir.
Güncelledim teşekkürler :)
The minimum amount to use our service is 0.12 or 0.121 (incognito) We have honored your payment for this post but please submit the correct amount from now on. You can always find the current minimum in our profile headline.
Hocam dediğiniz etkilemiştir. O dönemde haçlı ve Moğol güçlerinin saldırılarından kaynaklandığını düşünüyorum. Özellikle moğolların islam dünyasına yaptıkları aşikar. Bağdat semerkant tahran gibi şehirler yakıldı. Biliyırsunuz o dönemlerin en büyük ilim yerleri. Oradaki kütüphanelerin yok olmasıyla bu kadar büyük ilim köksüz kalmış bir ağaç gibi küçük bir kökle ortada kalmış. Ben şahsen o dönemin iliminin yok olmasına neden olanın moğollar ve İspanyalıların yaptıkları katliyam ve kütüphanelerin yakılmaaına bağlıyorum. İleriki zamanda da daha farklı etkenler var. Özellikle Kuran'a bakılmadan şu helal haram şeytan işi gibi denmesinden dolayı. Düşünün yıldız kaydığından dolayı gözlem evi yıkılma durumu var. Tabi bu dediğimi şuan demek kolay ozaman sıkıntı bir durum du. Yani daha fazla uzatmadan moğol ispanyol ve hurafe inanç bu hale getirdi bizi. İslam dinimizde ilmi çindede olsa almamız gerekiyorsa yanı başındaki adamın ilmini çine gmtürecek birşey yapmaya gerek yok.
Zaten çok fazla gerekçe var. Ben asıl düşünce yapılarını eleştirmeye çalıştım. Bir kişi bir nedene yıkmak doğru değil. Biraz sert yazmışım hatta
Yorumun ve paylaşımın için ayrıca teşekkür ediyorum
bilim üzerinden felsefe ve din ağırlığını üzerinden atalı çok oldu efendim bence :)
bilimsel düşünce ve felsefi düşünce arasında çok fark var. Dine girmiyorum bile :)
Avupada yayınlanan bilimsel makaleleri ve transhumanizm'i araştırdığımız zaman bunu çok net görebiliyoruz :)
İnsanlar artık çok farklı sayfadalar. Senin gibi düşünenler de var ikisini bir arada yürütenler de. Bana kalırsa ayrı olması gerekir de birçok islam ülkesi ayırmış değil. Hatta sadece islam değil diğer dinler de bakış açısını etkiliyor
katılıyorum, ne yazık ki din ile bilimi ayrı tutmak gerekiyor ama bunu başarabilenler çok az :)
en güzeli bilim yapılan ortama girildiği zaman dini ceketimizi bir portmantoya asmak :)
İnanç öyle bir şey olmuyor ama. Yani ona da kızamıyorum. Yuvarlanıp gidiyoruz :)
fazla yuvarlandık bu sefer tl nin hali ortada :)
Iıı şey kem küm 😂