Zdarzyło to się... 142 lata temu, w dniu 25-tego czerwca 1876 roku żołnierze 7-go pułku kawalerii Armii Stanów Zjednoczonych dowodzeni przez podpułkownika George’a Armstronga Custera stoczyli śmiertelną bitwę nad rzeką Little Bighorn w Montanie z Indianami północnoamerykańskimi. Indianie pod wodzą Szalonego Konia (Tashunka Witko), Siedzącego Byka (Tatanka Yotanka) i innych wodzów pokonali żołnierzy ppłk Custera, wszyscy żołnierze i towarzyszący im cywile zostali zabici. Było to największe zwycięstwo Indian północnoamerykańskich w czasie Wojna o Góry Czarne, a także największa porażka żołnierzy amerykańskich w tej wojnie.

^{Charles Marion Russell: Ostatni bój Custera (1903)}

Rząd Stanów Zjednoczonych podpisał w 1868 roku traktat z narodem Dakotów (szczególnie z plemieniem Lakota) w Forcie Laramie, na mocy tego traktatu zagwarantowano „Dakotom własność Gór Czarnych oraz prawo do polowań w Dakocie Południowej, Wyomingu oraz Montanie. Kraj rzeki Powder miał być na stałe zamknięty dla białych”. W 1868 roku tereny te nie stanowiły żadnej wartości dla rządu Stanów Zjednoczonych, ale w ciągu kilku kolejnych lat te postrzeganie się zmieniło i w krótkim czasie tereny te stały się bardzo ważne z dwóch powodów. Pierwszym z nich był rozwój kolei, tory kolejowe miały zostać poprowadzone przez terytorium Indian. Drugim powodem byli poszukiwacze złota, którzy pomimo, iż według postanowień traktatu nie mieli prawa przebywać na terytorium Indian, łamali te postanowienia po odkryciu złota w Górach Czarnych. Armia Stanów Zjednoczonych próbowała powstrzymać poszukiwaczy i wyrzucała wielu „górników” poza rezerwat, żeby zachować pokój i chronić traktat, ale w końcu interesy poszukiwaczy złota wpłynęły na zmianę polityki amerykańskiej, która z czasem zakładała usunięcie Indian z tych terenów nawet wbrew ich woli.

W początkowej fazie podjęto próby pertraktacji dyplomatycznych, które miały na celu zapłacenie Indianom za przeniesienie się do Oklahomy, ale żadna z tych prób nie przyniosła zadowalających dla amerykanów rezultatów. Indianie wychodzili z założenia, że traktat podpisany w Forcie Laramie podpisywali przedstawiciele poważnego państwa, szanującego prawo i umowy. Dlatego też nie chcieli zgodzić się na żadne ustępstwa, w związku z tym wysiłek dyplomatyczny rządu Stanów Zjednoczonych został zastąpiony przez użycie sił zbrojnych.

Indianie rozłożyli obozowisko wzdłuż brzegów rzeki Little Bighorn, „obozowisko składało się z 400–1000 tipi, 3–7 tysięcy ludzi i 800–2000 wojowników”, ze strony amerykańskiej zawiodło rozpoznanie i komunikacja, nie byli oni świadomi całkowitej wielkości obozowiska, które rozciągało się na przestrzeni około pięciu kilometrów. Ppłk Custer podzielił swoje siły na cztery części: trzy kompanie liczące około 140 żołnierzy pod dowództwem majora Marcusa Reno uderzył na północno-wschodni skraj obozu, Indianie odparli atak i przystąpili do kontrataku oraz oskrzydlali żołnierzy amerykańskich, oddział majora Reno został zmuszony do panicznego odwrotu, przy okazji tracąc wielu ludzi, trzy kompanie dowodzone przez kapitan Benteena nie włączyły się nawet do walki wycofując się z ocalałymi resztkami z oddziału majora Reno.

Podpułkownik Custer stanął na czele pięciu kompanii w liczbie 225 ludzi, zostawiwszy na szczycie wzniesienia kompanię kapitana Keogha, przystąpił do szarży kawaleryjskiej od północy. Rozpoczynając swoją szarżę, nie był świadomy klęski majora Reno, ponadto liczył na posiłki ze strony kapitana Benteena, jednak ten drugi posuwał się zbyt wolno i nie zdążył z odsieczą. Większość żołnierzy Custera zginęło od ostrzału Indian, ci którzy próbowali uciec z pola walki zostali dogonieni i zabici. „Nikt – łącznie z podpułkownikem George’m Custerem – nie przeżył, zginęli wszyscy spośród 221 kawalerzystów”.

Ogółem straty po stronie amerykańskiej w bitwie nad Little Bighorn (a właściwie w dwóch toczonych oddzielnie bitwach) wyniosły około 265 zabitych i ponad 50 rannych. Indianie stracili prawdopodobnie około 100 ludzi.

^{Prawdopodobny przebieg bitwy}

Była to jedna z wielu bitew Wojny o Góry Czarne, która miała miejsce w 1876 roku, wodzowie Szalony Koń i Siedzący Byk wygrali bitwę, ale cała wojna zakończyła się zwycięstwem amerykanów. W wyniku klęski nad Little Bighorn rząd Stanów Zjednoczonych wzmógł wysiłki, aby pokonać plemiona walczące o swoją wolność. W ciągu kolejnych pięciu lat wszyscy Indianie z plemion Siuksów i Czejenów zostali zamknięci w rezerwatach. W dużym stopniu przyczyniła się do tego ustawa uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych w dniu 28-go lutego 1877 roku, zgodnie z którą tylko Indianie żyjący w rezerwatach mieli jakiekolwiek prawa, ponadto ustawą tą oficjalnie zaanektował ziemię plemienia Siuksów, czym ustanowił trwałe zastrzeżenia Indian, które istnieją do dziś.

Źródła:

• Bitwa nad Little Bighorn
• Battle of the Little Bighorn
• Battle of the Little Bighorn
• George Armstrong Custer
• Great Sioux War of 1876
• Wojna o Black Hills

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.