Handel to wielostronna wygrana – krótkie lekcje ekonomii

in #polish7 years ago (edited)

Zapraszam do obejrzenia serii trzech krótkich filmików edukacyjnych, przybliżających podstawy ekonomii. Przetłumaczyłem je razem ze swoją dziewczyną dla portalu Libertarianin.org.

Oryginalne filmy pochodzą ze strony Learn Liberty, na której znajduje się więcej tego typu materiałów. Tłumaczą one zagadnienia związane z wolnością gospodarczą oraz osobistą w rzeczowy sposób i w atrakcyjnej formie.

Przetłumaczona przez nas seria za pomocą prostych przykładów pokazuje, w jaki sposób handel tworzy bogactwo i pomaga oszczędzić zasoby. Niektórym osobom zaprezentowane sytuacje i wnioski mogą się wydać wręcz zbyt oczywiste – i co za tym idzie mało wartościowe. Jako osoba zaangażowana w promocję wolnego rynku wiem jednak, że te pozornie oczywiste teorie są przez wielu ludzi całkowicie ignorowane, gdy wypowiadają się oni na temat handlu w kontekście praktycznych sytuacji.

Dobrowolne transakcje wciąż są często postrzegane jako gra o sumie zerowej (lub nawet ujemnej). Może to być rezultatem przywiązania, choćby nieświadomego, do laborystycznej teorii wartości. W uproszczeniu, teoria ta mówi, że dobra mają wartość zależną od włożonej w nie pracy. Co za tym idzie każde dobro ma wrodzoną, obiektywną wartość.

Przyjrzyjmy się płynącym z tego wnioskom, dla uproszczenia pomijając początkowo koszty transakcyjne. Jeśli nabywca kupuje dobro za cenę niższą od jego obiektywnej wartości, to zyskuje kosztem sprzedawcy. Jeśli kupuje je za cenę wyższą, sprzedawca zyskuje kosztem nabywcy. Jeśli cena jest równa tej wartości, nikt nie zyskuje, ani nie traci.

Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę koszty transakcyjne, które nigdy nie są zerowe (transakcja wymaga choćby poświęcenia na nią czasu), handel jawi się jako gra o sumie ujemnej. Można się w takim razie zastanowić, czemu w takim razie ludzie handlują. Czy każdy angażuje się w grę o sumie zerowej (lub, uwzględniając koszty transakcyjne, nawet ujemnej), ponieważ próbuje przechytrzyć drugą stronę i wyjść na plus jej kosztem? Czy sprawiedliwa transakcja ma miejsce wtedy, gdy cena jest równa wartości sprzedanego dobra – i obie strony wychodzą na minus, płacąc koszty transakcyjne, mimo że nie poprawiły swojego stanu posiadania?

Sprawa rozjaśnia się, gdy odrzucimy laborystyczną teorię wartości. Zgodnie z subiektywną teorią wartości dobra nie mają wrodzonej wartości, a każda osoba może je cenić w innym stopniu. Sprzedawca wyżej ceni sobie otrzymaną ilość pieniędzy niż sprzedawane dobro, a kupujący woli kupowane dobro od wydawanej ilości pieniędzy. Nawet biorąc pod uwagę koszty transakcyjne, obie strony muszą wyżej cenić otrzymane dobro od wszystkich zasobów, jakie poświęciły na jego zdobycie – inaczej nie zaangażowałyby się w transakcję dobrowolnie.

Warto rozpowszechniać podstawową wiedzę ekonomiczną, nawet pozornie oczywistą, aby rzetelna wiedza wypierała błędną i nierzadko nacechowaną emocjonalnie argumentację. Często wygłaszane są np. poglądy, że w ramach całkowicie dobrowolnej transakcji lub umowy, której warunków nikt nie naruszył, jedna strona (np. sprzedawca lub pracodawca) „wykorzystuje” lub „wyzyskuje” drugą. Mój sprzeciw wobec takich stwierdzeń nie oznacza oczywiście, że uważam, iż nie istnieją nieuczciwi czy nachalni sprzedawcy lub pracodawcy. Stwierdzam jedynie, że jeśli doszło do dobrowolnej transakcji, to obie strony bardziej ceniły sobie ofertę kontrahenta niż wszelkie inne dostępne możliwości zastosowania wydanych zasobów, więc kontrahent ich nie wyzyskał, lecz zaproponował im (według ich subiektywnej oceny) lepsze warunki niż ktokolwiek inny. W szczególności osoby trzecie, które twierdzą, że jedna strona dobrowolnej transakcji wykorzystała drugą, nie zaoferowały „wykorzystanemu” lepszych warunków (skoro doszło do tej, a nie innej transakcji), a więc nie dały rzekomej ofierze lepszej możliwości poprawy swojej sytuacji niż „wykorzystujący”.

Tyle tytułem wstępu. Nakreśliłem w nim kilka tematów pobocznych, które zasługują na dalsze rozwinięcie – ale to już w kolejnych wpisach. I tak, jak już się rozpisałem, to wyszedł mi sporo dłuższy wstęp, niż wyobrażałem sobie przed zasiadaniem do klawiatury. 🙂

Zapraszam do zapoznania się z filmikami – opisy są mojego autorstwa i pojawiły się wcześniej na moim blogu.

1. Tworzenie się bogactwa

Pierwszy film mówi o tzw. koszcie alternatywnym (znanym również jako koszt utraconych możliwości lub koszt utraconych korzyści). Nawet jeśli wykonujemy produktywną pracę, możliwe jest, że nie wykorzystujemy w pełni naszych zasobów (np. czasu). Jeśli ktoś wykonuje tę samą pracę skuteczniej od nas, a my specjalizujemy się w czymś innym, dobrą decyzją może być skupienie się na swojej specjalizacji, by później wymienić część owoców naszej pracy na to, co ktoś inny wytwarza skuteczniej od nas. Podział pracy i specjalizacja przynoszą korzyści wszystkim uczestnikom dobrowolnej wymiany. Dlatego handel to wielostronna wygrana.

2. Współpraca

Drugi film mówi o tzw. przewadze komparatywnej. Przykład jest o tyle ciekawy, że Lou, drugi uczestnik wymiany, jest mniej skuteczny w produkowaniu obydwu rodzajów omawianych dóbr (projektowaniu aplikacji i składaniu pPodów). Może się więc wydawać, że Fritz nic nie zyska na ewentualnej współpracy. Fritz posiada przewagę absolutną nad Lou, czyli zużywa mniej pracy na wytworzenie obydwu rodzajów dóbr.

Lou posiada jednak przewagę komparatywną w składaniu pPodów. Złożenie 100 000 pPodów wymaga od Lou rezygnacji z zaprojektowania tylko jednej aplikacji. Bardziej produktywny Fritz, aby złożyć 100 000 pPodów, musi zrezygnować z zaprojektowania aż 500 aplikacji. Dlatego Fritzowi opłaca się poświęcić więcej czasu na projektowanie aplikacji, natomiast Lou odniesie większą korzyść, całkowicie skupiając się na składaniu pPodów. W filmie zaprezentowany jest taki model współpracy, dzięki któremu Fritz i Lou dostarczą światu większą ilość dóbr obydwu rodzajów, przyczyniając się do wzrostu ogólnego dobrobytu.

Dobrowolna wymiana nie wyłania wygranej i przegranej strony. Handel to gra o sumie dodatniej.

3. Oszczędzanie zasobów

Trzeci film pokazuje, w jaki sposób podział pracy oraz handel pomagają nam oszczędzić zasoby. Dzięki specjalizacji nie tylko możemy wytworzyć większą ilość dóbr danego rodzaju. Jeśli dotychczasowa ich ilość w pełni zaspokaja nasze potrzeby, handel może nam przynieść korzyści innego rodzaju.

Dzięki wymianie obydwie strony mogą mniejszym nakładem uzyskać taką samą ilość dóbr, jaką, pracując samodzielnie, musiałyby wytworzyć większym kosztem. Oszczędzone zasoby mogą zostać wykorzystane do zaspokojenia kolejnych potrzeb, które bez możliwości handlu pozostałyby niezaspokojone.

Dajcie znać, co sądzicie o tym wpisie, samych filmikach oraz wykonanym przez nas tłumaczeniu.

Jeśli podobał Ci się ten post, udostępnij, zagłosuj i obserwuj mój profil.

Moje inne wpisy, które mogą Ci się spodobać:

Sort:  

Świetnie ze mamy wolnościowców wśród naszej społeczności. Może niebawem gdy będzie nas więcej utworzymy koło wolnościowe steemit?

Pewnie już jest całkiem sporo polskich wolnościowców. Fajnie, jakby się ujawniali. ;) Warto obserwować tag #wolnosc, pewnie będzie się tam pojawiać coraz więcej treści.

Tego taga nie znałem, dzięki za info! Btw, up & follow poleciały :)

Dzięki. Też kliknąłem follow. :)

Będę obserwował!

Szkoda, ze na steemit nie da się obserwować tagów, ale będę zaglądał! Licze na więcej!
;)

Barcisz, mogę wrzucić ten wpis na wykop? ;)

No niestety. Na razie obserwowanie polegałoby na klikaniu tagu w istniejących postach lub wpisywaniu adresu z palca... Co do wykopu - jasne, będzie mi miło. :)

Wydaje mi się że wolnościowcu to główna część. Pewnie nawet 99% naszego steem' owsiego społeczeństwa. Dziekuje za propagowanie takich treści i zachęcam do czestszego dzielenia się opiniami. Pozdrawiam i zapraszam do siebie :)

Dzięki. Na pewno będę jeszcze często wracał do wolnościowej tematyki. Pozdrowienia! Dla kota również. ;)

Dobry materiał, przystępnie pokazane. Dałem Followa i czekam na dalsze wpisy :)

Dzięki! Też kliknąłem follow. :)

Kawał materiału. Świetnie ze o tym piszesz. Bardzo potrzeba świadomości o takich tematach.

Dzięki! Będę pisał dalej, bardzo cieszę się, że są odbiorcy. :)

Obejrzałem na razie 1 film z napisami. Tłumaczenie bez zarzutu. Filmy i tematykę znam dobrze. Witam kolege kuca. ;D

Haha, dzięki! :D

Coin Marketplace

STEEM 0.35
TRX 0.12
JST 0.040
BTC 70810.22
ETH 3571.29
USDT 1.00
SBD 4.73