O imionach wśród Arabów

Imiona i ich nadawanie są zjawiskami ciekawymi. Gdzieniegdzie na świcie funkcjonują imiona tajne, które znają tylko najbliżsi, gdzie indziej człowiek rodzi się z jednym, a potem na kolejnych etapach życia dostaje kolejne. W niektórych językach "imiona" (rozumiane jako imienne części mowy, rzeczowniki itp.) w ogóle nie istnieją i ktoś może nazywać się on-ma-brązowe-oczy.

W wielu kulturach imieniu danej osoby często towarzyszy miano jego rodzica, jak choćby Iwan Iwanowicz Jurijew czy inny Ibrahim ibn Yaqub (Abraham syn Jakuba).

W dzisiejszym, krótkim, odcinku postaram się zarysować pewne charakterystyczne zjawisko obecne w języku arabskim. Mianowicie, historycznie, wielu Arabów (i Arabek!) posługiwało się po narodzinach potomka imieniem swojego dziecka wzbogaconym o przedrostek "abu" ("ojciec") lub "umm" ("matka") jako imieniem nadrzędnym.

Oto Muhammad, który pierworodnego syna nazwał Hassan i stwierdził, że nie chce już by zwracano się do niego Muhammad. Zostaje więc na cześć potomka Abu Hassanem ("ojcem Hassana"). Niekoniecznie takie przezwisko musi być związane z pierwszym dzieckiem, każde kolejne może doprowadzić do następnych zmian.

mumin oznacza w języku arabskim wiernego, wierzącego... rysunek mego skromnego autorstwa

Choć "abu" znaczy ojciec, może też w pewnych okolicznościach określać osobę "obdarzoną pewną cechą" np. Abu al-'ayn", w skrócie (w języku arabskim stojące obok siebie słowa często ulegają elizji, czyli zlaniu) ABAL'AYN, dosłownie "ojciec oka" oznacza "człowieka z jednym okiem", a Abu al-Fazl (Abalfazl), dosł. "ojciec cnót" - człowieka obdarzonego wyjątkowymi przymiotami moralnymi...

W ogóle w języku arabskim często spotyka się imiona członowe, nie tylko z "ojcem" w treści. Popularny jest też 'abd - niewolnik, sługa - w domyśle - Boga - Abdullah, Abdallah, czy też któregoś z przymiotów Allaha - Abburrahman (Sługa miłosiernego), Abdulwahid (Sługa Jedynego) itd. itp.

Pamiętajmy więc, że nie istnieje stereotypowe imię "Abdul", bo to urywek jakiejś dłuższej formy!

Dalej idą równie nacechowane religijnie imiona takie jak Sayf ad-Din (Sajfuddin, Sajpudin) czyli "Miecz Wiary", Qutb ad-Din (Qutbuddin) - "oś, epicentrum wiary" i inne, podobne.

Stosunkowo mało jest imion zapożyczonych z innych kultur i dlatego żyje pamięć o znaczeniu danego imienia. Gdyby na ulicy w Polsce spytać jakiegoś Michała czy wie, co oznacza jego imię, wątpię żeby znał odpowiedź na to pytanie.

A to przecież po prostu stare, dobre MA-KA-EL czyli dosł. "Co-jak-Bóg" czyli "ten podobny do Boga" ;-P!

W tekście opierałem się na książce Janusza Daneckiego "Gramatyka języka arabskiego" oraz na nabytym w toku życia skromnym doświadczeniu