Galaktyki - Niesamowite olbrzymy

in #polish5 years ago (edited)

Galaktyki to ogromne i bardzo złożone systemy. Łączą w sobie obłoki gazu, pyłu i miliardy gwiazd. Tak jak licznie w galaktykach występują gwiazdy, tak we wszechświecie liczne są galaktyki. To one dają nam do zrozumienia, jak ogromny jest kosmos.


Galaktyka spiralna M100
a.jpg
Autor: ESO link [Licencja CC BY 4.0]


Galaktyki występują w wielu formach i posiadają różne kształty. Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje galaktyk ze względu na ich kształt: spiralne, spiralne z poprzeczką i eliptyczne. Podzielił je w ten sposób Edwin Hubble w 1926 roku. W późniejszych latach wprowadzono dwie dodatkowe kategorie: galaktyki soczewkowate i nieregularne.

Galaktyki Spiralne


Aż 75% znanych nam galaktyk to galaktyki spiralne. Ich rozmiary są bardzo duże i mieszczą się w przedziale od 15 do 150 tysięcy lat świetlnych średnicy. Masa galaktyk spiralnych wynosi od 10 miliardów do 10 bilionów mas naszego Słońca. W galaktykach spiralnych większość masy skupia się w centrum, stopniowo zmniejszając zagęszczenie w kierunku spiralnych ramion. Patrząc od boku na taką galaktykę, widzimy zgrubienie centralne i cienki dysk, który na całej powierzchni może zawierać wszelkiego rodzaju mgławice, gromady kuliste czy obszary ciemnego pyłu. Młode jasne gwiazdy występują najczęściej w spiralnych ramionach. W jądrze galaktyki spiralnej dominują stare i czerwone nadolbrzymy. Przykładem typowej galaktyki spiralnej jest nasza Droga Mleczna i galaktyka Andromedy (M31). Prawdopodobnie galaktyki spiralne tworzyły się dłużej niż eliptyczne. Rodzaje kształtów tego typu galaktyk sugerują liczne kosmiczne kolizje z innymi galaktykami. Przykład na zdjęciu obok pokazuje zderzenie galaktyk spiralnych. Galaktyki spiralne z poprzeczką występują dużo rzadziej. Poprzeczka tworzy się z jasnych gwiazd i gorących gazów w okolicy jądra.

Galaktyki Eliptyczne


Eliptyczna galaktyka IC 2006
b.jpg
Autor: ESA/Hubble & NASA link [Domena publiczna]


To ogromne kule zbudowane z gwiazd. Niektóre mają nieco spłaszczony kształt. Największe z nich mają średnicę 100 tysięcy lat świetlnych, a masa czasem dochodzi do 100 bilionów mas Słońca. Dzieje się tak dlatego, że materia w takich obiektach jest o wiele bardziej gęsto skupiona niż w galaktykach spiralnych, w których podobnie jest tylko w samym ich jądrze. Jednak duże galaktyki eliptyczne są rzadko spotykane. Najwięcej tego typu obiektów to małe galaktyki do 1000 lat świetlnych średnicy. Naukowcy uważają, że galaktyki eliptyczne powstały bardzo dawno temu w młodym jeszcze wszechświecie. Obiekty te zawierają głównie starsze gwiazdy i w porównaniu do galaktyk spiralnych posiadają niewielką ilość pyłu.

Galaktyki Soczewkowate i Nieregularne


Obłoki Magellana – dwie nieregularne, karłowate galaktyki orbitujące wokół Drogi Mlecznej
c.jpg
Autor: ESO/S. Brunier link [Licencja CC BY 4.0]


Pomiędzy galaktykami spiralnymi a eliptycznymi występują obiekty na pograniczu tych dwóch klas. Nie posiadają one ramion spiralnych i składają się zwykle ze starych gwiazd. Podobnie jak galaktyki eliptyczne, galaktyki soczewkowate nie zawierają zbyt wiele pyłu, czasami zbiera się on jedynie wzdłuż brzegu tych obiektów. Galaktyki nieregularne nie mają określonych typowych kształtów. Przypominają kształtem obłoki podobne do mgławic. Jest ich stosunkowo nie wiele. Dwie najbardziej nam znane i najbliższe to Wielki i Mały Obłok Magellana. Niestety widoczne są tylko na południowej półkuli Ziemskiego nieba.

Pozdrawiam miłośników Kosmosu!


Źródła:

Galaktyka
Droga Mleczna
Galaktyka spiralna
Galaktyka eliptyczna
i własna wiedza

logo steemstem.jpg


Sponsored ( Powered by dclick )

dclick-imagead

Coin Marketplace

STEEM 0.26
TRX 0.11
JST 0.032
BTC 63754.85
ETH 3055.95
USDT 1.00
SBD 3.85