Pragnienia... Człowiek faustyczny

Mit człowieka faustycznego opowiada o osobie, która pragnie żyć pełnią życia i osiągnąć władzę nad światem, nawet kosztem zaprzedania własnej duszy diabłu. W XXI wieku zauważamy podobną postawę wśród ludzi mających pragnienia często przekraczające ich możliwości intelektualne, psychiczne, czy też w końcu – finansowe.

Mitycznym diabłem dzisiejszych czasów możemy swobodnie nazwać bogatą ofertę przeróżnych pokus ułatwiających pokonanie drogi do kariery. Młodzi zdolni ludzie czasem zupełnie niespodziewanie odkrywają swoją piętę achillesową, na przykład dopiero w liceum rozpoczynają naukę języka niemieckiego, co okazuje się być barierą nie do pokonania. W takim przypadku ich utopijna wizja świata lgnie w gruzach. Rozpoczyna się okres zniechęcenia i depresji. Człowiek czuje osłabienie i chwyta się każdej deski ratunku – nawet wtedy, kiedy pomocną dłoń wyciąga do niego diler narkotyków. Przekonany o cudownych właściwościach tabletki, uczeń zażywa ją i nagle gramatyka staje się dla niego prosta, a wymowa przestaje stanowić trudność. To prawda, jednak problem pojawia się wraz z uzależnieniem i brakiem gotówki. Chyba każdy zna historie śmierci narkomanów, na których pogrzebach mówiło się: „Przecież tak dobrze się uczył”, „To był prymus”, „Wygrał tyle konkursów”. Należy wystrzegać się dążenia do celu kosztem utraty własnego zdrowia czy też w końcu - życia.

Nie powinniśmy jednak myśleć wyłącznie o sobie. Decydując się na stworzenie rodziny, podpisujemy swoisty dokument zobowiązujący przede wszystkim do miłości, bliskości i odpowiedzialności, dopiero potem do zapewnienia środków utrzymania. Ludzie sukcesu, zakładający własne firmy, często o tym zapominają. Dla nich liczy się kariera, pieniądze, rozwój przedsiębiorstwa i jeszcze więcej pieniędzy. Taki błąd popełnił Ebenezer Scrooge, bohater „Opowieści wigilijnej” Charlesa Dickensa. Zapomniał o tym, czym jest miłość, liczyła się dla niego jedynie kariera i bogactwo. Jednak Scrooge pod wpływem duchów bliskich zmarłych, zmienia się na lepsze i staje na nowo wesołym, dobrym człowiekiem.

To przykre, jak wiele małżeństw rozpada się z powodu kłótni o pieniądze czy też gonitwy małżonków za coraz to lepszym stanowiskiem. Oczywiście, najbardziej cierpią na tym dzieci, gdyż ich okres socjalizacji pierwotnej zostaje zaburzony, a psychika doznaje wstrząsu. Skąd takie maluchy mają czerpać wiedzę na temat miłości, jak mają sobie poradzić w dorosłym życiu, skoro przez chore ambicje rodziców utraciły najważniejsze wzorce, z których każde dziecko powinno czerpać jak najwięcej przykładu? Często spotyka je taki sam los, właśnie z powodu zachwianego procesu rozwoju. Ludzie nieszczęśliwi zatruwają życie innym, gdyż zazdroszczą im lepszej posady, wyższego poziomu życia czy po prostu uśmiechu na twarzy. Nie trzeba być wyjątkowym cwaniakiem, aby awansować – wystarczy solidnie wykonywać swoją pracę i nie zrażać się niepowodzeniami. Niestety, nie każdy to rozumie… Jakże często słyszy się o zabójstwach czy pobiciach z zazdrości o lepsze stanowisko?

Najgorsi jednak są rodzice, którzy rozkazują swoim dzieciom realizować własne niespełnione ambicje. Zmuszają je do nauki, do uprawiania sportu, do grania na instrumencie, nawet wtedy, kiedy dzieci wcale nie mają do tego ani talentu, ani ochoty. Przez takich ludzi w rodzinach wynikają konflikty, bójki, ucieczki z domu oraz wszelkiego rodzaju bunty. Nie wolno wymagać od ludzi, aby stali się kimś innym niż są. Doskonałą alegorię tego przykładu stanowi lew Tuffy z powieści Williama Whartona pt.: „Stado”, z którego właściciel zrobił sobie domowego kota. Nie dało się ukryć prawdziwej natury dzikiego zwierzęcia – Tuffy w końcu pożarł człowieka.

Kolejnym przykładem pragnienia jest dążenie do zdobycia uczucia . Młodzi ludzie zakochują się bez pamięci w osobach, które nie dość że nie zasługują na ich uwielbienie, to jeszcze wykorzystują je w celach rozrywkowych. Zakochane nastolatki tak głęboko przeżywają zawody na tle miłosnym, że często doprowadza to do tragedii. Historia śmierci Wertera z powieści Goethego wyjątkowo trafnie obrazuje, w jakim stopniu zdeterminowany jest zakochany człowiek i do jakich czynów bywa zdolny.

Przykro jest patrzeć na sportowców, którzy na drodze do kariery nie potrafią obejść się bez środków dopingujących. Utalentowani ludzie chcąc pokonać rekordy oszukują nie tylko sędziów, ale przede wszystkim samych siebie. Wolą sięgnąć po prostsze rozwiązanie, zamiast przyłożyć się do treningów. Jest to niesprawiedliwe wobec tych, którzy osiągnęliby sukces dzięki swojej ciężkiej pracy, a muszą przełknąć gorycz drugiego miejsca przez oszustwo innych. Przykładem jest niedawny srebrny medal Justyny Kowalczyk i złoto „astmatyczki” Marit Bjoergen. Nie wolno jednak przecenić własnych możliwości. Dwa lata temu osobiście byłem świadkiem śmierci maratończyka w czasie XXX Berlińskiego Półmaratonu. Siedemdziesięcioletni staruszek wystartował w tych zawodach, lecz jego serce tego nie wytrzymało. Zawodnicy dopiero na mecie dowiedzieli się, dlaczego nie słychać muzyki i oklasków – w ten sposób uczciliśmy pamięć zmarłego. Należy znać własne możliwości i nie przesadzać w dążeniu do realizacji niektórych marzeń.

Człowiek faustyczny odsuwa od siebie normy moralne i ocenia świat według własnych pragnień. Czekają go nieustanne wyrzuty sumienia i na końcu klęska. My starajmy się dążyć do realizacji celów bez szkody dla tych, którzy mają podobne marzenia. Nie popełniajmy błędu Fausta – nie zaprzedajmy własnej duszy diabłom czyhającym na nas w dzisiejszych czasach. Żyjąc w XXI wieku pamiętajmy, jak ważne jest dobro nie tylko nasze, ale również innych ludzi.

Bibliografia : Jakieś tam moje przemyślenia + bajeczki dla dzieci.
Grafika : https://pixabay.com/pl/strony-faust-gwa%C5%82towny-ward-749676/

Artykuł dedykuję @dyzia
PS. Szkoda, że wtedy nie pokazałaś nóżek he he