Delege Proof of Stake (DPOS) Nedir? [Cointurk 10. Projesi]
- DPOS yani Delege Proof of Stake'i teknolojik demokrasi olarak düşünmemiz mümkündir.Hepimiz farklı mesleklerde farklı farlı işlerde çalışıyoruz.İşinden ve patronundan memnun olanların yanı sıra memnun olmayanlarda vardır muhakkak.Memnun olmayanları örnek verecek olursak ; karşımızı sevmediğimiz, adam kayıran yöneticiler çıkmıştır yada duymuşuzdur.Heleki haksız yere işten çıkarılan birinin aklından geçen ilk şey ne olabilir.Sanırım aynı şeyleri düşünüyoruz.Keşke yönetimi de kovabilecek bir sistem olsaydı.İşte bu düşünceye en yakın sistem bu arkadaşlar DPOS sistemi.Sistem çok karışık algoritmalardan oluşuyor.Zira bunlardan bahsetmeyecem.
DPOS neden icat edildi?
- Daniel Larimer adlı bir blok zincir mühendisi, Bitcoin madenciliğinin çok fazla enerji harcamamış olduğunu fark etti.Ayrıca, Bitcoin ağının kontrolünde dev maden havuzlarının bulunduğu Bitcoin madenciliğinin merkezileşeceğini de belirtti.Buna ek olarak saniyede 100.000 gibi işlem hızı yapabilen bir sistem kurmak istedi.Bitcoin'in sistemi, tasarlandığı yol ve kullandığı sistem nedeniyle çok yavaştı.Çok az enerji harcayan, şimşek hızlı ve aynı zamanda çok güvenli yeni bir sistem icat etmeye ve inşa etmeye karar verdi.Daniel, bu yeni sistemi, Delege Proof of Stake veya DPOS olarak adlandırdı.
- Steemit üzerinden örnek verecek olursak daha iyi anlaşılabilir.Wittness'lar Steemit'in ekonomisini korurlar.Perde arkasında, tüm upvote ve yorumların sorunsuz atılmasını ve içeriklerinizin para kazanmasını sağlamaya çalışırlar. Bir witness blockchain teknolojisini kullanarak Steem blokları üretir yani bir nevi Steem madenciliği yapar. Tabi bu blok üretme mevzusu hızlı ve istikrarlı bir şekilde olmalı, belli bir rutini olmalı da diyebiliriz.Arka planda çalışan ve aksamaması gereken büyük bir sistem var yani.STEEM blockchain'i mesajların, yorumların, upvote'ların ve para transferlerlerinin kapsamlı ve kesintisiz bir günlüğünü tutar. Bir nevi Steemit'in kara kutusudur. Bunu yöneten de Witness'lardır. Yani witness'lar Steem'it server kısmını yöneten kişilerdir. Kullanıcıların tüm dataları bu serverlarda tutulur. Bunun karşılığında witness'lar madencilik yapıp Steem kazanırlar.Witness'lar çeşitli zümrelerden çıkar genelde. Topluluk liderleri, yazılımcı ve platforma çok yönlü katkı sağlayabilecek kişiler olmalarına özen gösterilir. Bu kişiler genel Steemit halkı tarafından dolambaçlı bir şekilde seçilir ve çalışmalarını yürütmek için SP ile ödüllendirilir.Witnesslar genelde genellikle STEEM blockchain'inin, platformu ve onu çevreleyen topluluğu güçlü bir şekilde anlayanlardır. Witnessların para kazanmasının en iyi yolu witness vote toplamalarıdır. Bunun için güçlü bir network'e, güçlü destekçilere ve topluluklara ihtiyaçları vardır.Bunu edinebilmek için ise platforma ve kullanıcılara bir katkıları olmalı.O yüzden bir witness'a vote verilirken dikkat edilmesi gereken temel nokta onun kattığı değer ve yaptığı yardımlar olmalıdır. Çünkü herkesin witness oyu eşittir.
- Bunun yanında topluluk büyüdükçe artan rekabete bağlı olarak Witness olmakta zorlaşıyor.Witness istenilmediği gibi davranmaya başlarsa ya da ağın güvenceye alınmasında kaliteli bir iş yapmazsa, topluluktaki insanlar oylarını kaldırabilirler ve esasen bu kötü aktörü ateşe atabilirler.Oylama her zaman devam etmektedir.İstediğimiz zaman Witness'ları değiştirme şansımız vardır.
- Bu sistem, kötü aktörleri sistemden atmayı ve aynı zamanda yeni değerli üyeleri tanıyabilme üzerine çalışır.Sistem topluluktaki aktif seçmenlere bağımlıdır.Bir nevi teknolojik demokrasi olması bundan kaynaklı.Yani yönetici olman bir ayrıcalık değil.Sisteme kayıtlı kişiler oylarını geri alıp bir nevi yöneticiyi işten atabilir.
- Tabi bu oy gücüde kişinin elinde bulundurdurduğu SP ile doğru orantılıdır.
- Bu da Steem Power'ın ne kadar önemli oldğunun kanıtıdır.Kusadası'nın neden Power up projesinin başlattığıda bu konumuzun önemini kanıtlar nitelikte...