ayak bileginde kıkırdak lezyonu (yıllar sonra farkettigim kendi rahatsızlığım;) umarım faydalı olur

Ayak bileğinde kıkırdak hasarı sebeplerden birisi talus kemiğindeki ostedral lezyonlardır. Osteokondral kemik-kıkırdak demektir (osteo=kemik, kondral=kıkırdak). Ayak bileği 3 kemiğin eklemleşmesi ile meydana gelir. Ayak bileği eklemi tibia-fibula ve talus kemikleri bir araya gelmesi ile meydana gelir. (resim) Altta bulunan talus kemiğinin üst tarafı kıkırdak ile kaplıdır. Talus kemiğinin üstünü kaplayan bu kıkırdak yüzeyde belli bir küçük alanda hasarlanma olması ve hemen bu kıkırdağın altındaki kemik kısımda da hücre ölümü olması durumuna talus osteokondral lezyonu denir.

Belirtiler

Osteokondral lezyonlar bir travma sonucu veya tekrarlayan küçük travmalar sonucu ortaya çıkabileceği gibi sebebini bilemediğimiz mekanizmalar sonucu da oluşabilir. Bazen bir burkulmanın geç dönem sonucu olarak meydana gelebilir. Ayak bileğinde ağrı, takılma, merdiven inerken çıkarken ağrı şeklinde belirtileri vardır. Ayak bileğinde bir gevşeklik hissi olabilir. Tanısında röntgen, manyetik rezonans ve bazen bilgisayarlı tomografiden yararlanılır.

Tedavi

Eğer çok erken evrede yakalanmışsa ve lezyon küçük ise ameliyatsız tedavi şansı olabilir ama bu oldukça düşük bir şanstır. Alçı tedavisi, koltuk değneği ile hiç yük verdirmeme veya kısmi yük verdirmek gibi tedaviler uygulanabilir. Bu tedaviyi tedrici yük verdirmek ve fizik tedavi izler.

Cerrahi tedavide ise amaç ağrıyı ortadan kaldırmak, kıkırdak yüzeyi düzeltmek ve oluşabilecek yaygın kıkırdak hastalığını(kireçlenme, kıkırdak dejenerasyonu, osteoartrit) engellemektir.

Rahatsızlığın tipine ve boyutuna göre artroskopik veya açık ameliyat gerekebilir. Ayak bileği osteokondral lezyon tedavisinde mikrokırık, kopan kıkırdak parçanın yerine tekrar tespiti, kemikli-kıkırdak transferi(osteokondral greftleme, mozaikplasti) veya özel kıkırdak yenileme ameliyatları yapılabilir. Genellikle artroskopik olarak yani eklem içine kamera ile girilerek yapılan teknik ile tedavi mümkündür.

Kıkırdak hasarları vücudun onarabileceği hasarlar değildir. Bu nedenle kıkırdak dokusunu yeniden yapmak ve şekillendirmek gerekir. Günümüzde bu amaç ile çok yeni ve çeşitli teknolojilerden yararlanılmaktadır. Kök hücre uyarımı, kıkırdak çatı ameliyatları, PRP bu amaçla başarı ile kullanılmaktadır.

Ameliyat sonrası

Kıkırdak hasarının boyutuna ve yerine göre iyileşme süreci de değişir. Ameliyatsız tedavide ayağın üstüne bastırmama süresi haftalar alabilir. Kemikli kıkırdak transferleri sonrası hastanın 6 hafta kadar üstüne yük vermemesi gerekir. Bu süre sonrası fizik tedavi gerekir ve ağrıların tamamen geçmesi ve hastanın kendini normal hissetmesi 6-12 ay sürecektir. Ameliyat sonrası iyileşme zaman alsa da sonuçları oldukça yüz güldürücüdür.