Laatste nieuws van de oceaanschoonmakers

The Ocean Cleanup gaat binnenkort beginnen met de grootste schoonmaakoperatie ooit van de grootste berg plastic die drijft in onze oceanen. Op de weg daarheen hebben zij uitgebreid onderzoek gedaan naar omvang en samenstelling van deze soep. Zij helpen meteen een aantal misverstanden hierover uit de wereld. Zo is de afvalberg veel groter en bestaat voor een klein deel uit steeds kleiner wordende stukjes plastic.

In de zomer van 2015 zijn zij met een vloot van dertig parallel naast elkaar varende schepen vanaf Hawaii naar de oostkust van de VS gegaan, met achter elk van de boten sleepnetten van variabele grootte. De tocht levert 1,2 miljoen stuks plastic op. Die vervolgens in twee jaar handmatig worden geteld en onderverdeeld in types en grootte. Het blijkt nu dat het alleen vanuit de lucht mogelijk is om de totale omvang van de plastic afvalhoop 'Great Pacific Garbage Patch vast te stellen.

Dan blijkt dat deze drijvende afvalhoop 1,6 miljoen vierkante kilometer groot is (dat is drie keer Frankrijk). De hoop bevat 1,8 triljoen stuks plastic met een gewicht van 80.000 ton. Het blijkt dat de Garbage Patch dus vele tot 16 keer groter is dan geschat. Zo'n 92 procent bestaat uit grotere delen die in de komende tientallen jaren uiteenvallen in microscopisch grote stukjes. Op deze manier heeft The Ocean Cleanup de taak die zij op zich genomen hebben haarfijn in kaart gebracht.

Vanuit de haven in Alameda in Californië is het team van The Ocean Cleanup druk in de weer met de laatste voorbereidingen voor de schoonmaakactie. Op een werf zijn ze bezig met de assemblage van het schoonmaaksysteem. Gigantische holle buizen zullen fungeren als drijvers die het plastic tegenhouden waarna het zal worden binnen getakeld. De buizen zullen aan elkaar een lengte hebben van 600 meter. Naar schatting duurt het een maand om met het buizencomplex naar de Garbage Patch te varen.

Ze zullen eerst 120 meter aan elkaar liggende buizen testen voor de kust van Californië en daarna volgt de definitieve repetitie 240 mijl uit de kust met de totale 600 meter constructie. Pas dan gaat het richting de drijvende plastic ellende.

Slat (1994) is initiatiefnemer van de schoonmaak van de oceanen van plastic. Hij is een jonge uitvinder en ondernemer die technologieën ontwikkelt om maatschappelijke problemen op te lossen. Hij is de oprichter en directeur van The Ocean Cleanup.

Boyan gaat niet achter het plastic aan, maar komt met een systeem waarbij het plastic zichzelf verzamelt waardoor de theoretische opruimtijd verkort wordt van 1000den jaren tot slechts enkele. In februari 2013 stopt hij zijn Aerospace Engineering studie aan de TU Delft om te beginnen aan The Ocean Cleanup. Het eerste prototype apparaat komt gereed in juni 2016, en het bedrijf zal volledig operationeel zijn in de zomer van 2018, als begonnen wordt om de plastic soep op te ruimen in de Stille Oceaan.

The Ocean Cleanup ontwikkelt een vloot van lange drijvers die gaan functioneren als een kunstmatige kustlijn. Op deze manier drijft het plastic dankzij de oceaan stromen binnen de drijvers. Tegelijkertijd maken ze een proces dat het plastic omzet in materialen.

Oceaan stromen concentreren plastic in vijf gebieden in de wereld: de subtropische wervelwinden, bekend als ‘s werelds “ocean garbage patches”. Eenmaal in deze afvalgebieden gaat het plastic niet meer vanzelf weg. Het is de uitdaging deze gigantische afvalgebieden over miljoenen vierkante kilometers van plastic schoon te maken. Om deze gebieden met schepen en netten schoon te maken zou tienduizend jaar en miljarden euro’s kosten.

Uit onderzoek blijkt dat het meeste plastic zich in deze afvalgebieden bevindt. Door het plastic hier te verwijderen terwijl het nog in grote delen is voorkomt het afbreken in gevaarlijk klein microplastic. The Ocean Cleanup verwacht dat de oceanen in 2050 plastic vrij zijn.

Rob Vellekoop, 13 mei 2018