NETWORKING Yerel Alan Aglari (LAN-Local Area Networks)

Ilk ag tipimiz yerel aglar. Adindan da anlasilacagi üzere yerel aglar genellikle tek bir kuruma ait ve dis dünyaya kapali aglardir. En uzak iki bilgisayar arasinda birkaç kilometreden fazla mesafe olmasi beklenmez. Tipik kullanim alanlari olarak ofisler, üniversite kampüsleri, fabrika gibi endüstriyel binalar sayilabilir. Bu tür aglarda ortalama veri iletim hizi kablosuz ethernetler kullanidiginda 1-5 Mbit/s, UTP ethernetlerle 10-100 Mbit/s civarindadir. Daha yüksek hizlara genelde gerek duyulmasa da, fiber optik altyapi ile bir kaç yüz Mbit/s gibi hizlara erismek mümkündür. Yerel aglar için IEEE tarafindan belirlenmis 3 standart yapi mevcuttur: CSMA/CD (Carrier-Sense Multiple Access/Collision Detection), Token Ring ve Token Bus. Genis Alan Aglari (WAN-Wide Area Networks) Genis alan aglari, LAN'lara göre daha büyük cografik alanlara dagilmislardir. Genis alan aglarinda iki bilgisayar arasindaki mesafenin büyük olusu, ethernet kullanimini imkansiz hale getirir. Tipik uygulamalarda dial-up dedigimiz, modem baglantisi kullanilir. Mevcut telefon sebekesi üzerinden yapilan bu tür baglantilarda hiz önemli ölçüde düser. Pratikte telefon sebekeleri ile yapilabilecek en hizli modem baglantisi 56600 b/s hizindadir. Iletim hizinin düsüklügü yaninda iletim ortamindaki gürültü ve buna bagli olarak hata orani da artar. Hizin azalmasi, yaninda bazi zorunluluklari daha getirir ki, bunlarin en önemlisi Routing Table (yönlendirme tablosu) tutma zorunlugudur. Yönlendirme tablosu, basitçe ag üzerinde hareket eden veri paketlerinin hedeflerine en kisa yoldan erismesini saglayan bir düzenek olarak tarif edilebilir. Böyle bir tablo yardimiyla ag gecikmesinin azaltilmasina çalisilir. WAN tipi aglara örnek olarak bankalarin aglari, hava alani gözlem aglari gösterilebilir. Metropolitan Aglar (MAN-Metropolitan Area Networks) Metropolitan aglar, literatüre kisa bir süre önce dahil edildiler; su ana kadar karsilasmadiysaniz sasirmayin. Boyut olarak LAN ve WAN arasinda olan aglar için kullanilan bir terimdir. Bu türe giren aglar pek yaygin degildir ancak örnek vermek gerekirse kablo TV aglari bu sinifa girer. MAN'lar için IEEE standardizasyonu henüz tamamlanmamistir. Radyo ve Uydu Aglar (Radio Networks, Satellite Networks) Kablosuz teknolojinin hizla yayginlastigi günümüzde, bu tür aglardan bahsetmeden geçmek olmaz. Kablosuz aglar radyo ve uydu aglar olarak ikiye ayrilir. Radyo aglar yeryüzündeki vericiler yardimiyla kurulurken, uydu aglari adindan da anlasilacagi üzere uydu alici/vericiler ile kurulur. Radyo aglar için omnidirectional(çok yönlü) aglar da denmektedir. Burada kastedilen, iki dügüm arasindaki iletisimin tüm ag tarafindan takip edilebilecegidir. Radyo aglarda da yönlendirme algoritmalari kullanmak zorunludur. Hiz açisindan ele alindiginda, veri aktarim hizi bir kaç yüz bps ile bir kaç on Tbps arasinda degisir. Radyo aglara örnek olarak hücresel telefon aglari, uydu aglara da (her ne kadar batmis olsa da) IRIDIUM agi örnek verilebilir. Ayrica kablosuz ethernet aglar da radyo aglar sinifina dahil edilmelidir. Internetwork Türkçe karsilik bulmakta zorlandigimiz bir terim internetwork, ama tanimi oldukça kisa ve anlasilir. Bu tür aglar, birden fazla benzer ya da farkli topolojide/geometride agin birlestirilmesiyle elde edilen ag yapilaridir. Internetworklar, ag yapilari arasinda en büyük ve en karmasik olanlaridir. Verebilecegimiz tek örnek, internettir. Internet, temelde bir çok genis alan aginin biraraya getirilmesiyle olusturulmustur. Hatta, WAP ve GPRS gibi yeni teknolojileri de göz önünde bulundurursak, klasik genis alan aglariyla radyo aglarin bir bilesimi olarak da görülebilir. Internetworklar, ya da kisaca internet, pek çok farkli yapida ag ve bilgisayari birlestirmek gibi bir görev üstlendigi için diger ag yapilarina göre daha kati kuralci olmak zorundadir. Herhengi bir LAN baglantisinda istediginiz protokolü kullanmakta serbestsiniz, ister TCP/IP, NetBEU, IPX gibi karmasik protokoller, isterseniz SAMBA, MARS gibi daha basit ve kisitli yetenekte protokolle kullanabilirsiniz .