Fascynujące choć z pozoru zwyczajne. Czyli co kryje drewno?

Dziś opowiem o drewnie. Z pozoru zwyczajny surowiec budowlany skrywa mnóstwo tajemnic. Postaram się udowodnić, że praca z tym materiałem pozwala na wiele ciekawych doświadczeń. Do zajęcia się problematyką drewna zachęcił mnie konkurs #tematygodnia i do tematu "Zmęczenie materiału" nominuję ten artykuł.

Czym jest drewno ?

Jest to po prostu surowiec otrzymywany ze ściętych drzew. W przekroju jest to przestrzeń pomiędzy warstwą łyka i kory. Najczęściej pozyskuje się deski, a dokładniej - tarcicę wycinaną w tartakach. W budownictwie i nie tylko jest materiałem powszechnie stosowanym. Każde dziecko wie, że pośrednio z drewna pozyskuje się papier. Stanowi również znakomite paliwo. Zarówno w przemyśle, jak i w naszych domowych piecach czy kominkach. Od prehistorycznych czasów do dziś, drewno daje nam ciepło.

świąteczny kominek, fotografia własna

Jako paliwo domowe stosujemy po prostu drewno pocięte na kawałki. Najwyższą wartość opałową i osobiście sprawdzoną przeze mnie posiada grab. Chociaż jest drewnem dość twardym. Dlatego warto dokupić rozpałkę lub porąbać drewno sosnowe na małe kawałki. To świetnie nadaje się na rozpałkę.

Wycinka drzew, a ochrona środowiska

Drewno używane być musi, gdyż napędza wiele sfer życia. Surowiec ten jest niezwykle trwały i odpowiednio utrzymany przeżyje nas, nasze dzieci i wnuków. A najważniejsze jest to, że to tak naprawdę jedyny w pełni odnawialny surowiec na świecie. Protesty ekologów związane są z ochroną cennych siedlisk zwierząt lub ciekawych obiektów przyrody. Nie dotyczą samej w sobie wycinki. Leśnicy zapewniają, że na każde jedno wycięte drzewo sadzone jest więcej nowych. Starannie prowadzona gospodarka leśna ma za zadanie odpowiedzialną wycinkę drzew. Oznacza to, że jeżeli na danym terenie występują rzadkie gatunki roślin i zwierząt lub obszar posiada wysokie walory przyrodnicze to nie tylko wycinka zostaje zaniechana, ale także obejmuje się ten obszar ochroną. Mówiąc najprościej jak się da - Nie martwmy się o wycinanie drzew, gdyż proces ten trwa od wielu lat, a mimo to drzew nie brakuje.

po wycince, fotografia mamy, umieszczona za jej zgodą :)

Ciekawe zastosowania drewna

O tych podstawowych zastosowaniach już napisałem i nie chcę zanudzać. Czas na coś ciekawszego.

Niezwykłe meble i zegarki

Oprócz podstawowych drewnianych mebli typu stół czy szafa, drewno to daje nieograniczone możliwości architektom i dekoratorom wnętrz. Drewniane żaluzje, wanny, niesamowite rzeźby to tylko ułamek tego, w jaki sposób możemy wykorzystać ten surowiec. Pewna firma na literkę "P" szturmem podbiła rynek zegarków, wykonując je niemal w całości z drewna. Swoją ofertę poszerzyli również o okulary. Niesamowita robota. Liczba drzew, z których można pozyskać drewno jest tak wielka, że można przebierać w takich właściwościach jak kolor, elastyczność, połysk itd.

Właściwości medyczne

Drewno posiada także właściwości medyczne, które potrafią koić ból. Gdy mój dentysta był na urlopie, zalecił mi przez telefon zakup kory dębu. Można ją dostać w aptece, jako preparat medyczny. Rzeczywiście płukanie ust roztworem z kory, przyniosło ukojenie. Troszeczkę tylko odbiegnę od tematu, bo pozyskuje się również sok z brzozy, a właściwie z jej liści i dojrzewających pączków. Podobno działa przeciwgorączkowo i przeciwbólowo. Owoce drzew to jednak zupełnie inny, również bardzo szeroki temat.

Drewno księżycowe

To niesamowity surowiec. Pozyskiwany jest z drzew ściętych w środku zimy podczas najwyższej fazy Księżyca. Badania dowiodły, że takie drewno jest niezwykle odporne na ogień, dużo bardziej trwałe, szybko wysycha, a co więcej szkodniki go nie atakują. Właściwości te odkrył Erwin Thoma, który buduje takie domy na całym świecie.

Izolator akustyczny

Drewno to idealny surowiec do budowy instrumentów muzycznych. Zapewnia doskonałą izolację dźwięku pomiędzy różnymi pomieszczeniami w tym samym budynku. Doskonale sprawdza się w salach koncertowych czy konferencyjnych.

Torebki w całości drewniane

Krzysztof Paluch z Rzeszowa wytwarza nieprawdopodobne rzeźby, a właściwie damskie torebki w całości wykonane z drewna, to wręcz arcymistrz domowej obróbki tego surowca.

Wspaniałe...wady drewna, czyli zmęczenie materiału

Wady drewna to wszelkie anomalie w jego budowie i uszkodzenia. Najbardziej popularne i rzucające się w oczy są sęki. Ponadto występuje krzywizna, sinizna, zgnilizna, pęknięcia, a nawet obecność pocisków karabinowych w tarcicy. Sęki to po prostu wrośnięte w drewno części gałęzi. Chociaż stanowią wadę, to bywają piękne i ciekawe. Drewno bezsęczne spotykane jest bardzo rzadko, należy do pierwszej z czterech klas oceny jakości drewna. Najczęściej spotykana jest trzecia klasa. Oznacza, że drewno nadaje się do użytku, mimo widocznych wad.

sęki na tarcicy sosnowej, fotografia własna

Mimo niższej oceny jakościowej, dodają uroku naszym podłogom czy meblom (jeśli te są wykonane z prawdziwego drewna). Deski trzeciej klasy są oczywiście dużo tańsze od klas wyższej jakości.

Innym przykładem ciekawie wyglądającej wady jest sinizna. Powstaje w wyniku obecności grzybów w drewnie lub w skutek wysokiej temperatury. Aby tarcica sosnowa nie doznała uszkodzeń spowodowanych przez promienie słoneczne należy pomalować jej końce białą farbą, a grzbiet sztapli (czyli ładunku ułożonego z desek) przykryć daszkiem. Tarcica z sinizną nie jest stosowana w przemyśle. Służyć może na opał, bądź np. konstrukcję palet, niemniej jednak wygląda całkiem fajnie.

sęk otoczony sinizną na przekroju poprzecznym, fotografia własna

sinizna na tarcicy, fotografia własna

Pewnie zaciekawiły Was te pociski, sam nie wiem o co chodzi. Jedyne logiczne wytłumaczenie to prowadzone w czasie wojny bitwy w lasach i strzelanie po drzewach. W swojej pracy badam drewno, obcuję z nim, wykonuję pomiary, testy itd. Takie sytuację zdarzają się bardzo rzadko, ale zdarzają się :) Oczywiście są one usuwane, przez wycięcie kawałka drewna.

Co słychać w tartaku ?

Trak poprzeczny tnie bale drewniane, te które w traku się mieszczą. Następnie tarcica układana jest w palety, a cztery palety stanowią sztapel. W palecie jest zwykle 16 czy 17 warstw tarcicy, w zależności od jej grubości. Aby osiągnąć pożądaną grubość końcową tarcicy wycina się ją o ok. 2 mm grubszą. Ponieważ w procesie suszenia w specjalnych komorach te 2 mm ubywają. Tarcicę się impregnuje. Drewno podlega ocenie i pomiarowi, a następnie wycenie. Za 1 metr sześcienny dębu (czyli jakieś 2/3 palety i około 20 desek) w pierwszej klasie zapłacimy około 3 tys. zł. Za jesion klasy trzeciej około 1000 zł, a za sosnę w tej samej klasie - 750 zł.

paleta drewna sosnowego, fotografia własna

paleta drewna sosnowego, fotografia własna

Są też wyjątkowo grube okazy, które do traku poprzecznego się nie mieszczą. Radzi sobie z nimi trak taśmowy, chociaż trwa to znacznie dłużej.

Gruby bal, fotografia własna

Na przekroju poprzecznym widać słoje roczne. Na tej podstawie można obliczyć wiek drzewa. Innym mniej znanym sposobem jest jest pomnożenie obwodu w cm przez 0,4. Do tego pomiaru nie potrzebujemy wycinki.

Musimy uważać na kleszcze. Pisałem już o tym artykuł. Borelioza to choroba zawodowa leśników.

Czasem wpadają inni goście, chociaż dużo więksi od kleszczy to bardziej przyjaźni. My ich nie krzywdzimy a oni nas, ten był rekordowy. Żałuję, że go nie zmierzyłem, ale przysięgam, że to największy owad jakiego w życiu spotkałem. Jego rozmiar był wielkości męskiego palca wskazującego.

ciekawy gość, fotografia własna

miniaturka: pixabay