Bir dizi izlediğinizde ne görürsünüz?

Bugün bir yandan çalışırken bir yandan da diziler hakkında konuşuyorduk. Son dönemde dijital platformların artmasıyla televizyon dizilerindeki yapımcıların dijitale yatırım yapmalarına geldi konu. Bu büyük yapımcıların televizyonda devam eden işlerindeki kaliteyle, dijitale yaptıkları işlerdeki kalite arasında ciddi fark vardı. Maliyetleri arasında belirgin bir fark olmadığı ve aynı şirketlerden çıktıkları düşünülürse bu fark nereden kaynaklanıyordu? Birlikte düşünelim mi?

Bir diziden ne beklersiniz?

Bir diziyi izlediğinizde ne görürsünüz? 

Yönetmenler, oyuncular, yapımcılar, teknik ekip, senaristler... Bir dizinin oluşmasında etkili olan insanlara baktığınızda televizyon sektöründe çalışmanın yaratıcı bir süreç olduğunu düşünebilirsiniz. İşin aslı ise çok başka. Televizyon ya da dizi için çalışıyorsanız gördüğünüz şeyler aslında şöyledir : 

Hemen hemen her gün reklamcılıkla ilgilenen, senaryo yazan, format oluşturan, sinema okuyan, sinemacı ya da oyuncu olmak isteyen, kısa filmler çeken, televizyoncu olmak için can atan insanlarla karşılaşıyorum. Her ne kadar kendi hikayelerini yazmak,  filmlerini yapmak,  tv programlarını gerçekleştirmek isteseler de sektöre girmek için en iyi yolun diziler veya televizyon programlarında çalışmak olduğunu düşünüyorlar. Oysa ki televizyona yapılan program ve diziler sinema sektörünün memuriyeti gibidir. Düzenli iş, düzenli para olarak görülür. Ancak görünenin ardında ne işiniz ne paranız düzenlidir, ne emeğinizin karşılığını alırsınız, ne de deneyim kazanırsınız. Çevre edinme kısmına bir şey diyemem, o kısımda işe yaradığı kesin ancak yaratıcı alanlarda size bir şey katmaz, aksine içinizdeki tüm yeteneği ve yaratıcılığı emer. 

Ve sanılanın aksine televizyoncular reklamcılardan çok daha fazla sayılarla ilgilidir. Reytingler, reklam gelirleri ve yapım giderleri bir televizyon yapımının geleceğini belirleyen üç temel etkendir. Birileri izliyor, birileri reklam veriyor, birileri de bunu devam ettirecek bir şey ortaya çıkartabiliyorsa yeterli. Ardında ne sanata, ne hikayeye, ne yaratıcılığa, ne orijinalliğe bakılır. Yoksa Arka Sokaklar'ın yıllarca devam etmesini nasıl açıklayabilirsiniz ki? 

Arada çıkan iyi diziler olur ama onların da kaderi gene bu sayılara bağlıdır. Tek farkları işi yapanlar, kendi istediklerini yaparken sayısal olarak görülür yapabilecek yöntemleri öğrenmişlerdir. Peki o zaman gençler neden dizilere girmek için bu kadar çıldırıyor? Neden "parasız da olsa çalışırım" "çay getirip götürsem yeter" diye ortalıkta dolaşıyor? Öyle ya kendi kısa filmlerinizi çekseler çok daha akıllıca. Reklamda çalışsalar teknik ve içerik anlamında çok şey öğrenebilirler. Sinemada çalışsalar da keza aynı şekilde. Müzik klibi çekimlerine bile katılsalar dizilerden daha çok deneyim elde ederler ama neden illa bu dizi merakı? Çünkü kabul edelim, her ne kadar yaratıcı sektörlerde yer almak, kendi projelerimizi yapmak, sanatçı olarak yola devam etmek istesek de "KPSS sınavına gir yavrum" diyen bir neslin riske girmek istemeyen çocuklarıyız ve bu da bizi dışarıdan bakıldığında sektör içerisinde düzenli bir iş gibi görünen dizilere yönlendirir. Oysa sanatçı olmak için, yaratıcı olmak için önce geleneksel düşünce yapılarından kopmak, kalıpların dışından bakmak gerekir. Sanatçı olmak için reddedilmeyi, anlaşılamamayı, yalnızlaşmayı göze almak gerekir. o yüzden bizde sanatçı azdır. Akdeniz insanı olmaktan mı kaynaklanıyor bilmiyorum ama bizler risk sevmeyiz, gerekeni yapmayı sevmeyiz, ayrık otu olmayı sevmeyiz, reddedilmeyi sevmeyiz, eleştirilmeyi sevmeyiz, anlaşılamamayı sevmeyiz, sorumluluk almayı sevmeyiz, yalnız kalmayı sevmeyiz, kendimizle yüzleşmeyi sevmeyiz, sevilmemeyi beğenilmemeyi sevmeyiz. Onun yerine ne kadar karşı olduklarını, mücadele verdiğimizi söylesek de anamızın babamızın izlediği dizilere girmeyi severiz. 

Yani en mücadeleci görünen davranışlarımız bile bir şekilde bizim için önemli olan insanlar tarafından kabul göreceğimiz alanlara yönlendirir. O yüzden bizde sanatçı azdır. Sanatçı olmak için, yaratıcı olmak için önce kendiniz olmanız gerekir, birey olmanız gerekir, kendi fikirlerinize kendi düşüncelerinize ve kendi vizyonunuza sahip olmanız gerekir. O yüzden televizyonda yayınlanan diziler toplumun geleneksel bilincini oluşturan insanların, anne babaların, onayına uygun hazırlanırken; dijital mecralardakiler yeni neslin onayına uygun hazırlanır. Fark ülkenin televizyon ya da sinema sektörüyle alakalı değildir. Fark aslında onaylaması gereken izleyicinin zihniyetidir ki bu sizin de zihniyetinize işaret eder. Bir sonraki dizi izlediğinizde belki bunları görürsünüz 😉

cover photo source 

data source : Yamaç Okur